Cân nhắc miễn xử phạt vi phạm trong 2 năm

Theo VCCI, Nghị định 70/2025/NĐ-CP đã bổ sung quy định yêu cầu hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải sử dụng hoá đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Đây là thay đổi lớn trong chính sách quản lý với nhóm đối tượng này. Dù đây là chủ trương đúng đắn, cần thiết nhưng cũng thể hiện những thách thức cần giải quyết.

Theo đó, khảo sát nhanh 1.368 hộ kinh doanh trên toàn quốc trong tháng 6/2025 của VCCI đã cho thấy đa số các hộ kinh doanh chưa có hiểu biết sâu. Trong đó, 68% hộ chỉ nắm sơ bộ hoặc không rõ làm gì; còn 21% thậm chí chưa hiểu quy định.

Các hộ kinh doanh gặp nhiều thách thức trong việc triển khai quy định: Thách thức lớn nhất là thiếu kiến thức, kỹ năng công nghệ (73%); khó thay đổi thói quen quản lý cũ (49%).

Các thách thức trên cùng đặc thù nguồn lực hạn chế dẫn đến tình trạng trong thời gian đầu tuân thủ, các hộ kinh doanh dễ vi phạm một số quy định về hoá đơn, đặc biệt là các lỗi về hình thức như sai chỉ tiêu, lập hoá đơn chưa đúng thời điểm…

VCCI nhận định đây là những lỗi vô ý do hộ kinh doanh chưa quen với cách làm mới, chưa thành thạo về công nghệ… chứ không phải do cố tình không tuân thủ quy định của Nhà nước, cố tình trốn thuế. Do vậy, pháp luật cần có chính sách xử phạt vi phạm nhân văn, hợp tình hợp lý để giúp các hộ kinh doanh an tâm tuân thủ quy định mới, đồng thời cũng nuôi dưỡng nguồn thu lâu dài cho ngân sách.

Từ những phân tích như trên, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định không áp dụng chế tài xử phạt hành chính với các hộ kinh doanh vi phạm quy định về hình thức trong khoảng thời gian đầu, có thể cân nhắc 2 năm. Hộ kinh doanh có trách nhiệm khắc phục các lỗi vi phạm và nộp số tiền thuế (nếu thiếu) phát sinh từ các vi phạm này.

Mức xử phạt cần căn cứ hành vi, hậu quả

Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính với trường hợp lập hóa đơn không đúng thời điểm nhưng không dẫn đến chậm thực hiện nghĩa vụ thuế. Theo phản ánh của doanh nghiệp, việc lập hóa đơn điện tử phụ thuộc vào việc vận hành của hệ thống công nghệ.

Nhiều trường hợp, hệ thống này có thể ngừng hoạt động hoặc sai sót do nguyên nhân khách quan như lỗi phần mềm, tấn công mạng…Các tình huống này có thể dẫn đến việc lập hóa đơn không đúng thời điểm, nhưng về bản chất, doanh nghiệp không ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế phải nộp, ngân sách không bị thiệt hại.

Có thể thấy, hành vi này có mức độ, tính chất vi phạm rất thấp. Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo sửa đổi theo hướng chỉ xử phạt cảnh cáo hành vi này với mức tiền phạt ở khung nhẹ nhất.

Đối với quy định xử phạt với hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp, hoặc sử dụng không hợp pháp hóa đơn nếu đã bị xử phạt vì hành vi khai sai dẫn đến thiếu số thuế phải nộp hoặc tăng số tiền miễn, giảm, hoàn…

Đây là quy định phù hợp vì về bản chất, hành vi về hóa đơn không hợp pháp là hành vi cấu thành của vi phạm khai sai, thiếu thuế, không phải là hành vi riêng biệt. Cách quy định này cũng phù hợp với nguyên tắc mỗi hành vi chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính một lần tại Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Tuy nhiên, ngoài hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp, theo phản ánh của doanh nghiệp, cũng có trường hợp doanh nghiệp chưa lập hóa đơn, dẫn đến hành vi khai sai, thiếu thuế. Hành vi này có tính chất tương tự như hành vi trên – đều là cấu thành của hành vi khai sai, thiếu thuế.

Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung theo hướng bổ sung không xử phạt với hành vi không lập hóa đơn nếu đã xử phạt về hành vi khai sai dẫn thiếu số thuế phải nộp.

×