Kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết sẽ vọt lên 20% - VinaCapital có quá lạc quan?

Đây là một phần đánh giá của ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital trong bài phân tích mới phát hành với tựa đề "Cắt giảm lãi suất điều hành thúc đẩy thị trường chứng khoán Việt Nam tăng trưởng".

Tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết sẽ tăng vọt ?

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã cắt giảm lãi suất điều hành 4 lần trong năm nay, giảm 150 điểm cơ bản xuống còn 4,5% (đối với lãi suất tái cấp vốn), trái ngược với Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã tăng lãi suất bốn lần trong năm 2023, tăng 100 điểm cơ bản lên 5,5%. 

Việc cắt lãi suất điều hành của NHNN thúc đẩy các ngân hàng thương mại (NHTM) giảm lãi suất huy động và lãi suất cho vay (lãi suất huy động đã giảm khoảng 150 điểm cơ bản kể từ đầu năm đến nay) đã góp phần cho chỉ số VN-Index tăng hơn 20% kể từ đầu năm tính đến ngày 8 tháng 8 năm 2023.

Ông Michael Kokalari, CFA Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital cho biết, VinaCapital không kỳ vọng việc nới lỏng chính sách tiền tệ của NHNN sẽ hỗ trợ nhiều cho tăng trưởng GDP năm 2023. Nhưng VinaCapital kỳ vọng sự phục hồi mạnh mẽ về tăng trưởng GDP và tăng trưởng lợi nhuận vào năm 2024 sẽ đẩy giá cổ phiếu tăng cao hơn. Bởi các ngân hàng hiện đang thận trọng trong việc cho vay và vì lãi suất cao không phải là nguyên nhân chính gây ra sự trì trệ cho nền kinh tế Việt Nam trong năm nay.

VN-Index tăng hơn 20% từ đầu năm đến nay nhờ tác động từ việc các khoản tiền gửi với kỳ hạn 6 tháng đã đến thời gian đáo hạn và lãi suất đã giảm xuống – điều này đang thu hút các nhà đầu tư rót tiền vào thị trường chứng khoán.

VinaCapital kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam sẽ tăng vọt, từ 6% trong năm 2023, lên hơn 20% vào năm 2024. Do đó, sự phục hồi hiện tại của VN-Index – ban đầu được thúc đẩy bởi lãi suất thấp – sẽ tiếp tục được duy trì nhờ vào tăng trưởng lợi nhuận cao hơn trong năm sau.

Năm 2022, FED tăng lãi suất thêm 425 điểm cơ bản, thúc đẩy NHNN tăng lãi suất điều hành tại Việt Nam lên 200 điểm cơ bản để bảo vệ tỷ giá USD-VND. Vào thời điểm đó, NHNN nhắm đến việc duy trì lãi suất VND liên ngân hàng ngắn hạn cao hơn khoảng 200 điểm cơ bản so với lãi suất USD liên ngân hàng ngắn hạn và chiến lược này đã thành công - được chứng minh bởi việc VND chỉ mất giá hơn 3% trong năm ngoái, so với mức mất giá từ 4-9% của các đồng tiền thuộc những nền kinh tế mới nổi trong khu vực.

Năm nay, Chính phủ Việt Nam đã chuyển hướng tập trung sang ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế do GDP nửa đầu năm chỉ đạt mức tăng trưởng khiêm tốn. Do đó, Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới cắt giảm lãi suất điều hành trong năm nay. Hơn nữa, NHNN cắt giảm lãi suất mặc dù FED vẫn đang tăng lãi suất - và có thể tiếp tục tăng một lần nữa vào tháng 9 – do đó lãi suất VND liên ngân hàng ngắn hạn đang thấp hơn khoảng 400 điểm cơ bản so với lãi suất USD liên ngân hàng ngắn hạn - một khoảng chênh lệch cao kỷ lục, như có thể thấy trong biểu đồ dưới đây:

Bất chấp sự chênh lệch lớn giữa lãi suất VND và lãi suất USD liên ngân hàng ngắn hạn tại Việt Nam, giá trị của VND đã giảm chưa đến 1% tính từ đầu năm đến thời điểm hiện tại. Bởi giá trị của VND đang được hỗ trợ bởi thặng dư thương mại đang tăng mạnh của Việt Nam, từ 0% GDP trong 7 tháng đầu năm 2022, lên tới 6% GDP trong 7 tháng đầu năm 2023. Thặng dư thương mại cao, kết hợp với dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vượt trên 4% GDP trong 7 tháng đầu năm 2023 đã giúp duy trì giá trị của VND - cho phép NHNN cắt giảm lãi suất VND trong khi duy trì ổn định tỷ giá USD-VND.

Kỳ vọng đà phục hồi của VN-Index sẽ tiếp tục được duy trì

Sự phục hồi của VN-Index do giá cổ phiếu ngân hàng và bất động sản tăng gần 30% tính từ đầu năm đến thời điểm hiện tại. Cổ phiếu ngân hàng và bất động sản chiếm 53% tỷ trọng trong chỉ số VN-Index (ngân hàng chiếm 35% và bất động sản chiếm 18%). Tăng trưởng giá cổ phiếu ở hai ngành này đã đóng góp hơn 2/3 tăng trưởng của VN-Index tính từ đầu năm đến nay.

Sự cải thiện tâm lý thị trường đối với giá cổ phiếu ngân hàng đến từ việc nhà đầu tư bớt lo ngại về chất lượng tài sản và kỳ vọng vào tăng trưởng tín dụng cao hơn trong nửa cuối năm nay do lãi suất thấp hơn. Tuy nhiên, cần chú ý lãi suất cho vay giảm không đồng đều giữa các ngân hàng, phần lớn do tình trạng thắt chặt thanh khoản ở một số ngân hàng với quy mô nhỏ hơn.

Lãi suất thấp đã cải thiện tâm lý của nhà đầu tư đối với thị trường bất động sản khi các hoạt động giao dịch đang có dấu hiệu bắt đầu phục hồi trở lại, một phần là do lãi suất vay mua nhà đã giảm hơn 50 điểm cơ bản tại nhiều ngân hàng trong tháng qua. 

VinaCapital kỳ vọng lãi suất vay mua nhà sẽ giảm thêm 50-100 điểm cơ bản trong 6-12 tháng tới. Điều đáng chú ý là tâm lý cải thiện đối với thị trường bất động sản đã tác động tích cực đến tâm lý đối với cổ phiếu bất động sản lớn và tâm lý của nhà đầu tư đối với các công ty hưởng lợi từ hoạt động phát triển bất động sản (chẳng hạn như cổ phiếu các công ty xây dựng, các công ty thép, v.v.).

Không chỉ giúp cải thiện tâm lý thị trường và hoạt động giao dịch trong thị trường bất động sản, lãi suất thấp tạo ra kỳ vọng tăng trưởng tín dụng cao hơn trong nửa cuối năm 2023.

Cuối cùng, VinaCapital kỳ vọng đà phục hồi của VN-Index – hiện được thúc đẩy bởi lãi suất thấp trong năm 2023 – sẽ tiếp tục được duy trì bởi lợi nhuận cao hơn của các doanh nghiệp niêm yết trong năm 2024 và bởi mức định giá hấp dẫn hiện tại của thị trường. Tỷ lệ P/E của VN-Index năm 2023 hiện đang thấp hơn 30% so với trung bình 5 năm qua và thấp hơn 10% so với định giá P/E của các thị trường trong khu vực.