“Lộ diện” cuộc chơi mới, "ông trùm" ngành sữa chờ bứt phá?

Từ trước đến nay, thị trường sữa Việt Nam luôn có sự cạnh tranh gay gắt giữa những cái tên lớn, quen thuộc trong nước như Vinamilk, TH True Milk… và các "đại gia sữa" trên thế giới như Nestle, Abbott, … Tuy nhiên, đề cập trong trong báo cáo ngành sữa mới nhất, SSI Research nhận định, có vẻ ngành sữa đang thay đổi cấu trúc sau Covid-19.

Sau khi Vinamilk mua lại Mộc Châu Milk, Blue Point và VietCapital đã mua lại IDP. Trong khi đó, thương hiệu mới trong nước cũng đang phát triển nhanh như Vitadairy… Đây là những động thái cho thấy sự thay đổi này.

"Lộ diện" cuộc chơi mới

Nhìn nhận này hoàn toàn có cơ sở nếu nhìn lại những chuyển biến lớn của các doanh nghiệp ngành sữa trong nửa đầu năm nay. 

Đơn cử như Vinamilk của bà Mai Kiều Liên, sau thời gian dài đã chính thức nắm 75% cổ phần của CTCP GTNFoods, qua đó nắm quyền chi phối tại Sữa Mộc Châu, Vinamilk trở thành một cái tên nổi trội trong bảng thống kê các thương vụ M&A của năm.

Hơn thế nữa, Vinamilk đã thành công trong việc sáp nhập ngang một công ty sữa nổi tiếng khu vực miền Bắc và mang về cho cả mình và công ty mục tiêu những giá trị không thể đo lường hết.

Báo cáo tài chính quý II/2020 cho thấy, là doanh nghiệp dẫn đầu ngành sữa với hơn một nửa thị phần này, doanh thu thuần hợp nhất đạt 29.648 tỷ đồng trong nửa đầu năm, tăng 6,7% so với cùng kỳ 2019 và thực hiện 50% kế hoạch. Khấu trừ chi phí, lợi nhuận sau thuế của Vinamilk đạt 5.861 tỷ đồng, tăng 2,8%, tương đương 55% kế hoạch năm.

Về với Vinamilk, GTNFoods và Sữa Mộc Châu cũng ghi nhận tăng trưởng đột biến trong quý II/2020. Luỹ kế 6 tháng, GTNfoods dù giảm 5% doanh thu xuống còn 1.368 tỷ, nhưng hiệu quả kinh doanh cao giúp lợi nhuận sau thuế tăng 112% lên 88 tỷ đồng. 

Riêng Mộc Châu Milk, Công ty đạt 1.369 tỷ doanh thu, lãi sau thuế đạt 106 tỷ đồng, lần lượt tăng 8% và 41% so với nửa đầu năm ngoái. So với kế hoạch, 6 tháng đầu năm Công ty đã thực hiện được 67,5% chỉ tiêu năm 2020.

Hay như việc Blue Point cùng Chứng khoán Bản Việt (VCSC) của bà Nguyễn Thanh Phượng đã hoàn tất nhận chuyển nhượng cổ phần Sữa Quốc tế (IDP) từ nhóm VinaCapital chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn cũng được kỳ vọng viết tiếp tham vọng tạo "thế lực" mới trên thị trường sữa.

Từng thua lỗ rất lớn trong giai đoạn 2016-2018, IDP mới đây cũng gây bất ngờ lớn khi công bố doanh thu quý II/2020 đạt 1.114,5 tỷ, tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ, khấu trừ giá vốn Công ty đạt 405,5 tỷ lãi gộp - cải thiện mạnh so với mức 160 tỷ của cùng kỳ năm 2019. Chốt quý, Công ty thu về mức lãi ròng hơn 114 tỷ, cao gấp gần 3 lần so với thực hiện cùng kỳ năm 2019.

Lũy kế nửa đầu năm, IDP đạt doanh thu 1.905,5 tỷ, tăng 117% và lợi nhuận sau thuế 150,5 tỷ, tăng 146% so với nửa đầu năm ngoái.

Nhờ lợi nhuận tăng mạnh và huy động được thêm 332 tỷ đồng từ bán cổ phiếu, vốn chủ sở hữu của IDP từ mức -41 tỷ hồi đầu năm đã tăng lên 441 tỷ đồng. 

Ngoài những thương vụ đình đám, dự báo sẽ tạo ra một "thế trận" mới cho ngành sữa thì các thương hiệu sữa mới trong nước cũng đang phát triển nhanh như Vitadairy hay Nutifood. 2 thương hiệu này cũng vừa ra mắt dòng sữa tươi cùng cam kết chất lượng quốc tế.

Trong đó, dù không xuất hiện nhiều trên truyền thông, Vitadairy được biết đến là "tay chơi" đáng để tâm với xuất thân từ đội ngũ gồm những người tâm huyết trong lĩnh vực dinh dưỡng và sức khỏe. Năm 2019, VitaDairy khánh thành nhà máy thứ 2 tại Khu công nghiệp Mỹ Phước (Bình Dương), vốn đầu tư 6 triệu USD với công suất lên đến 5.000 tấn/năm. Năm 2020, Vitadairy là đối tác duy nhất của Bộ Y tế trong năm hành động miễn dịch toàn quốc.

Còn Nutifood, Công ty vừa giới thiệu trang trại bò sữa NutiMilk sau 2 năm tiếp quản từ Hoàng Anh Gia Lai, tuyên bố chất lượng nguồn sữa tươi cao vượt trội 3.5g đạm - 4.0g béo trong 100ml. Với diện tích rộng trên 1.000 ha, trang trại bò sữa NutiMilk (Gia Lai) đang sở hữu 7.000 con bò sữa và bê con. Lợi thế với nhiều ký kết cùng các đối tác ngoại, được cấp Chứng nhận FDA Hoa Kỳ… ngoài thị trường nội địa, Nutifood không giấu tham vọng lấn sân thị trường EU sau Hiệp định EVFTA.

Trên thực tế, theo nhìn nhận của giới phân tích, ngành sữa là thị trường tiềm năng đầy sức hấp dẫn đối với các doanh nghiệp, nhưng cũng là "miếng bánh'' không hề dễ ăn. Việc Blue Point mua lại Sữa Quốc tế, Vinamilk thâu tóm Sữa Mộc Châu, Nutifood ra mắt thương hiệu Nutimilk…và những chuyển biến của các doanh nghiệp như đã kể trên được xem như những chỉ báo cho thấy một cuộc chơi mới đang dần "lộ diện" của ngành sữa?

Cũng phải nói thêm rằng, mặc dù các thương hiệu trong nước thống lĩnh thị trường, song cạnh tranh từ các thương hiệu nước ngoài vẫn hiện hữu. Hiệp định thương mại tự do EVFTA cũng sẽ loại bỏ các mức thuế 5 - 20% đối với các sản phẩm sữa châu Âu trong vòng 3 - 5 năm tới.

Theo nhìn nhận của SSI, xuất khẩu sẽ trở thành quan trọng hơn để thúc đẩy tăng trưởng, đặc biệt là sang thị trường Trung Quốc. Tất cả các nhà sản xuất sữa trong nước đã chính thức được xuất khẩu sang Trung Quốc, điều này có lợi cho các doanh nghiệp hàng đầu như Vinamilk, TH True Milk, Vinasoy, Mộc Châu Milk.

Vinamilk giành thêm thị phần

Cũng tại báo cáo mới nhất về ngành sữa, SSI cho biết, nhu cầu các sản phẩm sữa trong nước ít chịu ảnh hưởng bởi Covid-19, chỉ giảm 4% về giá trị so với mức giảm 7,3% trong tăng trưởng tiêu thụ hàng FMCG (Nielsen) và 3,4% tăng trưởng doanh số bán lẻ trong 6 tháng đầu năm 2020 (TCTK).

Trong đó, Vinamilk và Sữa Mộc Châu Milk lần lượt đạt tăng trưởng doanh thu nội địa 2,5%/9,7% - vượt trội so với ngành (ngược lại có Vinasoy giảm 6%). SSI Research cho rằng, Vinamilk đã giành thêm thị phần trong thời kỳ đại dịch.

Giả định kịch bản cơ sở của SSI Research là Covid-19 sẽ được kiểm soát vào giữa năm 2021, không có thêm giãn cách xã hội trên toàn quốc và tiêu thụ sữa vẫn ổn định với tăng trưởng thấp một con số. Vinamilk có thể giành được thêm thị phần nhất trong điều kiện này nhờ vào sản phẩm đa dạng và hệ thống phân phối rộng khắp.

Theo đó, dự báo tăng trưởng doanh thu lần lượt là 6% cho Vinamilk và 8% cho Mộc Châu Milk tại thị trường trong nước, trong khi doanh thu thị trường nước ngoài ước tính tăng 5 -7% từ mức thấp trong năm 2020. Ước tính Vinamilk sẽ đạt tăng trưởng lợi nhuận ròng ổn định là 8,8% vào năm 2021.

Đối với Vinasoy, SSI Research ước tính tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận lần lượt là 7% và 0,6% vào năm 2021.