"Nếu không được giải cứu, các doanh nghiệp hàng không sẽ gặp rủi ro thanh khoản"

Sáng ngày 2/8/2021, tọa đàm với chủ đề "Giải pháp cấp bách về vốn để "giữ cánh" cho hàng không Việt" được tổ chức theo hình thức trực tuyến trên nền tảng điện tử VnEconomy và Fanpage VnEconomy...

Làn sóng Covid-19 lần thứ 4 "bào mòn" sức khỏe doanh nghiệp hàng không

Chia sẻ tại tọa đàm, PGS.TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh cho biết, làn sóng dịch Covid lần thứ 4 rất khốc liệt, bào mòn sức khỏe của doanh nghiệp hàng không.

Ông Bảo nhắc lại, cách đây 1 năm, khi dịch mới bùng phát, các doanh nghiệp hàng không với quy mô lớn về vốn, sự linh hoạt trong điều hành quản trị, chủ động theo dõi diễn biến thị trường để có phương án sản phẩm phù hợp, tận dụng mọi cơ hội nhỏ nhất để tăng doanh thu và tiết kiệm chi phí.

Đặc biệt, các hãng hàng không tư nhân đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ, dự án đầu tư, có thể tự tái cấu trúc để bù đắp sự suy giảm dòng tiền, hay giảm thiểu thiệt hại về tài chính.

Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 hoành hành và diễn biến phức tạp, khiến doanh nghiệp hàng không "thể trạng ốm yếu, sức khỏe ngày càng cạn kiệt".

"Sức cầu của nền kinh tế nói chung và sức cầu đi lại bằng hàng không vẫn còn bị ảnh hưởng nặng nề, thậm chí sẽ còn nặng nề hơn bây giờ. Vì cái chúng ta đang gánh chịu bây giờ là của những gì đã diễn ra cách đây 2-3 tháng trước. Những gì nặng nề của dịch Covid-19 tại thời điểm này sẽ tác động lên nền kinh tế và ngành hàng không ở 1 điểm rơi trong tương lai. Sự khó khăn sẽ còn kéo dài", vị chuyên gia này cho hay.

Các hãng hàng không giống như bệnh nhân bị nhiễm Covid-19, cần máy trợ thở

Nói về sức khỏe của các hãng hàng không, ông Bảo ví von, "các hãng hàng không giống như bệnh nhân bị nhiễm Covid-19. Khi bệnh nhân nhiễm bệnh, cần trợ thở bởi máy oxy dòng cao".

Theo ông Bảo, dòng tiền của doanh nghiệp cũng giống như không khí. Khi dòng tiền đã cạn kiệt, nếu không giải cứu, hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp hàng không, các doanh nghiệp hàng không sẽ gặp rủi ro thanh khoản. Khi đó, rủi ro lớn nhất là tình trạng kiệt quệ tài chính của doanh nghiệp.

Nếu không được giải quyết, cứu chữa kịp thời, sẽ để lại những hậu quả tái cấu trúc rất tốn kém trong tương lai.

"Đừng để chuyện xấu đi xa hơn, là doanh nghiệp phải giải thể, phá sản, hợp nhất hoặc có những triển vọng u ám trong tương lai.

Tôi khẳng định lại, phải giải cứu, phải hỗ trợ ngành hàng không, dù cho đó là hãng bay của Nhà nước hay hãng bay tư nhân", ông Bảo nói.

Viện dẫn bằng một câu chuyện tương đồng, ông Bảo cho hay, trước đây hãng ô tô hàng đầu nước Mỹ General Motors Corporation (GM) rơi vào trạng thái khó khăn như Việt Nam Airlines hiện nay.

GM là hãng có doanh số ô tô hàng đầu trong 77 năm liên tục từ năm 1931 đến 2007. Hãng này sản xuất xe hơi và xe tải tại 34 quốc gia.

Khủng hoảng ngành chế tạo ô tô 2008-2010 khiến hãng không bán được xe, doanh số sụt giảm nghiêm trọng, không có tiền trả lương cho nhân viên, đứng trước bờ vực phá sản. Thậm chí, GM đã nộp đơn xin Chính phủ Mỹ bảo hộ phá sản.

Khi đó, tại Mỹ, các ý kiến tranh cãi nhau nên giải cứu GM hay không, có nhiều quan điểm chống đối. Chính phủ hãy dùng khoản tiền đó đào tạo nghề cho người lao động mất việc làm, hay dùng số tiền đó để khôi phục các ngành công nghiệp khác.

Cuối cùng, Chính phủ quyết định bơm 50 tỷ USD kéo dài 5 năm để giải cứu GM. Năm 2019 kết thúc, chiến dịch giải cứu kết thúc, Chính phủ bán lại cổ phần sở hữu tại GM được 40 tỷ USD.

Như vậy, Chính phủ tốn 10 tỷ USD giải cứu GM, được giới chức đồng thuận, đây là chiến dịch giải cứu thành công.

Đáng nói, Chính phủ mất là 10 tỷ USD, nhưng mặt khác, cứu sống một tập đoàn ô tô, con sếu đầu đàn ngành ô tô của Mỹ, vừa là thương hiệu quốc gia hàng đầu của Mỹ. Quan trọng hơn, cứu sống một ngành ô tô.

Đây là bài học kinh nghiệm cho thấy, giải cứu một doanh nghiệp, hay một nhóm doanh nghiệp, không phải là hỗ trợ cho doanh nghiệp đó, mà là hỗ trợ cho cả một ngành công nghiệp, như ngành công nghiệp hàng không- theo ông Bảo.

Quay trở lại với câu chuyện của ngành hàng không Việt Nam, có thể thấy hàng không là một gạch nối giữa Việt Nam và thế giới. Khi kinh tế thế giới phục hồi, Việt Nam phải tận dụng cơ hội để lấy lại đà tăng trưởng. Một trong những ngành tạo ra yếu tố thắng lợi, chính là ngành hàng không.

Vì vậy, giải cứu ngành hàng không là để giải cứu tất cả những ngành nghề khác nói chung và duy trì đà tăng trưởng cho nền kinh tế.

Cũng theo vị chuyên gia này, nếu tiếp cận dưới góc độ nào, dù doanh nghiệp nhà nước hay tư nhân, người lao động đều xứng đáng được hỗ trợ và được giải cứu.

Tuy nhiên, các hãng hàng không tư nhân phải thể hiện rằng mình xứng đáng nhận được hỗ trợ. Bởi câu chuyện hỗ trợ và giải cứu ngành hàng không, một mặt, chúng ta phải đặt ra mục tiêu kép, làm sao chiến dịch giải cứu đó phải thắng lợi, phải cứu sống, phải hồi phục ngành hàng không và tạo đà phát triển của ngành hàng không. Mặt khác, vô cùng quan trọng, là bảo toàn, cân đối được vốn của ngân sách nhà nước phải cân đối và tạo sự bền vững cho ngân sách quốc gia.