Nợ xấu tăng nhanh vì Covid-19, ngân hàng ứng phó như thế nào?

Nợ xấu sẽ tăng vì Covid-19

"Nợ xấu đang nhúc nhích tăng lên", ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc TPBank xác nhận. Trong khi đó, ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Ngân hàng OCB cho hay: "Năm nay, doanh nghiệp xác định phải đối phó với suy giảm kinh doanh, thậm chí là phá sản. Nợ xấu tại ngân hàng theo đó cũng tăng cao hơn".

Hiện nay, hầu hết các ngân hàng đều đã lên kịch bản đối phó với tác động của dịch Covid-19, từ lạc quan đến tiêu cực. Tuy nhiên, ngay cả trong kịch bản lạc quan nhất, nợ xấu vẫn sẽ gia tăng.

Tại cuộc họp trực tuyến Thủ tướng với các địa phương vừa qua, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng cũng bày tỏ lo ngại nợ xấu sẽ tăng do những tác động của Covid-19.      

Theo ước tính của NHNN, nhiều khả năng nợ xấu năm nay sẽ vượt 3% nếu dịch diễn biến xấu. Cụ thể, theo kịch bản dịch được kiểm soát trong quý I/2020, tỷ lệ nợ xấu (nội bảng, đã bán cho Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam - VAMC và nợ đã thực hiện các biện pháp phân loại nợ) sẽ ở mức 2,9-3,2% đến cuối quý II và từ 2,6-3,0% đến cuối năm 2020.

Trường hợp dịch diễn biến phức tạp hơn và được kiểm soát trong quý II, tỷ lệ này sẽ ở mức gần 4% vào cuối quý II và 3,7% cuối năm 2020 và còn có thể cao hơn, dẫn tới ảnh hưởng đến tiến độ xử lý nợ xấu và tái cơ cấu ngân hàng yếu kém.

Đánh giá sơ bộ của cơ quan này cho thấy khoảng 2 triệu tỷ đồng (23% dư nợ tín dụng) tiềm ẩn rủi ro. Trong đó, một số ngành chịu ảnh hưởng lớn như công nghiệp chế biến, chế tạo 520.000 tỷ đồng (6,3% dư nợ nền kinh tế); nông, lâm, thuỷ sản khoảng 157.000 tỷ đồng; khai khoáng 45.000 tỷ ..

Thậm chí, theo chuyên gia tài chính - ngân hàng, TS. Nguyễn Trí Hiếu nhận định, không chỉ ngân hàng mà nhiều công ty tài chính cũng khó khăn trong việc thu hồi nợ. Dự báo nợ xấu năm nay có thể lên đến 20%, nhưng nếu hết tháng 6 chưa thể kiểm soát dịch thì nợ xấu còn có thể cao hơn.

Tìm nhiều cách xử lý nợ xấu

Vậy các ngân hàng có kịch bản ra sao để xử lý nợ xấu cũng như hạn chế nợ xấu phát sinh?

Lãnh đạo một NHTMCP lớn cho biết, ngân hàng đang chủ động đưa ra nhiều giải pháp hỗ trợ, đồng hành với DN, như giảm lãi suất tối đa 2%/năm, giãn, hoãn nợ, cơ cấu lại nợ… kịp thời cho các DN nhất là DN bị sụt giảm từ 50% doanh thu trở lên để DN không rơi vào nhóm nợ xấu.  Không chỉ đối với các DN bị tác động mạnh từ dịch Covid-19, những DN dự báo dòng tiền trong tương lai bị sụt giảm, ngân hàng cũng sẽ cùng DN phân tích mức độ ảnh hưởng như thế nào để đưa ra các biện pháp hỗ trợ kịp thời nhằm giúp DN vẫn duy trì hoạt động, đảm bảo hiệu quả kinh doanh. "Mục đích của ngân hàng làm thế nào DN ổn định hoạt động kinh doanh một cách sớm nhất, dòng tiền DN cũng như ngân hàng không bị ảnh hưởng, hạn chế nợ xấu mới phát sinh", vị lãnh đạo này cho biết thêm.

Tổng giám đốc VPBank Nguyễn Đức Vinh cũng cho biết, ngân hàng được tính toán từ sớm với nhiều kịch bản nợ xấu từ lạc quan đến bi quan. Theo tính toán của ngân hàng, sau khi tái cơ cấu các khoản nợ theo quy định tại Thông tư 01, nợ xấu tăng khoảng 0,5 - 1%, tùy từng kịch bản. Hiện tại, ngân hàng đã chuẩn bị đầy đủ cơ sở hạ tầng cần thiết để hỗ trợ khách hàng, tái cấu trúc khoản nợ một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất. "Mục tiêu của VPBank là đảm bảo an toàn vốn, tài sản và ổn định nguồn thu cùng với việc triệt để tiết kiệm chi phí đảm bảo ngân hàng có đủ thanh khoản và sẵn sàng ứng phó với các rủi ro phát sinh", ông Vinh nhấn mạnh.

Tổng giám đốc OCB Nguyễn Đình Tùng cũng khẳng định, ngoài tập trung giải pháp hỗ trợ DN, ngân hàng tập trung tiết giảm tối đa chi phí hoạt động đồng thời kiểm soát chặt quản trị rủi ro để hạn chế nợ xấu phát  sinh. "Mặc dù khả năng nợ xấu tăng tại ngân hàng là khó tránh khỏi, nhưng ngân hàng nào có độ phân tán danh mục cao, dự trữ thanh khoản tốt, năng lực tài chính tốt thì mức độ chịu ảnh hưởng thấp hơn", ông Tùng cho biết.

Để có nguồn lực dự phòng xử lý nợ xấu, thời gian qua các ngân hàng đẩy mạnh trích lập dự phòng rủi ro. Nhờ đó hiện nhiều ngân hàng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu ở mức rất lớn, thậm chí như Vietcombank, tỷ lệ này lên tới 182%. Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng liên tục rao bán nhiều bất động sản có giá trị lớn để nhanh chóng thu hồi nợ.

Để đối phó với tình trạng nợ xấu tăng, chuyên gia ngân hàng khuyến nghị, các ngân hàng cần nghiêm túc trích lập dự phòng rủi ro, đồng thời phải siết chặt chất lượng tín dụng các khoản vay mới, tránh nợ xấu phát sinh thêm. Song, các chuyên gia kinh tế cũng lưu ý, nợ xấu là vấn đề của cả nền kinh tế, chứ không phải câu chuyện của riêng ngân hàng.

Hiện các ngân hàng đang thực hiện chính sách "thắt lưng buộc bụng", tiết giảm tối đa chi phí hoạt động, giảm chi lương, chi thưởng, không chia cổ tức tiền mặt… để hỗ trợ DN. Tuy nhiên, nguồn lực của các ngân hàng hiện nay là có hạn nên không thể "cứu" tất cả mọi DN. Vì vậy, giới chuyên môn đề nghị, bên cạnh chính sách hỗ trợ của các ngân hàng, chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác cũng cần nhanh chóng vào cuộc để tiếp sức cho DN vượt qua giai đoạn khó khăn này và bật dậy khi nền kinh tế hồi phục. DN khỏe sẽ hạn chế được nợ xấu mới phát sinh.