"Ôm" 1,03 triệu tỷ đồng dư nợ trái phiếu, nhiều "con nợ" đạt thỏa thuận gia hạn thanh toán

Số liệu cập nhật tình hình thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) 7 tháng năm 2023 của Bộ Tài chính cho thấy, lũy kế từ đầu năm đến ngày 21/7, có 36 doanh nghiệp đã phát hành với khối lượng 61.200 tỷ đồng (giảm 78% so với cùng kỳ năm 2022). Trong đó, doanh nghiệp bất động sản chiếm 55% (33.000 tỷ đồng); 60,91% trái phiếu phát hành có tài sản đảm bảo; khối lượng mua lại trước hạn là 130.400 tỷ đồng (gấp 1,65 lần so với cùng kỳ năm 2022).

Nếu tính từ khi Nghị định số 08/2023/NĐ-CP có hiệu lực thi hành (5/3/2023), khối lượng TPDN phát hành là 60,3 nghìn tỷ đồng, chiếm 99% khối lượng kể từ đầu năm 2023. Dư nợ TPDN tại thời điểm 21/7/2023 khoảng 1,03 triệu tỷ đồng, chiếm 10,8% GDP năm 2022, bằng 8,3% tổng dư nợ tín dụng của nền kinh tế.

Theo Bộ Tài chính, trong bối cảnh tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh khó khăn, căn cứ các quy định tại Nghị định số 08/2023/NĐ-CP, nhiều doanh nghiệp đã thực hiện đàm phán với các chủ sở hữu trái phiếu để cơ cấu lại thời hạn trả nợ. Một số tổ chức phát hành trong lĩnh vực bất động sản đã đạt được thỏa thuận gia hạn thanh toán trái phiếu từ 1 tháng đến 2 năm; lãi suất được thỏa thuận tăng 0,5-3% so với lãi suất ban đầu.

Việc các doanh nghiệp chủ động đàm phán với chủ sở hữu trái phiếu đã góp phần ổn định tâm lý của nhà đầu tư, đồng thời cũng tạo điều kiện để doanh nghiệp có thời gian tái cơ cấu, phục hồi sản xuất, kinh doanh, qua đó có dòng tiền để trả nợ khi trái phiếu đến hạn sau quá trình tái cơ cấu.

Về những kiến nghị các giải pháp trong thời gian tới, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định môi trường đầu tư để đảm bảo thực hiện được mục tiêu tăng trưởng như Quốc hội đã giao.

Ngân hàng Nhà nước tiếp tục điều hành linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn tín dụng phục vụ phát triển kinh tế (trong đó tính đến yếu tố thị trường TPDN chưa thể phục hồi được ngay trong năm 2023). Đặc biệt, cần đẩy mạnh triển khai các giải pháp thúc đẩy việc phát hành TPDN ra công chúng bên cạnh kênh phát hành trái phiếu riêng lẻ, tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản.

Về theo dõi thanh toán TPDN đến hạn, Bộ Tài chính tiếp tục theo dõi việc công bố thông tin của doanh nghiệp, làm việc trực tiếp với doanh nghiệp có trái phiếu đến hạn lớn và yêu cầu các doanh nghiệp có trách nhiệm đến cùng về việc thanh toán đầy đủ nghĩa vụ trái phiếu cho nhà đầu tư theo điều kiện, điều khoản đã cam kết.

Về tăng tính thanh khoản của thị trường TPDN, Bộ Tài chính sẽ đẩy mạnh triển khai các quy định tại Nghị định số 08/2023/NĐ-CP của Chính phủ. Về phát triển thị trường và nâng cao hiệu quả quản lý giám sát, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Sở giao dịch chứng khoán đưa hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ vào hoạt động nhằm phát triển thị trường thứ cấp, tăng tính thanh khoản cho TPDN riêng lẻ. Hệ thống này đã đi vào hoạt động từ tháng 7/2023.

Lãnh đạo Bộ Tài chính cho rằng: Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch chứng khoán tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, giám sát, chấn chỉnh hoạt động của các tổ chức, các định chế tài chính có hoạt động liên quan đến phát hành TPDN theo quy định của pháp luật, trường hợp sai phạm sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Về các giải pháp trong trung, dài hạn, Bộ Tài chính đề nghị rà soát tổng thể, nghiên cứu báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan (Luật Chứng khoán, Luật DN, Luật Các tổ chức tín dụng) đối với các quy định về điều kiện phát hành TPDN riêng lẻ; vấn đề người có liên quan, sở hữu chéo giữa tổ chức tín dụng, công ty chứng khoán và doanh nghiệp; đẩy nhanh rà soát, hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thực thi của các quy định pháp luật về phá sản doanh nghiệp để các doanh nghiệp có đủ quy trình thực hiện phá sản một cách có trật tự, góp phần đảm bảo sự vận hành lành mạnh và bền vững của thị trường. Bộ Xây dựng cần nghiên cứu trình cấp có thẩm quyền bổ sung quy định về chỉ tiêu an toàn tài chính trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản.