Thị trường gạo sẽ sớm sôi động trở lại

Giá lúa gạo hôm nay 31/8: Thị trường lúa, gạo chững lại

Giá lúa gạo hôm nay 31/8 không biến động, trong khi giá nếp tăng nhiều nhất là 200 đồng/kg. Cụ thể, nếp tươi An Giang 5.900 – 6.100 đồng/kg; nếp tươi Long An 6.300 – 6.550 đồng/kg; Đài thơm 8 5.800 – 6.000 đồng/kg; lúa OM 18 5.800 – 6.000 đồng/kg; IR 504 5.400 – 5.500 đồng/kg; Nàng hoa 9 duy trì ở mức 5.600 – 5.800 đồng/kg; lúa OM 5451 ở mức 5.500 – 5.600 đồng/kg; lúa IR 504 khô duy trì ở mức 6.500 đồng/kg; nếp An Giang khô 7.500 – 7.600 đồng/kg; nếp Long An khô 7.700 đồng/kg.

Tại Sóc Trăng, giá lúa ổn định: OM 5451 là 6.600 đồng/kg; Đài Thơm 8 ở mức 6.800 đồng/kg; ST 24 là 8.200 đồng/kg.

Với mặt hàng gạo, giá gạo nguyên liệu, thành phẩm duy trì ổn định. Cụ thể, giá gạo nguyên liệu IR 504 đang ở mức 8.000 đồng/kg; gạo thành phẩm IR 504 giữ ở mức 8.550 – 8.600 đồng/kg. Tương tự, giá tấm duy trì ở mức 8.400 đồng/kg; cám khô ổn định 8.000 đồng/kg.

Theo các thương lái, hiện nay vụ lúa hè thu đã về cuối vụ, nguồn lúa giảm dần. Trên thị trường các kho chủ yếu hỏi mua gạo nguyên liệu IR 504 và OM 5451, song lượng mua ở mức thấp. Thị trường trầm lắng trước kỳ nghỉ lễ 2/9.

Tại chợ lẻ, giá gạo thường 11.500 đồng/kg – 12.500 đồng/kg; gạo thơm Jasmine 15.000 – 16.000 đồng/kg; gạo Sóc thường 14.000 đồng/kg; nếp ruột 14.000 – 15.000 đồng/kg; Gạo Nàng Nhen 20.000 đồng/kg; Gạo thơm thái hạt dài 18.000 – 19.000 đồng/kg; Gạo Hương Lài 19.000 đồng/kg; Gạo trắng thông dụng 14.000 đồng/kg; Nàng Hoa 17.500 đồng/kg; Sóc Thái 18.000 đồng/kg; Gạo thơm Đài Loan 20.000 đồng/kg; Gạo Nhật 20.000 đồng/kg; Cám 7.000 – 8.000 đồng/kg.

Trên thị trường thế giới, giá chào bán gạo xuất khẩu tiếp tục đi ngang. Hiện giá gạo 5% tấm ở mức 393 USD/tấn; gạo 25% tấm 378 USD/tấn, gạo 100% tấm 383 USD/tấn.

Trong khi giá gạo Việt Nam duy trì ở mức ổn định thì giá gạo Thái Lan tiếp tục điều chỉnh tăng 1 USD/tấn lên mức 418 USD/tấn với gạo 5% tấm; 397 USD/tấn với gạo 25% tấm và 431 USD/tấn với gạo 100% tấm. Với mức giá này, hiện gạo Việt Nam đang thấp hơn gạo cùng loại của Thái Lan từ 19 – 48 USD/tấn.

Thực tế, lúa Hè Thu đã thu hoạch hơn 2/3 diện tích, giá lúa xuống thấp ảnh hưởng đến thu nhập của người nông dân. Lý giải về nguyên nhân giá lúa gạo Việt Nam ở mức thấp, các chuyên gia cho rằng, do chất lượng lúa Hè Thu kém. Bên cạnh đó, các nước nhập khẩu gạo như Philippines, Trung Quốc đang vào vụ thu hoạch, Chính phủ các nước này không cấp quota nhập khẩu gạo cho thương nhân dẫn đến thị trường trầm lắng. Ngoài ra, việc room tín dụng bị siết khiến doanh nghiệp không có nhiều vốn để thu mua lúa gạo.

Một nghịch lý là năm 2022 nhiều loại lương thực sốt giá thì thị trường lúa gạo lại khá ảm đạm, giá giảm so với năm trước. Trao đổi với báo chí, GS-TS. Võ Tòng Xuân, chuyên gia hàng đầu về lúa gạo của Việt Nam, phân tích: Thị trường lúa gạo thế giới năm nay trầm lắng vì Ấn Độ xả kho dự trữ, nên giá chung thấp. Trong khi đó, thời điểm nửa đầu năm giá gạo Việt Nam lại khá cao mà phân khúc khách hàng chỉ ở mức tầm trung nên họ không mua được. 

Bên cạnh đó, việc Nga và Ukraine mở lại xuất khẩu lúa mì cũng sẽ làm giảm áp lực lên sự tăng giá lương thực nói chung. Nhìn chung gạo Việt Nam và Thái Lan ở phân khúc cao cấp hơn so với gạo Ấn Độ và Pakistan nên ở một giai đoạn kinh tế khó khăn cũng bất lợi.

Thị trường gạo sẽ sớm sôi động trở lại

Dự báo, đến giữa tháng 10, khi đó các nước đã thu hoạch lúa xong, Chính phủ các nước sẽ cấp quota trở lại và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long bắt đầu thu hoạch lúa Thu Đông, chất lượng gạo tốt cộng với nhu cầu thị trường sẽ làm cho giá lúa tốt lên.

Được biết, Bangladesh đang hoàn tất thỏa thuận với Việt Nam và Ấn Độ để nhập khẩu 330.000 tấn gạo nhằm đối phó với cuộc khủng hoảng giá lương thực tại nước này.

Quốc gia Nam Á sẽ mua 100.000 tấn gạo đồ từ một công ty nhà nước Ấn Độ và 200.000 tấn gạo đồ, 30.000 tấn gạo trắng từ Việt Nam.

Giá gạo đồ từ Việt Nam là 521 USD/tấn, gạo trắng là 494 USD/tấn. Trong khi đó, giá gạo từ Ấn Độ là 443,50 USD/tấn nếu vận chuyển bằng đường biển và 428,5 USD/tấn nếu vận chuyển qua đường sắt. Các mức giá này đã bao gồm cước vận chuyển, bảo hiểm và chi phí dỡ hàng.

Các công việc chuẩn bị đang được tiến hành để sớm ký kết các thỏa thuận. Và gạo sẽ được giao tới trong vòng hai đến ba tháng sau khi các thỏa thuận được ký kết. Bangladesh cũng được cho là đang đàm phán với Myanmar để nhập khẩu gạo. 

Banglades là nhà sản xuất gạo lớn thứ ba thế giới với khoảng 35 triệu tấn hàng năm và sử dụng gần như toàn bộ số gạo này để đáp ứng nhu cầu trong nước. Nước này thường nhập khẩu mặt hàng này để đối phó với tình trạng thiếu hụt do lũ lụt hoặc hạn hán.

Trong một diễn biến khác, Ấn Độ cũng đang xem xét hạn chế xuất khẩu gạo 100% tấm sau khi một số khu vực nông nghiệp bị ảnh hưởng bởi đợt nắng hạn gần đây.

Quyết định này có thể làm tăng giá gạo trên toàn cầu vì Ấn Độ chiếm hơn 40% lượng gạo xuất khẩu của thế giới và tạo cơ hội cho các nước xuất khẩu gạo như Việt Nam.

Các nhà xuất khẩu cho biết Ấn Độ thường xuất khẩu gạo 5% và 25% tấm nhưng nhu cầu đối với gạo 100% tấm đã tăng mạnh trong những tháng gần đây, đặc biệt là từ Trung Quốc - quốc gia đang bị hạn hán hoành hành. 

Giá gạo Ấn Độ tăng cao trong tuần qua do thời tiết bất ổn. Tại Ấn Độ, giá gạo đồ 5% tấm ở mức 362 - 368 USD/tấn. Nhu cầu đối với tất cả các loại ngũ cốc tăng do thời tiết "thất thường" khuyến khích người mua châu Á tích trữ.

Theo các thương nhân xuất khẩu, giá gạo có thể tăng bởi nhu cầu gạo toàn cầu gia tăng sau các thảm họa thiên nhiên, như lũ lụt và hạn hán, trên khắp thế giới. Tuy nhiên, chưa thể tăng trong ngắn hạn, có thể phải cuối tháng 9 hoặc đầu tháng 10.

Thực tế trước đó, các nước sản xuất gạo lớn đều được mùa, sản lượng tăng, tồn kho cao, trong khi nhu cầu vẫn vậy, do đó, giá gạo đương nhiên xuống thấp.

Những tháng đầu năm, xuất khẩu gạo có sự gia tăng cả về sản lượng và giá trị. Tuy nhiên, giá xuất khẩu gạo lại không được như năm 2021 mặc dù thời gian vừa qua, nhiều quốc gia rơi vào tình trạng khủng hoảng lương thực, giá lương thực nhiều nước tăng cao. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo tiếp tục dự báo giá xuất khẩu gạo khó có sự bứt phá mạnh trong một vài tuần tới khi mà giá lúa mì đã trở về bằng mức trước khi xảy ra xung đột Nga-Ukraine, nguồn cung từ các nước sản xuất gạo lớn cũng đang dồi dào. Thị trường kỳ vọng những tín hiệu đột phá mới.

Nhìn chung nhu cầu thị trường hiện đang yếu, sức mua không cao. Từ đầu năm đến nay, xuất khẩu gạo Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang thị trường Philippines, xuất khẩu sang Trung Quốc sụt giảm. Tuy nhiên, thị trường Philippines chủ yếu có nhu cầu nhập khẩu loại gạo có mức giá trung bình. Những thị trường khác vẫn ổn định nhưng sản lượng nhập không cao. Do đó, khả năng thị trường lúa gạo sẽ tiếp tục trầm lắng đến hết vụ thu hoạch lúa Hè Thu. Giá gạo sẽ cao hơn khi Việt Nam vào vụ Thu Đông.

Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, 7 tháng năm 2022 lượng gạo xuất khẩu của cả nước đạt gần 4,08 triệu tấn, tương đương trên 1,99 tỷ USD, tăng 17,3% về khối lượng, tăng 6% về kim ngạch so với cùng kỳ, giá  xuất khẩu trung bình đạt 488,9 USD/tấn, giảm 9,6%.

Philippines vẫn đứng đầu về tiêu thụ gạo của Việt Nam, chiếm 48,6% trong tổng lượng xuất khẩu và chiếm 46,4% trong tổng kim ngạch gạo xuất khẩu của cả nước, đạt 1,98 triệu tấn, tương đương 924,88 triệu USD, tăng tới gần 67% về lượng, tăng 40% về kim ngạch nhưng giảm 10,9% về giá.

Tiếp sau đó là thị trường Trung Quốc chiếm trên 11,4% trong tổng lượng và chiếm 12,2% trong tổng kim ngạch, đạt 466.225 tấn, tương đương 242,74 triệu USD, giảm 28% cả về lượng và kim ngạch; giá giảm nhẹ 1% so với cùng kỳ năm 2021. 

Đánh giá về xuất khẩu gạo từ nay đến cuối năm, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) nhận định, tuy thị trường hiện chưa có nhiều tín hiệu tích cực nhưng từ nay đến cuối năm xuất khẩu gạo sẽ được khoảng 2 triệu tấn. Lượng xuất khẩu gạo của năm 2022 vẫn đạt trên 6 triệu tấn với giá trị khoảng 3 tỷ USD.

Dự báo giá gạo Việt Nam và thế giới sẽ sớm khởi sắc nhưng nguyên nhân chính là thiên tai, đặc biệt là khô hạn, kỷ lục diễn ra trên diện rộng ở nhiều nơi trên thế giới, làm mùa vụ thu hẹp và sản lượng giảm. Những yếu tố đó sẽ thúc đẩy các nhà nhập khẩu sớm quay lại thị trường, có thể là trong nửa cuối tháng 9, chứ không phải từ các động thái của những thị trường lớn. 

Theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, giá lúa tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đã biến động tăng, giảm luân phiên trong tháng 8. Nhiều thương nhân ngành lúa gạo cũng cho rằng, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ không giảm thêm do đồng bằng sông Cửu Long gần thu hoạch xong vụ Hè Thu, nguồn cung sẽ giảm dần.