Xung quanh vụ mì Hảo Hảo bị thu hồi ở nước ngoài: Vina Acecook làm ăn thế nào?

Theo tìm hiểu, Chủ sở hữu của thương hiệu Mì Hảo Hảo là Công ty cổ phần Acecook Việt Nam (viết tắt: Vina Acecook) – được thành lập tại Tp. HCM từ cuối năm 1993.

Tiền thân của nó là Công ty liên doanh Vifon Acecook, kết quả hợp tác theo tỷ lệ góp vốn 60:40 giữa nhà đầu tư Nhật Bản Acecook Co., Ltd và đối tác Việt Nam, là Công ty kỹ nghệ thực phẩm Việt Nam (Vifon) – doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, khi ấy trực thuộc Bộ Công nghiệp.

Đến năm 2002, Vifon triệt thoái vốn, Vifon Acecook – theo báo chí thời ấy – trở thành doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Trước đó 2 năm – năm 2000, Vifon Acecook cho ra đời sản phẩm mì gói huyền thoại của mình, Hảo Hảo, đánh dấu bước đột phá của công ty trên thị trường mì ăn liền.

Năm 2004, Vifon Acecook di dời nhà máy về Khu công nghiệp Tân Bình và chính thức đổi tên thành Công ty TNHH Acecook Việt Nam. Rồi đến năm 2008, tiếp tục đổi tên thành Công ty cổ phần Acecook Việt Nam như hiện nay.

Theo VietnamFinance, tính tới năm 2020, Acecook Việt Nam có vốn điều lệ 298 tỷ đồng, trong đó, cổ đông Nhật Bản là Acecook Co., LTD nắm giữ 16,9 triệu cổ phần, bằng 169 tỷ đồng, tương đương 56,64%. Cổ đông Hà Lan là Marubeni Foods Investment Asia Cooperatie F U.A (quốc tịch: Hà Lan), thành viên của Tập đoàn Marubeni (Marubeni Coporation) – đại gia trong lĩnh vực thực phẩm, giấy và công nghiệp nặng Nhật Bản - nắm giữ 18,296%. Phần cổ phần này, được Vina Acecook phát hành riêng lẻ cho Marubeni vào đầu năm 2010.

Ngoài bộ đôi cổ đông trên, đáng chú ý, cơ cấu sở hữu Vina Acecook còn có sự xuất hiện của một cổ đông Việt Nam, là ông Hoàng Cao Trí (SN: 1962) – người nắm giữ 25,064% cổ phần còn lại.

Tốt nghiệp Đại học Bách khoa năm 1987, ông Trí vốn là một kỹ sư cơ điện của Vifon. Năm 1993, khi Vifon Acecook được thành lập, ông Trí được cử tham gia liên doanh và trở thành P.TGĐ, rồi gắn bó với công ty suốt từ đó đến nay, kể cả sau khi Vifon rút đi.

Hiện tại, tại Việt Nam có hơn 50 nhà sản xuất mì ăn liền, trong đó Acecook giữ khoảng cách khá xa đối với các doanh nghiệp còn lại với 35,4% về sản lượng và 36% về doanh thu. Điều này đồng nghĩa, Vina Acecook đều đặn kiếm cả nghìn tỷ đồng lợi nhuận mỗi năm. Con số năm sau cao hơn năm trước, tăng trưởng một cách bền vững.

Giai đoạn 2016 – 2019, doanh thu thuần của công ty tăng trưởng liên tục, từ : 8.413 tỷ đồng (2016) lên 8.878 tỷ đồng (2017) rồi 9.828 tỷ đồng (2018) và cán mốc 10.647 tỷ đồng (2019). 

Doanh thu này đều cao gấp nhiều lần các thương hiệu có danh khác như: Thực phẩm Á Châu (mì Gấu đỏ), Uniben (mì Ba miền), Colusa-Miliket (mì Miliket) hay Vifon (đối tác cũ)…

Tương ứng, mức lãi gộp các năm cũng tăng trưởng liên tục: 2.507 tỷ đồng (2016), 2.717 tỷ đồng (2017), 3.151 tỷ đồng (2018) và 3.628 tỷ đồng (2019).

Kết quả, lợi nhuận sau thuế của công ty cũng không ngừng gia tăng với tốc độ rất nhanh, từ 920 tỷ đồng (2016) lên 1.115 tỷ đồng (2017), lên tiếp 1.382 tỷ đồng (2018) rồi đạt 1.660 tỷ đồng (2019). Tính chung 4 năm, lợi nhuận sau thuế đã tăng tới 80%!

Với lợi nhuận khổng lồ đó, quy mô vốn chủ sở hữu của Acecook "nở" ra vô cùng nhanh chóng, từ 4.141 tỷ đồng (2016) lên 5.156 tỷ đồng (2017) rồi 6.032 tỷ đồng (2018) trước khi đạt tới 7.096 tỷ đồng (2019). Cần nhắc lại, vốn điều lệ của công ty tính tới năm 2020 chỉ là 298 tỷ đồng.

Với vốn chủ sở hữu lớn như vậy, không ngạc nhiên khi quy mô tài sản của Acecook được bồi đắp liên tục và phình ra theo thời gian: năm 2016, tổng tài sản mới là 5.366 tỷ đồng thì tới năm 2019 đã đạt tới 8.402 tỷ đồng, tương đương tăng hơn 47%.

Dù quy mô vốn điều lệ chỉ chưa đầy 300 tỷ đồng nhưng giá vốn chủ sở hữu thực tế của Vina Acecook lại cao gấp cả chục lần. Bởi lẽ, tính đến cuối năm 2018, riêng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của ông lớn mỳ gói này đã đạt ngót 5.000 tỷ đồng.

Tham chiếu nhanh theo phương pháp P/E với một số doanh nghiệp tương đồng trên sàn chứng khoán cho thấy, mức định giá của Vina Acecook có thể đạt khoảng 1 tỷ USD. Tương ứng, giá trị lô cổ phần Vina Acecook đứng tên ông Hoàng Cao Trí có thể có giá tới cả trăm triệu USD.

Mới đây, Cơ quan An toàn Thực phẩm Ireland (FSAI) ra thông báo thu hồi một số lô mì ăn liền do có chứa chất ethylene oxide. Trong các sản phẩm bị thu hồi có mì tôm chua cay Hảo Hảo và phở Good của Acecook Việt Nam.

Theo thông tin từ FSAI, ethylene oxide không được phép sử dụng trong thực phẩm bán ở thị trường EU. Cơ quan này cũng cho biết, việc tiêu thụ sản phẩm có chứa chất này không gây nguy hiểm ngay. Tuy nhiên, nếu sử dụng trong thời gian dài sẽ có vấn đề về sức khỏe.

Trong thông báo thu hồi liên quan đến chất này của FSAI có sản phẩm mì tôm chua cay Hảo Hảo (trọng lượng 77 g, hạn sử dụng đến ngày 24/9/2022) và phở Good (trọng lượng 56 g, hạn sử dụng đến ngày 10/11/2022) do Công ty Acecook Việt Nam sản xuất. Ngoài ra còn có mì hải sản Yato (trọng lượng 120 g, hạn sử dụng đến ngày 30/11/2022) có xuất xứ từ Trung Quốc.

Đây không phải là lần đâu Vina Acecook dính phải lùm xùm liên quan đến chất độc có trong sản phẩm. Trước đó, hồi cuối tháng 12/2020, cơ quan chức năng Hàn Quốc đã ra quyết định thu hồi và xử lý sản phẩm phở bò do Acecook sản xuất có hạn sử dụng đến ngày 3/12/2021, ngày 5/4/2022 và ngày 19/4/2022 do có hàm lượng Benzopyrene vượt quá giá trị tiêu chuẩn trong dầu hương liệu có trong sản phẩm đã gây xôn xao dư luận.

Bezopyrene sinh ra trong quá trình đốt cháy không hoàn toàn Carbohydrate và Protein trong quá trình nấu thức ăn ở nhiệt độ cao. Bezopyrene là chất gây ung thư nhóm 1 do Viện Nghiên cứu Ung thư quốc tế quy định.