Xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ giảm 53% trong quý I/2023, chưa có dấu hiệu khởi sắc

Hiện xuất khẩu các mặt hàng cá ngừ của Việt Nam sang Mỹ đều giảm so với cùng kỳ, trừ loin cá ngừ hấp đông lạnh (mã HS16) tăng 20%. So với cùng kỳ năm trước, giá trung bình xuất khẩu nhóm mặt hàng này giảm 20%.

Theo Hiệp Hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) hàng tồn kho nhiều, lạm phát cao tại Mỹ đã ảnh hưởng tới sức tiêu thụ của người tiêu dùng trong giai đoạn đầu năm 2023.

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), nhập khẩu cá ngừ của Mỹ trong 2 tháng đầu năm 2023 cũng đang giảm so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, Mỹ có xu hướng giảm nhập khẩu cá ngừ từ các nước châu Á như Thái Lan, Việt Nam hay Indonesia, tăng nhập khẩu cá ngừ từ các nước trong cùng khu vực như Mexico hay Ecuador.

Việt Nam vẫn đang là nguồn cung cá ngừ lớn thứ 2 cho thị trường Mỹ sau Thái Lan, Indonesia. Thị phần của Việt Nam tại thị trường cá ngừ Mỹ trong 2 tháng đầu năm 2023 đã bị thu hẹp từ 21% xuống còn 11%.

Số lượng doanh nghiệp Việt Nam tham gia xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Mỹ trong quý 1 năm nay cũng giảm chỉ còn 36 doanh nghiệp. Trong đó, Mariso Vietnam, Mowi Vietnam và Dragon Waves là 3 DN có giá trị xuất khẩu lớn nhất, chiếm 40% tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ.

Thị trường xuất khẩu mở rộng nhưng kim ngạch vẫn giảm

Tính đến hết tháng 3/2023, cá ngừ của Việt Nam đã xuất khẩu được sang hơn 85 thị trường trên thế giới. Trong đó Mỹ, Israel, Nhật Bản, Đức, Hà Lan và Thái Lan là 6 thị trường đơn lẻ NK nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam, chiếm 60% tổng kim ngạch xuất khẩu trong 3 tháng đầu năm 2023.

Tại thị trường EU, xuất khẩu sang thị trường này sau khi sụt giảm trong tháng 2 đã tăng nhẹ 5% trong tháng 3. Top 3 thị trường NK lớn nhất trong khối đã có sự thay đổi. Italy với tốc độ tăng trưởng “đột phá” 254% trong tháng 3 đã thay thế cho Tây Ban Nha trở thành thị trường NK cá ngừ lớn thứ 3 trong khối. Cùng với Italy, xuất khẩu sang Hà Lan vẫn giữ tốc độ tăng trưởng khả quan trong tháng 3, đạt 52%. Trong khi đó, xuất khẩu cá ngừ sang Đức lại sụt giảm 30% so với cùng kỳ.

Xuất khẩu sang khối thị trường các nước tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cũng đang thấp hơn so với cùng ký. Mặc dù xuất khẩu sang Nhật Bản và Mexico vẫn tiếp tục tăng trưởng trong tháng 3, nhưng xuất khẩu sang Canada vẫn tiếp tục giảm sâu. Chính vì thế tính đến hết tháng 3, xuất khẩu cá ngừ sang khối thị trường CPTPP vẫn giảm 14%, chỉ đạt hơn 26 triệu USD.

Trong khi xuất khẩu sang các thị trường truyền thống như Mỹ, Canada,… giảm, xuất khẩu sang các thị trường nhỏ lẻ như Hàn Quốc, Peru, Anh, Trung Quốc và Hồng Kông, hay Algeria… tăng mạnh. Một số thị trường có mức tăng trưởng lên tới 3 con số như Hàn Quốc tăng 636%, Anh tăng 182%, Algeria tăng 426%.

Hiện tại, giá cá ngừ nguyên liệu trên thị trường thế giới tăng cao lên mức đỉnh, kéo theo giá cá ngừ trong nước tăng. Điều này đang khiến cho các DN gặp nhiều khó khăn hơn.

Bên cạnh đó, lượng tồn kho tại một số thị trường lớn như các nước EU vẫn ở mức cao, có thể kéo dài tới 2-3 tháng tới. Do đó, nhu cầu nhập khẩu tại các thị trường này sẽ vẫn thấp trong quý tới. Và dự kiến xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam trong quý II/2023 vẫn khó có thể tăng so với cùng kỳ.

Xuất khẩu cá ngừ chế biến có xu hướng tăng trở lại

Theo số liệu thống kế của Hải quan Việt Nam, xuất khẩu các nhóm mặt hàng cá ngừ của Việt Nam trong quý I/2023 đều giảm so với cùng kỳ, trừ các nhóm mặt hàng cá ngừ chế biến khác (mã HS16), trong đó chủ yếu là loin cá ngừ hấp đông lạnh.

Các sản phẩm thịt/loin cá ngừ đông lạnh vẫn là các sản phẩm xuất khẩu chủ lực chiếm 51%. So với quý I/2022, xuất khẩu nhóm mặt hàng này trong quý I/2023 giảm mạnh 49%, đạt hơn 91 triệu USD.

Trong khi đó, xuất khẩu các sản phẩm cá ngừ đóng hộp của Việt Nam đã có sự phục hồi tuy nhiên lượng phục hồi không nhiều nên không đủ bù đắp cho lượng sụt giảm trong tháng đầu năm. Xuất khẩu nhóm sản phẩm này trong quý I/2023 vẫn giảm 10%.

Đáng chú ý trong quý ý, tỷ trọng xuất khẩu các nhóm mặt hàng cá ngừ chế biến khác mã HS16, trong đó chủ yếu loin cá ngừ hấp đông lạnh, tăng cao. Kim ngạch xuất khẩu nhóm mặt hàng này trong quý I/2023 tăng tới 44% so với cùng kỳ.