Xuất khẩu phục hồi, FDI và đầu tư công tăng mạnh, Maybank nâng dự báo GDP Việt Nam 2024 lên 6%

Xuất khẩu tăng trưởng tháng thứ hai liên tiếp

Xuất khẩu tháng 10 ghi nhận tăng +5,9% do các nhà sản xuất bắt kịp với sự gia tăng đơn đặt hàng. So với cùng kỳ năm trước, tăng trưởng dẫn đầu bởi máy tính và thiết bị điện tử (+17,1% so với +5,5% trong tháng 9) và máy móc & thiết bị (+16,7% so với -3,1% trong tháng 9). Điện thoại và linh kiện chứng kiến mức giảm mới -3,2% (so với +0,8% trong tháng 9) do cơ sở cao, mặc dù lô hàng vẫn ở gần mức cao nhất trong 12 tháng.

Theo điểm đến, xuất khẩu sang Trung Quốc ghi nhận tăng +14,4% so với +11,7% trong tháng 9, và Hàn Quốc tăng +14,1% so với +8,4% trong tháng 9, đây là động lực chính cho xuất khẩu. Xuất khẩu đến Mỹ tăng +2,3% so với -0,8% trong tháng 9, và trong khối ASEAN tăng +0,4% so với -2,1% trong tháng 9 chứng minh xuất khẩu đã phục hồi trong tháng 10 sau nhiều tháng sụt giảm. 

Số liệu sơ bộ của tháng trước cho thấy sự phục hồi trong tháng 9 nhưng sau đó đã được điều chỉnh giảm xuống. Riêng xuất khẩu sang EU lại ghi nhận giảm -9,4%, đây là tháng giảm thứ ba liên tiếp (dữ liệu thương mại này chỉ là sơ bộ và có thể được sửa đổi trong tháng tiếp theo).

Cán cân thương mại tăng lên +3 tỷ USD (so với 2,2 tỷ USD trong tháng 9), với nhập khẩu (+5,2%) tăng tháng thứ 2 liên tiếp sau gần một năm sụt giảm.\

FDI và đầu tư công tăng mạnh nhưng đầu tư tư nhân vẫn im ắng

FDI thực hiện trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 10 đã tăng +2,4% so với một năm trước, đạt 18 tỷ USD, đây là mức cao nhất trong vòng 5 năm. Cam kết FDI tăng +14,7% trong 10 tháng đầu tiên so với cùng kỳ. Chỉ riêng 5,5 tỷ USD cam kết đầu tư nước ngoài nhận được trong tháng 10 đã cao hơn gấp đôi so với mức trung bình hàng tháng từ tháng 1 đến tháng 9, được thúc đẩy bởi số lượng cam kết cho các dự án mới tăng gấp 5 lần (5,06 tỷ USD).

Các khoản cam kết từ Trung Quốc và Hồng Kông đã tăng lên mức cao nhất từ đầu năm đến nay, chiếm 40% tổng số. Singapore và Hàn Quốc là nhà đầu tư lớn thứ hai và thứ ba.

Đầu tư công thực hiện đã tăng +20,7% trong tháng 10 so với một năm trước. Tổng vốn thực hiện tăng +22,6% trong 10 tháng đầu năm lên 479,3 nghìn tỷ đồng (19 tỷ USD), chủ yếu tăng chi tiêu vào cơ sở hạ tầng giao thông để thúc đẩy tăng trưởng.

Tuy nhiên, đầu tư của khu vực ngoài quốc doanh vẫn trầm lắng, chỉ ghi nhận tăng +2,3% trong 9 tháng đầu năm và chỉ bằng 1/6 tốc độ tăng trưởng của năm ngoái.

Các chuyên gia của Maybank cho rằng, Chính phủ có thể sẽ mở rộng các biện pháp hỗ trợ quan trọng trong kỳ họp Quốc hội đang diễn ra, bao gồm việc gia hạn cắt giảm 2% điểm VAT cho đến tháng 6 năm 2024 và giảm 50% thuế bảo vệ môi trường cho nhiên liệu đến cuối năm 2024 trong bối cảnh giá dầu tăng cao.

Doanh số bán lẻ và lượng khách du lịch

Doanh số bán lẻ tăng trưởng +7%, giảm xuống mức thấp nhất trong 4 tháng, với mức tăng trưởng hàng tháng giảm xuống +1,5% (so với +3,2% trong tháng 9).

Doanh số bán lẻ hàng năm được dẫn đầu bởi du lịch (+51%) và dịch vụ lưu trú & ăn uống (+14,9%). Doanh số bán hàng hóa tăng +6,7% so với một năm trước, nhưng tốc độ tăng trưởng hàng tháng giảm xuống +1,6%. Tiêu dùng liên quan đến du lịch giảm -6,7% so với tháng trước. Tiêu dùng trong nước vẫn còn yếu được cho là do người tiêu dùng vẫn thận trọng trong bối cảnh nền kinh tế trì trệ.

Lượng du khách nước ngoài đến đạt 1,1 triệu trong tháng 10, tăng khoảng +5,5% so với tháng trước, nhưng vẫn thấp hơn mức đỉnh tháng 8.

Lượng khách đến từ Trung Quốc đạt 184 nghìn người, tăng so với 172 nghìn trong tháng 9, và chỉ tăng khiêm tốn ở mức 30,9% so với mức của tháng 10 năm 2019 bất chấp Kỳ nghỉ Tuần lễ Vàng, và vẫn thấp hơn khoảng -13% so với mức cao nhất hàng năm vào tháng 8.

Lạm phát vẫn ở mức cao, duy trì dự báo CPI ở mức 3.4%

Các chuyên gia của Maybank duy trì dự báo lạm phát năm 2023 ở mức +3,4%. Lạm phát toàn phần giảm xuống +3,6% trong tháng 10 (so với +3,7% trong tháng 9), trong khi chỉ số nhích lên +0,1% (so với +1,1% trong tháng 9). Lạm phát cơ bản tăng +3,4% so với +3,8% trong tháng 9, và vẫn có xu hướng giảm, chạm mức thấp nhất kể từ tháng 8/2022.

Mức lạm phát thấp hơn được thúc đẩy bởi thực phẩm, nhà ở và vật liệu xây dựng. Thực phẩm & dịch vụ ăn uống tăng +2,8% so với +2,9% trong tháng 9, và chỉ tăng +0,1% so với tháng trước, chủ yếu là do giá thịt lợn giảm 1,4% và giá gạo tăng chậm hơn (+1,1% so với +4,2% trong tháng 9). Lạm phát ăn ngoài vẫn ổn định ở mức +4%, tăng hàng tháng là +0,2%.

Nhà ở & xây dựng ghi nhận tăng +6,9% so với +7,3% trong tháng 9, có mức tăng hàng tháng chậm hơn là +0,3% (so với +1,1% trong tháng 9) do giá gas tăng ít hơn và chi phí điện thấp hơn trong bối cảnh thời tiết mát mẻ.

Lạm phát vận tải tăng lên +3,9% (so với +3,2% trong tháng 9), nhưng có mức giảm hàng tháng đầu tiên (-1,5%) kể từ tháng 5, do giá nhiên liệu thấp hơn.

Duy trì dự báo GDP ở mức 4,8% trong năm 2023, tăng trở lại 6% trong năm 2024

Maybank duy trì dự báo GDP năm 2023 ở mức +4,8%, và ước tính tăng trở lại khoảng +6% vào năm 2024. Những chồi xanh phục hồi trong xuất khẩu đã tạo tiền đề cho một năm tươi sáng hơn phía trước.

Sự phục hồi diễn ra không đồng đều và được hỗ trợ chủ yếu nhờ thiết bị điện tử, nhưng có thể mở rộng sang các sản phẩm khác trong những tháng tới do mùa mua sắm cuối năm, hàng tồn kho của Mỹ giảm và sự chuyển dịch chi tiêu của người tiêu dùng sang hàng hóa khi chi tiêu bù cho dịch vụ giảm dần.

Tuy nhiên, rủi ro vẫn còn cao là sự phục hồi kinh tế dựa vào xuất khẩu có thể bị chệch hướng do lãi suất của Mỹ "cao hơn trong thời gian dài hơn", tăng trưởng toàn cầu chậm lại và cuộc chiến tranh Israel-Hamas mở rộng.

Kịch bản cơ bản mà Maybank vẽ ra vẫn là NHNN giữ nguyên lãi suất chính sách vì áp lực ngoại hối sẽ hạn chế ngân hàng trung ương cắt giảm thêm. Cho đến nay, NHNN đã ngăn chặn sự mất giá của tiền tệ chủ yếu bằng cách phát hành tín phiếu kỳ hạn 28 ngày để hấp thụ thanh khoản dư thừa của hệ thống ngân hàng và nâng lãi suất liên ngân hàng. Tỷ giá thị trường USD/ VNĐ hiện cách khoảng -2,3% so với giới hạn trên của biên độ tỷ giá hối đoái +/- 5% của NHNN.

Maybank cho rằng không thể loại trừ hoàn toàn khả năng NHNN tăng lãi suất chính sách một lần nữa nếu tiền Đồng yếu đi so với đồng USD. Hiện tại, nguy cơ tăng lãi suất vẫn tương đối thấp do đồng tiền Đồng đã ít mất giá trong tháng qua hơn so với một số nước khác trong khu vực. Trước đó, tiền Đồng đã mất khoảng -1,1% so với đồng Đô la trong khoảng thời gian từ ngày 29/9 đến ngày 27/10, so với mức giảm -3,1% của USD/IDR.

Hơn nữa, các nhà hoạch định chính sách vẫn lo ngại về sức mạnh của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh khó khăn về thương mại và sự sụt giảm tài sản. Tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng đã tăng lên 3,56% tính đến cuối tháng 7 (so với ~ 1,5% vào đầu năm) và có thể tăng cao hơn nữa nếu NHNN buộc phải thực hiện một đợt tăng lãi suất khác.