Chuyên gia VPBankS: Dòng vốn sẽ quay trở lại mạnh mẽ vào nửa cuối năm 2024

Trên đây là nhận định của ông Nguyễn Duy Linh, Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS) tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2024 với chủ đề Theo dấu Dòng tiền diễn ra chiều ngày 09/11.

Việt Nam đang đạt tới hạn về việc thu hút vốn FII

Theo ông Linh, dòng vốn FII vào một quốc gia phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất lượng phát triển của nền kinh tế, chất lượng hàng hoá, sự minh bạch của thị trường và quan trọng hơn cả là doanh nghiệp đáp ứng tiêu chí đầu tư của các tổ chức.

Giai đoạn năm 2016 - 2018 bối cảnh tương tự với giai đoạn hiện nay khi Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) cũng có sự gia tăng về lãi suất trong năm 2017 nhưng mức độ rất thấp. Tại thời điểm đó, tỷ giá của Việt Nam rất ổn định. Một điều rất tích cực trong giai đoạn này là quá trình IPO các doanh nghiệp Nhà nước, thoái vốn Nhà nước, đưa lên niêm yết rất quyết liệt của Chính phủ.

"Chỉ trong năm 2017 có 70 doanh nghiệp Nhà nước được đưa lên niêm yết trong đó có nhiều doanh nghiệp lớn như: Sabeco, Petrolimex hoặc các doanh nghiệp tư nhân như Vincom Retail. Đây là những chất xúc tác tốt cho dòng vốn FII", ông Linh nói.

Hiện vẫn còn rất nhiều tập đoàn, tổng công ty Nhà nước nhưng quá trình IPO đang bị chững lại. Vấn đề chính là việc định giá doanh nghiệp. Đây là nút thắt trong câu chuyện dòng vốn FII của thị trường.

Trong thời gian vừa qua, sự chênh lệch về chính sách tiền tệ của Mỹ và các nước dẫn đến sự chênh lệch lãi suất, gây ra tình trạng rút vốn. Nhưng Việt Nam lại là quốc gia có mức độ rút vốn nhỏ nhất so với các nước Đông Nam Á.

Trải qua hai quý liên tiếp, nhà đầu tư nước ngoài rút ròng khoảng 350 triệu USD. Con số này không lớn so với tổng vốn và so với so với số rút ròng ở các quốc gia khác.

Năm 2024, mức độ rút ròng sẽ được thu hẹp vì sự chênh lệch về chính sách tiền tệ không còn nhiều. Khi lạm phát của Mỹ được kiểm soát, Fed không tăng lãi suất mà khả năng có thể điều chỉnh chính sách tiền tệ sớm hơn dự kiến.

Một số dự báo trước đây cho rằng Fed có thể giảm lãi suất từ giữa năm sau nhưng những dự báo gần đây cho rằng Fed sẽ hạ lãi suất sớm hơn, khoảng tháng 5 năm sau hoặc sớm hơn.

Những dự báo này cộng với sự hồi phục của các nền kinh tế mới nổi, vị này tin rằng dòng vốn FII sẽ chọn lọc kỹ hơn trong số các nền kinh tế phát triển, nơi có những câu chuyện riêng để đầu tư nhưng Việt Nam sẽ là một điểm đến.

Dòng tiền ngoại sẽ quay trở lại chọn lọc hơn tại các thị trường có tốc độ tăng trưởng kinh tế tốt và có câu chuyện riêng.

Theo ông Linh, Việt Nam đang đạt tới hạn về việc thu hút vốn FII do đã được đưa lên mức tỷ trọng cao nhất của thị trường cận biên. Trong tương lai, để có thể thu hút thêm dòng vốn này, mấu chốt là việc thị trường chứng khoán Việt Nam phải nâng hạng lên thị trường mới nổi.

"Với tốc độ tăng trưởng kinh tế duy trì khá ổn và lạm phát trong mức kiểm soát, Việt Nam sẽ có thể chứng kiến dòng vốn quay trở lại mạnh mẽ từ nửa cuối năm 2024".

 Việt Nam sẽ được nâng hạng lên thị trường mới nổi vào năm 2025 

Về nâng hạng thị trường chứng khoán, theo ông Linh, nếu hình dung quá trình nâng hạng thị trường như cuộc thi lên đỉnh Olympia sẽ gồm 4 giai đoạn: khởi động, vượt chướng ngại vật, tăng tốc và về đích. Ông Linh cho rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở giai đoạn tăng tốc và về đích.

Ông Linh cho biết, câu chuyện nâng hạng đã được nói đến cả thập kỷ nay. Kể từ đó, chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu.

Đầu tiên, năm 2018 được đưa vào danh sách xem xét của FTSE.

Năm 2020, nghị định 155 hướng dẫn thi hành luật chứng khoán được ban hành, trong đó có một điểm mà ông cho là cực kỳ quan trọng là thanh toán bù trừ CCP.

Năm 2023, chúng ta vượt qua các định lượng của MSCI (9/18) và 7/9 tiêu chí của FTSE).

Đến nay, chúng ta đang chuẩn bị nỗ lực tăng tốc để về đích 2025.

Quay trở lại các tiêu chí, theo vị chuyên gia này chúng ta đã xong các yếu tố định lượng; các yếu tố định tính còn liên quan đến hai yếu tố, tập trung vào các nhà đầu tư nước ngoài, tính bình đẳng cho các nhà đầu tư nước ngoài như công bố thông tin bằng tiếng Anh, minh bạch thị trường nước ngoài, …

Thứ hai là funding, là tiền. Theo ông Linh, để giải quyết điều này cần chờ sự nỗ lực của cơ quan nhà nước để triển khai hệ thống KRX, thay đổi văn bản pháp quy để cho công ty chứng khoán được thẩm đỉnh các nđt nước ngoài. FTSE đánh giá đây là những bước tiến, xóa bỏ rào cản ban đầu.

"Tôi thấy một quý vừa qua, chủ đề nâng hạng thị trường của cơ quan nhà nước tổ chức trong và ngoài nước, UBCKNN đã làm việc với Bộ KHĐT các đối tác để tháo gỡ những khó khăn. Cá nhân tôi dự báo vào tháng 9/2024, chúng ta sẽ được chấp thuận bởi FTSE và tháng 9/2025, chúng ta sẽ chính thức trở thành thị trường EI", vị chuyên gia này nói.

Đối với MSCI, điều kiện phức tạp và khó khăn hơn sẽ được đưa vào "watchlist" (danh sách theo dõi) định kỳ thường niên vào tháng 6/2026. Sau đó một năm, khoảng tháng 6/2026 sẽ hoàn tất quá trình nâng hạng thị trường. "Chúng ta sẽ ở trên đỉnh Olympia", ông Linh tự tin khẳng định.