FiinGroup: Tăng trưởng lợi nhuận quý II các doanh nghiệp phi tài chính không thực sự tích cực

Nhà đầu tư cá nhân đẩy mạnh bán ròng, khối ngoại và tự doanh bắt đầu mua ròng trở lại

Thống kê của FiinGroup trong Báo cáo Triển vọng TTCK cuối năm 2022: Cơ hội từ những tín hiệu kém tích cực được công bố mới đây cho thấy thanh khoản thị trường trong nửa đầu tháng 8 đã cải thiện mạnh khi VN-Index xuất hiện “sóng hồi” từ đáy ngắn hạn, với GTGD bình quân đạt 17.200 tỷ đồng/phiên, tăng 41% so với mức bình quân tháng 7 và 18,4% so với trung bình 3 tháng trước nhưng vẫn thấp hơn khoảng 40% so với trung bình giai đoạn sôi động (từ tháng 6/2021 đến tháng 3/2022).

Theo FiinGroup, quy mô thanh khoản thấp chủ yếu do sự thận trọng từ phía nhà đầu tư cá nhân, nhóm chiếm tỷ trọng hơn 90% về thanh khoản giao dịch trong giai đoạn sôi động.

Nhà đầu tư cá nhân đã bán ròng gần 2.400 tỷ đồng qua khớp lệnh trong nửa đầu tháng 8, nối tiếp chuỗi bán ròng liên tiếp 4 tháng trước đó. Tính chung từ đầu năm đến nay, họ đã bán ròng hơn 4.800 tỷ đồng. Dù vậy, quy mô này còn rất khiêm tốn nếu so với mức mua ròng gần 92.900 tỷ đồng trong năm 2021, khi VN-Index đang ở vùng giá cao hơn nhiều so với hiện tại.

"Xu hướng bán ròng của nhà đầu tư cá nhân cùng với thanh khoản duy trì ở mức thấp cho thấy tâm lý thận trọng của dòng tiền đang ở ngoài thị trường", nhóm phân tích của FiinGroup nhận xét.

Điều này, theo FiinGroup do những lo ngại gần đây về các rủi ro về vĩ mô và chính sách, bao gồm triển vọng tăng trưởng chững lại của nền kinh tế toàn cầu và trong nước, cùng với động thái tăng cường kiểm soát rủi ro liên quan đến hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp và hoạt động tín dụng.

Giá trị mua ròng của khối ngoại qua khớp lệnh trên HoSE đạt 1.800 tỷ đồng nửa đầu tháng 8, đảo chiều so với mức bán ròng hơn 400 tỷ đồng trong tháng 7.

Xu hướng đảo chiều này cũng được ghi nhận ở một số thị trường châu Á khác, nhưng diễn ra sớm hơn như Indonesia, Hàn Quốc và Thái Lan. Tuy nhiên, FiinGroup cho rằng cần quan sát thêm để xem xét liệu xu hướng này có bền vững hay không bởi dòng vốn ngoại có thể bị ảnh hưởng bởi động thái thắt chặt định lượng của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed).

Tương tự, khối tự doanh các công ty chứng khoán tiếp tục mua ròng tương đối mạnh trong phiên khớp lệnh nhờ giảm bán ra và tập trung mua ròng cổ phiếu nhóm tài chính, tiện ích và thực phẩm đồ uống.

Tính từ đầu năm 2022, khối tự doanh đã mua ròng tổng cộng 3.900 tỷ đồng qua phiên khớp lệnh, tương đương 75% giá trị mua ròng trong năm 2021.

Tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp phi tài chính không thực sự tích cực

Tăng trưởng lợi nhuận sau thuế của các doanh nghiệp Phi tài chính (đã loại trừ ngành ngân hàng) chững lại trong quý II/2022, với mức tăng 26,3% so với cùng kỳ năm ngoái, trên nền tăng trưởng doanh thu duy trì mức tăng 20,1% (tương đương với 2 quý gần đây).

Điểm đáng chú ý là lợi nhuận lõi (lợi nhuận trước thuế và lãi vay, không bao gồm lợi nhuận khác và từ hoạt động đầu tư tài chính) của các doanh nghiệp phi tài chính giảm 5,5% trong quý II/2022.

Theo quan điểm của FiinGroup, đây là quý thứ 2 liên tiếp có sự chênh lệch lớn giữa tăng trưởng lợi nhuận lõi và lợi nhuận sau thuế, cho thấy chất lượng tăng trưởng lợi nhuận sau thuế quý II/2022 của khối phi tài chính đang không thực sự tích cực.

FiinGroup quan sát thấy tỷ trọng khá cao của thu nhập từ hoạt động tài chính (chủ yếu nhờ thoái vốn và đánh giá lại tài sản), chiếm 13% lợi nhuận sau thuế quý II/2022, đóng góp 10 điểm % vào mức tăng trưởng lợi nhuận sau thuế của nhóm phi tài chính. Nhiều doanh nghiệp vốn hóa lớn có lợi nhuận sau thuế quý II năm nay được đóng góp đáng kể từ thu nhập tài chính hay thu nhập khác bao gồm: VIC, ACV, VGI, KBC…

FiinGroup cảnh báo thêm, mặc dù hệ số Khả năng thanh toán lãi vay (ICR) của toàn khối phi tài chính cũng như hầu hết các ngành hiện ở mức khá an toàn (4 lần) nhưng vẫn có một số ngành và doanh nghiệp có thể gặp áp lực về chi phí lãi vay trong thời gian tới do triển vọng lợi nhuận kém tích cực khi tốc độ bán hàng chững lại (đối với ngành nất động sản nhà ở) và tác động cộng hưởng từ chi phí nguyên vật liệu tăng cao và giải ngân vốn đầu tư công bị tắc nghẽn (đối với ngành Xây dựng).

Xét tổng thể năm 2022, trong kịch bản thận trọng, FiinGroup cho rằng lợi nhuận sau thuế năm 2022 của các doanh nghiệp có thể tăng 35,6% nhờ mức tăng trưởng cao nửa đầu năm. Tăng trưởng lợi nhuận sau thuế nửa cuối 2022 có thể đạt 32,3% trên nền thấp của cùng kỳ năm 2021; trong đó, nhóm dự kiến có lợi nhuận giảm tốc bao gồm Xây dựng, Logistics, Vận tải thủy, Thủy sản, Hàng cá nhân, May mặc, Phân phối xăng dầu & khí đốt và nhóm dự kiến có lợi nhuận hồi phục bao gồm Bất động sản dân cư, Bất động sản bán lẻ, Sữa, Dược phẩm, Chăn nuôi.

Bước sang năm 2023, FiinGroup cho rằng xu hướng tăng trưởng lợi nhuận sẽ giảm tốc vì mức nền cao của năm 2022 và bối cảnh vĩ mô kém thuận lợi, bao gồm rủi ro tăng trưởng kinh tế trong nước chậm lại trước áp lực tăng lãi suất và giải ngân vốn đầu tư công chưa thực sự đột phá.

"Chúng tôi quan tâm đến những ngành có lợi nhuận dự kiến hồi phục hoặc tăng tốc nửa cuối 2022 và giá cổ phiếu chưa phản ánh đầy đủ triển vọng này, bao gồm Chăn nuôi, Dược phẩm, Nước. Ngược lại, chúng tôi nhận thấy còn ít tiềm năng ở một số nhóm ngành có lợi nhuận dự kiến hồi phục tích cực nhưng giá cổ phiếu tăng mạnh gần đây, bao gồm nhựa và sản xuất ống nhựa", báo cáo cho hay.