Giá dầu thế giới liên tục giảm: "Săn" cổ phiếu nào và né cổ phiếu nào?

Công ty chứng khoán Yunta Việt Nam đã có nghiên cứu, phân tích về sự sụt giảm của giá dầu cũng như tác động của nó tới nhiều ngành kinh tế.

Theo thống kê của Yunta Việt Nam, giá dầu thế giới liên tục giảm trong thời gian qua, tới nay đã giảm hơn 70% so với thời điểm cuối năm 2019, thậm chí giá dầu WTI tương lai giao tháng 5 vào ngày 20/4 xác lập mức giá âm 37 USD/thùng chưa từng có trong lịch sử.

Yunta Việt Nam đã chỉ ra một số nguyên nhân "nhấn chìm" giá dầu thế giới.

Thứ nhất là mất cân bằng cung cầu trên thị trường dầu. Trong 2-3 tháng gần đây, trước sự lây lan nhanh chóng của dịch bệnh hầu hết các nền kinh tế phát triển ở Mỹ, Châu Âu và nhiều nước trên thế giới đã phải áp dụng các biện pháp cách ly xã hội, việc này dẫn đến nhu cầu đi lại, sản xuất,…sử dụng nguyên liệu xăng dầu sụt giảm đáng kể.

Thứ hai là chênh lệch cũng cầu vẫn còn rất lớn. Theo báo cáo của Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA) nhu cầu dầu mỏ dự kiến giảm 29 triệu thùng/ngày trong tháng 4 và 26 triệu thùng ngày trong tháng 5 sau đó tăng dần trở lại. Trong khi đó, theo thỏa thuận các nước OPEC+ bắt đầu từ tháng 5 sẽ cắt giảm 9,7 triệu thùng/ngày.

Thứ ba là các kho chứa dầu dự trữ đang trong tình trạng bị lấp đầy và những chỗ còn lại đã được đặt chỗ hết. Lượng chênh lệch giữa cung và cầu có thể sẽ không còn chỗ chứa.

Thứ tư là diễn biến phức tạp địa chính trị tại khu vực Trung Đông. Mâu thuẫn giữa Mỹ và Iran, cùng với đó sự không nhất quán trong việc cắt giảm sản lượng của OPEC+ cũng tác động đáng kể và khiến cho giá dầu biến động mạnh.

Yunta Việt Nam đã chỉ ra những ngành chịu tác động tiêu cực và những ngành được hưởng lợi từ việc giá dầu sụt giảm

Ảnh hưởng tiêu cực

Sản xuất và dịch vụ dầu khí là ngành chịu ảnh hưởng tiêu cực lớn nhất. Một số mã tiêu biểu của ngành có thể kể đến như PVD, PVS, PVD, GAS, PXS, PLX, BSR, PVT, OIL…

Yunta Việt Nam đánh giá giá dầu giảm mạnh sẽ tác động tiêu cực tới triển vọng dài hạn của các doanh nghiệp xây lắp dầu khí như PVD, PVS. Tuy nhiên triển vọng ngắn hạn chịu ít tác động do các công ty kể trên có các hợp đồng đã ký kết cho năm 2020 nên khối lượng công việc sẽ không có nhiều sự thay đổi.

Đối với các doanh nghiệp như PLX, OIL, BSR sẽ chịu tác động tiêu cực trong ngắn hạn khi giá dầu giảm đột ngột sẽ khiến cho các doanh nghiệp này phải trích lập dự phòng cho hàng tồn kho, bên cạnh đó sản lượng cũng sụt giảm do ảnh hưởng của các biện pháp cách ly xã hội.

Đối với PVT, nhu cầu nhập khẩu dầu của các nhà máy lọc dầu giảm do lượng hàng tồn kho ở mức cao cũng sẽ tác tới doanh thu, bên cạnh đó, quyết định cắt giảm sản lượng của các nước trong OPEC+ sẽ khiến cho giá cước vận tải giảm.

Cao su với các mã như PHR, DPR, TRC, DRI cũng chịu tác động tiêu cực từ giá dầu thế giới lao dốc.

Giá cao su thiên nhiên có quan hệ mật thiết với giá dầu, giá dầu giảm sẽ kéo theo giá cao su giảm. DPR, TRC, DRI sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực do giá cao su giảm trong khi PHR có nguồn thu từ chuyển nhượng đất nên sẽ hạn chế phần nào tác động của giá cao su vào KQKD.

Hưởng lợi

Yunta Việt Nam đã chỉ ra danh sách dài các ngành được hưởng lợi từ việc giá dầu thế giới "lao dốc".

Phân bón với một số mã như DCM, DPM sẽ được hưởng lợi đầu tiên. Theo Yunta Việt Nam, giá khí đầu vào được tính theo công thức: 46% giá dầu FO + thuế và các chi phí cố định khác. Giá dầu giảm sẽ kéo theo giá khí giảm, tuy nhiên một số mỏ áp dụng mức giá sàn (không tiết lộ mức giá sàn cụ thể). Do đó mức độ tác động chỉ vừa phải.

Ngành nhựa (BMP, NTP, AAA)

Yunta Việt Nam đánh giá nguyên liệu nhựa chiếm khoảng 60% trong cơ cấu chi phí của các công ty sản xuất ống nhựa, bao bì nhựa. Giá dầu giảm sẽ kéo theo giá hạt nhựa giảm và giúp cho các doanh nghiệp này cải thiện biên lợi nhuận gộp.

Vận tải (VTP, SKG, VJC, HVN, VNS)

Chi phí nhiên liệu chiếm khoảng 20% chi phí giá vốn của VTP, giá xăng dầu giảm sẽ làm giảm tăng biên lợi nhuận gộp của VTP. Đối với SKG, chi phí nhiên liệu là dầu DO chiếm 50% chi phí hoạt động và có tác động rất lớn đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Đối với các doanh nghiệp hàng không, chi phí nhiên liệu chiếm trung bình khoảng 40% tổng chi phí.

Hóa chất (PLC)

Yunta Việt Nam đánh giá các sản phẩm của PLC chủ yếu là dầu mỡ nhờn, nhựa đường và hóa chất. Nguyên liệu đầu vào của PLC là các sản phẩm từ quá trình chưng cất và lọc từ dầu thô, chiếm khoảng gần 60% tổng chi phí. Bên cạnh hưởng lợi từ giá dầu xuống thấp, PLC còn hưởng lợi từ quyết sách thúc đẩy đầu tư công của Chính phủ.

Sản xuất và chế biến thủy sản (VHC, FMC, MPC, ANV)

Các doanh nghiệp thủy sản đều xuất khẩu phần lớn các sản phẩm của mình, chi phí vận chuyển chiếm một tỷ trọng tương đối lớn trong cơ cấu chi phí. Giá dầu giảm sẽ giúp cho các doanh nghiệp kể trên tiết kiệm chi phí vận chuyển.

Nhiệt điện khí (POW, NT2)

Các doanh nghiệp này sẽ hưởng lợi từ phần điện năng bán trên thị trường cạnh tranh (chiếm khoảng 20% sản lượng điện thương phẩm). Trong khi phần điện bán theo hợp đồng PPA, phần thay đổi chi phí sẽ chuyển sang cho EVN. Tuy nhiên, một số mỏ khí áp dụng mức giá sàn, do đó tác động của giá dầu tương đối hạn chế.

Săm lốp (DRC, CSM)

Giá cao su tổng hợp và cao su thiên nhiên có quan hệ mật thiết với giá dầu. Giá dầu giảm sẽ kéo theo giá cao su tổng hợp và cao su thiên nhiên (chiếm trên 40% cơ cấu nguyên vật liệu) giảm, ngoài ra các phụ gia, hóa chất (chiếm 17% cơ cấu nguyên vật liệu) trong quá trình sản xuất săm lốp cũng giảm theo.