Lo "bùng" lãi suất, ĐBQH đề nghị giám sát chặt lãi suất đầu ra của các ngân hàng

Đại biểu Nguyễn Thành Trung cho biết, theo phản ánh của cử tri và doanh nghiệp, thời gian gần đây nhiều doanh nghiệp thiếu vốn kinh doanh nhưng khó tiếp cận được vốn.

Nguyên nhân là do, các ngân hàng thương mại đã hết room tín dụng hoặc thiếu vốn cho vay do chưa thu hồi được các khoản tín dụng đến hạn, cũng như khó khăn trong việc huy động tiền gửi của khách hàng.

Đặc biệt, sau khi Chính phủ siết chặt điều kiện phát hành trái phiếu doanh nghiệp và Ngân hàng Nhà nước siết chặt điều kiện cho vay đối với một số lĩnh vực, nguy cơ thiếu vốn cho sản xuất kinh doanh và mức độ khó khăn trong tiếp cận các nguồn vốn tín dụng ngày càng tăng cao.

Ở một diễn biến khác, thời gian gần đây Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh lãi suất điều hành, nới biên độ tỷ giá USD. Điều này, khiến lãi suất huy động và cho vay của hầu hết các ngân hàng thương mại đã điều chỉnh tăng và giá USD tại các ngân hàng thương mại được điều chỉnh tăng rất mạnh.

Đại biểu cho rằng, việc này sẽ ảnh hưởng lớn đến nguồn vốn của doanh nghiệp, chi phí vốn tăng cao do cung ứng vốn cho nền kinh tế vẫn phụ thuộc chủ yếu vào hệ thống ngân hàng. Thể hiện, chỉ tiêu dư nợ tín dụng ngân hàng trên GDP của Việt Nam ở mức khá cao hiện nay khoảng 125% GDP - cao hơn mức trung bình của thế giới.

Trong khi đó, hoạt động của thị trường chứng khoán thị trường trái phiếu doanh nghiệp còn nhiều rủi ro, thiếu các công cụ giám sát an toàn hệ thống. Giao dịch thiếu lành mạnh, thậm chí đã có những trường hợp vi phạm pháp luật.

Để đảm bảo ổn định thị trường tài chính ổn định thị trường vốn góp phần phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh, đại biểu kiến nghị Chính phủ cần quan tâm lưu ý một số vấn đề.

Thứ nhất, việc tăng lãi suất cơ bản và điều chỉnh biên độ tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước là cần thiết trong bối cảnh kinh tế thế giới và Việt Nam hiện nay.

Tuy nhiên, Chính phủ cần có các biện pháp giám sát chặt chẽ lãi suất đầu ra của các ngân hàng thương mại để không hạn chế khả năng các thành phần kinh tế thực hiện các dự án sản xuất kinh doanh được tiếp cận nguồn vốn tín dụng với mức lãi suất phù hợp và không phát sinh các khoản phí khác. Đây là bài học kinh nghiệm của giai đoạn 2008 - 2009 cũng như là giai đoạn 2011 – 2012.

Thứ hai, cần có các tỉnh bản chủ động trong điều hành lãi suất, tỷ giá cùng với các biện pháp hữu hiệu để vừa đảm bảo huy động khơi thông các nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh, vừa kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đã được Quốc hội quyết định.

Đồng thời khẩn trương rà soát và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật nhằm khắc phục những tồn tại bất cập thời gian qua, để phát triển lành mạnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp trở thành kênh dẫn vốn an toàn hiệu quả cho các dự án sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Thứ ba, tiếp tục thực hiện có hiệu quả hơn chính sách hỗ trợ lãi suất 2% theo Nghị quyết số 43 của Quốc hội.

Thứ tư, trong khi thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt kiểm soát lượng tiền cung ứng đối với nền kinh tế, Chính phủ cần thực hiện đồng bộ chính sách tài khóa; quyết liệt trong việc giải ngân vốn đầu tư công đối với các công trình dự án, nhất là các công trình dự án với cơ sở hạ tầng.

Đưa ra ý kiến thảo luận về kết quả phát triển kinh tế - xã hội, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (đoàn Cần Thơ) nhắc đến Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Theo đại biểu trong Nghị quyết có đề cập đến chỉ tiêu nhà ở xã hội là chỉ tiêu phát triển đô thị, do đó, cần nghiên cứu bổ sung chỉ tiêu này vào chỉ tiêu phát triển kinh tế- xã hội năm 2023; đồng thời, đảm bảo khơi thông dòng vốn giúp phục hồi và phát triển kinh tế.

Về khơi thông dòng vốn, góp phần phục hồi và phát triển kinh tế, tại Kỳ họp bất thường, Quốc hội đã có chủ trương đưa ra gói kích thích để hỗ trợ phục hồi sau dịch, cho phép tăng bội chi ngân sách nhà nước trong 2 năm 2022- 2023.

Các nhà đầu tư kỳ vọng dòng vốn trên thị trường sẽ dồi dào hơn, doanh nghiệp dễ tiếp cận hơn và các dự án đầu tư có đủ vốn để triển khai nhanh hơn. Tuy nhiên, trên thực tế doanh nghiệp đang khát vốn, nhiều dự án không thể tiếp tục triển khai, nhiều cơ hội kinh doanh bị bỏ lỡ.

Trong bối cảnh nhiều thách thức, đại biểu đề nghị cần tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, thận trọng, phối hợp chặt chẽ chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu, cung ứng đầy đủ nguồn vốn tín dụng cho nền kinh tế.

Bên cạnh đó, cần có cơ chế điều chỉnh dòng vốn đi vào các lĩnh vực sản xuất hiệu quả, ổn định, bền vững. Các dự án cần được rà soát kỹ, có tính khả thi cao, tránh cung tiền vào các lĩnh vực rủi ro cao, gây hệ lụy nợ xấu, tạo bất ổn cho nền kinh tế.

Đồng thời, trong bối cảnh lãi suất huy động tiếp tục tăng lên, các tổ chức tín dụng cần chia sẻ khó khăn chung của nền kinh tế, nâng cao năng lực quản trị tài chính, đẩy mạnh đầu tư để cắt giảm chi phí và đảm bảo ổn định lãi suất cho vay và đồng thời giảm lãi suất ở một số các lĩnh vực.

Bên cạnh đó, sớm có giải pháp triển khai hiệu quả các cái gói hỗ trợ phục hồi theo Nghị quyết 43, phục hồi, phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán.