Mỹ tuyên bố đã đạt thỏa thuận thương mại, Trung Quốc lại im hơi lặng tiếng

Truyền thông Mỹ đã đưa ra một bản tóm tắt nội dung thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 mới đây mà chính quyền Trump công bố, theo đó Nhà Trắng đồng ý đình chỉ mức thuế quan với 156 tỷ USD hàng hóa dự kiến có hiệu lực vào 15/12 tới đây. Mỹ đồng thời cũng dỡ bỏ tới 50% áp lực thuế quan với 360 tỷ USD hàng Trung Quốc còn lại, để đổi lại việc Trung Quốc cam kết nhập khẩu 50 tỷ USD nông sản Mỹ. Số lượng nông sản này cao gấp đôi so với kim ngạch nhập khẩu nông sản Mỹ của Trung Quốc hồi năm 2017, khi chiến tranh thương mại Mỹ Trung chưa bùng nổ.

Sau thông tin về thỏa thuận thương mại, tỷ giá đồng NDT/ USD đã nhảy vọt lên mức cao nhất trong hơn 4 tháng còn chứng khoán Mỹ thì tiệm cận đỉnh lịch sử do kỳ vọng của thị trường về sự chấm dứt của thương chiến Mỹ Trung.

Tuy nhiên, đáp lại thông điệp từ Washington, Bắc Kinh cho đến nay vẫn im lặng. Chính quyền Chủ tịch Tập Cận Bình chưa hề lên tiếng xác nhận việc liệu hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã đồng ý thông qua thỏa thuận giai đoạn 1 hay chưa, dù hạn chót thuế quan 15/12 đã gần kề. Sự im lặng bất thường của Bắc Kinh đã làm rộ lên những mối nghi ngờ rằng thỏa thuận liệu đã được thông qua như truyền thông Mỹ đưa tin hay chưa.

Trong trường hợp không có thỏa thuận nào được thông qua trước ngày 15/12, không chỉ thuế quan trừng phạt của Mỹ với 156 tỷ USD hàng Trung Quốc có hiệu lực, mà Bắc Kinh cũng sẽ trả đũa bằng mức thuế bổ sung 25% với các loại phương tiện giao thông và 5% với phụ tùng ô tô sản xuất tại Mỹ. Đồng thời, Trung Quốc cũng áp thuế mới với các mặt hàng Mỹ từ nông sản như ngô, lúa mì cho đến nam châm đất hiếm dùng trong sản xuất công nghiệp, diều sẽ làm trầm trọng thêm cuộc chiến tranh thuế quan đầy cay đắng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. 

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Ánh hôm 13/12 khi được hỏi về diễn biến đàm phán thương mại đã cho hay: “Trung Quốc sẵn sàng tiếp tục các cuộc đối thoại mang tính chất xây dựng để giải quyết những quan điểm đối lập giữa hai bên, đồng thời tin rằng sẽ đạt đến một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi”. Bà Hoa Xuân Ánh không bình luận gì thêm về việc có hay không đạt được thỏa thuận thương mại hay bất kỳ sự đồng thuận nào về các điều khoản cụ thể với phía Washington.

Các nhà phân tích kinh tế cũng bày tỏ sự nghi ngờ về khả năng Trung Quốc đồng ý nhập khẩu khối lượng nông sản lên tới 40-50 tỷ USD, một sự gia tăng gấp đôi so với kim ngạch nhập khẩu hồi năm 2017. Một ví dụ tiêu biểu là nhu cầu đậu nành - sản phẩm nhập khẩu chính trong kim ngạch nhập khẩu nông sản Mỹ - đã giảm mạnh sau khi cơn sốt dịch tả lợn Châu Phi càn quét quy mô đàn lợn của Trung Quốc. Thực tế, Bắc Kinh đã nhiều lần đề nghị tăng mua nông sản Mỹ theo nhu cầu thị trường thay vì một khối lượng cụ thể như Washington đề nghị.

Darin Friedrichs, nhà phân tích thị trường hàng hóa Châu Á tại INTL FCStone cho biết: “Trung Quốc không có cách nào tăng gấp đôi kim ngạch nhập khẩu nông sản trong một năm”.