Nghỉ Tết, gạo Việt lặng sóng đi xuống, giá gạo Thái tăng ầm ầm

Giá lúa gạo hôm nay 26/1: Nhiều mặt hàng tiếp tục lặng sóng 

Giá gạo xuất khẩu của Thái Lan đã tăng trong gần hai tuần trở lại đây lên mức cao nhất trong gần hai năm nhờ đồng baht mạnh và nhu cầu ổn định, trong khi giá gạo Việt Nam giảm xuống mức thấp của sáu tuần do hoạt động giao dịch chậm lại trước và trong kỳ nghỉ lễ Tết Nguyên đán.

Theo Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo của Thái Lan, giá gạo 5% tấm của Thái Lan đã tăng từ 480 USD/tấn lên 495 USD/tấn ngày 12/1 và hiện gạo 5% tấm của nước này đang ở mức 523 USD/tấn, tăng đến 12 USD so với đầu tháng 1/2023. Nếu so với giữa tháng 12/2022 thì giá gạo của Thái Lan đã tăng tới 58 USD, mức cao nhất kể từ tháng 3/2021 nhờ nhu cầu nhiều hơn.

Ngoài ra, các loại gạo cao cấp của Thái Lan cũng tăng giá mạnh so với thời điểm giữa tháng 12/2022, như Hom Mali (niên vụ 2021/2022) đã lên đến 1.116 USD/tấn, tăng 108 USD/tấn; còn gạo Hom Mali niên vụ 2022/2023, đang ở mức 914 USD/tấn tăng 40 USD.

Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo của Thái Lan cho biết, các mức giá trên đều cao nhất trong 3-4 năm qua vì đồng baht mạnh và nhu cầu từ Indonesia, dự báo giá gạo Thái còn có thể lên tới 550 USD/tấn.

Ngoài Thái Lan, gạo Ấn Độ và Pakistan cũng tăng giá mạnh trong tháng 1/2023. Cụ thể, gạo cùng phẩm cấp của Ấn Độ đang ở mức 447 USD/tấn, tăng khoảng 50 USD; gạo Pakistan 492 USD/tấn tăng khoảng 34 USD. Các khách hàng đang ưu tiên gạo Ấn Độ hơn bất chấp thuế xuất khẩu. Nguồn cung của Ấn Độ rẻ hơn ít nhất 50 USD/tấn so với các nước khác.

Trong khi đó, gạo 5% tấm của Việt Nam được chào bán ở mức 445-450 USD/tấn, giảm so với mức 458-500 USD/tấn trong tuần trước Tết. Giao dịch gạo Việt Nam chậm lại do kỳ nghỉ tết Nguyên đán. Các nhà xuất khẩu đang tập trung giao các hợp đồng đã ký, trong khi nguồn cung trong nước thấp sau khi xuất khẩu nhiều trong năm 2022. Các nhà giao dịch cho biết vụ thu hoạch Đông-Xuân, vụ mùa lớn nhất trong năm, sẽ bắt đầu vào tháng 2/2023 và cao điểm từ giữa tháng 3/2023.

Trong nước, giá lúa gạo hôm nay 26/1, nhiều mặt hàng tiếp tục lặng sóng. Theo ghi nhận tại An Giang, giá lúa hôm nay (26/1) không có biến động mới.

Cụ thể, lúa IR 50404 được bán với giá từ 6.400 đồng/kg đến 6.500 đồng/kg. Lúa OM 5451 có giá mua vào khoảng 6.800 - 7.000 đồng/kg. Lúa OM 18 được thương lái thu mua với giá 6.900 - 7.000 đồng/kg. Giá lúa Đài thơm 8 vào khoảng 7.000 - 7.300 đồng/kg. Lúa Nàng Hoa 9 được thu mua với giá 6.900 - 7.200 đồng/kg. Giá lúa Nhật trong khoảng 7.800 - 7.900 đồng/kg. Giá lúa Nàng Nhen (khô) trong khoảng 11.500 - 12.000 đồng/kg. Riêng lúa IR 50404 (khô) ghi nhận đã ngừng khảo sát trong nhiều ngày liên tiếp.

Tương tự, nếp ruột có giá vào khoảng 14.000 - 15.000 đồng/kg, các mặt hàng khác tiếp tục tạm ngừng khảo sát.

Với mặt hàng gạo, giá gạo nguyên liệu, thành phẩm duy trì ổn định. Hiện giá gạo nguyên liệu ở dao động trong khoảng 9.200 - 9.300 đồng/kg; gạo thành phẩm trong khoảng 10.000 - 10.100 đồng/kg.

Tại chợ An Giang, mặt hàng gạo lặng sóng. Trong đó, gạo thường có giá 11.500 - 12.500 đồng/kg, gạo Sóc thường và gạo trắng thông dụng được bán cùng giá 14.500 đồng/kg. Giá gạo thơm Jasmine trong khoảng 15.000 - 17.000 đồng/kg, giá gạo Nàng Hoa ở mức 17.500 đồng/kg. Gạo Sóc Thái có giá 18.000 đồng/kg, gạo thơm thái hạt dài dao động trong khoảng 18.000 - 19.000 đồng/kg, gạo Hương Lài có giá 19.000 đồng/kg. Giá gạo thơm Đài Loan và gạo Nhật cùng mức 20.000 đồng/kg. Giá gạo Nàng Nhen ở mức 22.000 đồng/kg.

Cùng thời điểm khảo sát, giá cám tại chợ vào khoảng 7.000 - 8.000 đồng/kg.

Tính đến ngày 12/01/2023, theo số liệu của Cục Trồng trọt – Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long: Vụ Mùa 2022 đã xuống giống được 255 ngàn ha/268 ngàn ha, đã thu hoạch được khoảng 208 ngàn ha; vụ Đông Xuân 2022-2023 đã xuống giống được 1,495 ngàn ha/1,580 triệu tấn diện tích kế hoạch, bắt đầu thu hoạch được khoảng 92 ngàn ha. 

Trước đó, thị trường lúa gạo thế giới liên tục tăng giá hằng tuần trong tháng 12/2022. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), giá gạo 5% tấm của Việt Nam và Thái Lan cuối năm 2022 đều ở cùng mức 458 USD/tấn, cao nhất kể từ năm 2021 đến thời điểm đó. Trong khi đó, giá gạo của Pakistan cũng khoảng 448 USD/tấn. Gạo Ấn Độ thấp nhất với 388 USD/tấn.

Giá lúa gạo tăng do nhu cầu cao từ những nước nhập khẩu. Mới đây, Philippines, khách hàng nhập gạo số một của Việt Nam, quyết định không tăng thuế nhập khẩu đối với gạo, nhằm kiềm chế lạm phát trong nước. Trước đó, Indonesia và Bangladesh cũng công bố các kế hoạch nhập khẩu gạo phục vụ nhu cầu trong nước. Những yếu tố này đã giúp thị trường gạo thế giới tăng giá liên tục trong tháng cuối cùng của năm 2022 và đầu năm 2023.

Ước tính cả năm 2022, sản lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam khoảng 7 triệu tấn với trị giá ước khoảng 3,5 tỷ USD. Trong khi đó số liệu của Thái Lan cho thấy lượng gạo xuất khẩu của nước này đạt 8 triệu tấn, đứng thứ 2 về số lượng gạo xuất khẩu sau Ấn Độ.

Theo các doanh nghiệp xuất khẩu gạo ở ĐBSCL, hiện nay nhu cầu tiêu thụ gạo trên thị trường thế giới đang rất khả quan. Nhiều doanh nghiệp đã ký hợp đồng giao gạo đến tháng tháng 3 - 4/2023. Điều này đồng nghĩa với lượng lúa hàng hóa của vụ đông xuân sẽ thu hoạch ngay sau Tết được tiêu thụ hết. Trong thời điểm trước và trong Tết, nhiều doanh nghiệp không dám ký mới mà ưu tiên giao hàng cho các hợp đồng đã ký.

Đại diện nhiều doanh nghiệp có cùng dự báo giá lúa gạo của Việt Nam cũng sẽ tăng trở lại khi các doanh nghiệp đồng loạt hoạt động trở lại trong một vài ngày tới.

Trong báo cáo tháng 12/2022, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo sản lượng gạo thế giới năm 2022/23 giảm 0,4 triệu tấn so với báo cáo trước đó, xuống 503,3 triệu tấn (quy xay xát), thấp hơn 2% so với mức kỷ lục của năm trước và là năm giảm so với năm liền trước lần đầu tiên kể từ niên vụ 2015/16. Đó sẽ là năm sản lượng gạo toàn cầu thấp nhất kể từ 2019/20.

So với báo cáo tháng trước, các con số trong báo cáo tháng này được điều chỉnh giảm đối với sản lượng ở Australia Brazil, Liên minh châu Âu, Panama và Hàn Quốc. Austrlia trồng và xuất khẩu gần như độc quyền loại gạo hạt vừa và hạt ngắn, còn Liên minh châu Âu sản xuất và xuất khẩu chủ yếu là gạo hạt ngắn và trung bình. Do đó, hai lần điều chỉnh sản xuất này càng thắt chặt thêm tình trạng nguồn cung vốn đã rất hạn chế đối với loại gạo này, do sản lượng của California ở mức thấp nhất kể từ năm 1977/78 và Ai Cập không còn xuất khẩu một lượng gạo đáng kể nào nữa.

Những điều chỉnh về sản lượng như trên và ước tính lượng hàng tồn kho toàn cầu giảm dẫn đến dự báo tổng nguồn cung toàn cầu niên vụ 2022/23 giảm 1,2 triệu tấn xuống còn 685,6 triệu tấn, thấp hơn 2% so với cùng kỳ năm ngoái và là mức thấp nhất kể từ niên vụ 2019/20. Đây là lần đầu tiên nguồn cung gạo toàn cầu giảm kể từ vụ 2004/05.

Trên cơ sở hàng năm, Ấn Độ - quốc gia sản xuất gạo lớn thứ hai trên thế giới - chiếm phần lớn sự sụt giảm sản lượng toàn cầu dự kiến, với sản lượng dự kiến sẽ giảm 6,3 triệu tấn xuống còn 124,0 triệu tấn. Nhà sản xuất số một toàn cầu - Trung Quốc - dự kiến sẽ sản xuất 147,0 triệu tấn gạo, giảm 2,0 triệu tấn so với kỷ lục niên vụ 2021/22. Sản lượng niên vụ 2022/23 của Pakistan dự kiến giảm 2,5 triệu tấn và của Mỹ dự kiến giảm gần 0,9 triệu tấn. Ngoài ra, sản lượng gạo dự kiến sẽ giảm ít nhất 100.000 tấn trong năm 2022/23 ở Australia, Bangladesh, Brazil, Liên minh châu Âu, Ghana, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nepal, Nigeria, Philippines, Sri Lanka và Tanzania.

Ngược lại, sản lượng năm 2022/23 dự kiến sẽ tăng ít nhất 100.000 tấn so với một năm trước đó ở Myanmar, Campuchia, Ai Cập, Indonesia, Iran, Mali, Thái Lan và Việt Nam. Vụ mùa của Ai Cập được dự đoán sẽ đạt mức tăng lớn nhất, tăng 0,7 triệu tấn lên 3,6 triệu tấn dựa trên diện tích thu hoạch lớn hơn và năng suất dự kiến cao hơn. Campuchia dự kiến sẽ thu hoạch một vụ mùa kỷ lục vào năm 2022/23.

Báo cáo tháng 12/2022 của USDA dự báo tiêu thụ gạo toàn cầu niên vụ 2022/23 giảm gần 0,9 triệu tấn so với báo cáo tháng liền trước, xuống còn 516,9 triệu, giảm 3,9 triệu tấn so với kỷ lục của năm trước. Brazil, Ấn Độ và Thái Lan chiếm phần lớn mức điều chỉnh giảm. Dự báo tiêu thụ nội địa của Ấn Độ giảm 0,5 triệu tấn xuống 108,5 triệu tấn, thấp hơn 2,8 triệu tấn so với một năm trước nhưng vẫn là mức cao thứ hai được ghi nhận. Ngược lại, dự báo tiêu thụ nội địa năm 2022/23 ở Canada, Cuba và Somalia được điều chỉnh tăng.

USDA dự báo tồn trữ gạo thế giới cuối niên vụ 2022/23 giảm 0,4 triệu tấn xuống 168,6 triệu tấn, thấp hơn 7,5% so với đầu niên vụ và là năm giảm thứ hai liên tiếp. Tồn kho toàn cầu niên vụ 2022/23 được dự báo ở mức thấp nhất kể từ niên vụ 2017/18. Tồn kho cuối niên vụ 2022/23 của Việt Nam giảm 0,6 triệu tấn xuống 1,1 triệu tấn, giảm 47% so với một năm trước đó và là mức thấp nhất kể từ niên vụ 2018/19. Tồn kho cuối vụ 2022/23 của Thái Lan giảm 0,5 triệu tấn xuống 2,53 triệu tấn, mức thấp nhất kể từ vụ 2006/07. Đối với cả hai quốc gia, dự trữ cuối kỳ trong báo cáo tháng 12 đều giảm, chủ yếu là do xuất khẩu mạnh hơn trong cả niên vụ 2021/22 và 2022/23. Dự báo tồn kho cuối năm 2022/23 cũng đã giảm trong tháng này đối với Australia, Brazil, Hàn Quốc, Oman và Syria. Những điều chỉnh giảm này đã được bù đắp một phần bởi những điều chỉnh tăng dự trữ cuối kỳ 2022/23 đối với Trung Quốc, Bờ Biển nga, Liên minh châu Âu, Indonesia, Iraq, Philippines, Sri Lanka và Mỹ.

USDA nâng dự báo về xuất khẩu gạo năm 2023 ở Ấn Độ, Thái Lan và Việt Nam, nhưng giảm đối với xuất khẩu của Australia, Brazil và Mỹ. Dự báo về thương mại gạo toàn cầu trong năm dương lịch 2023 được điều chỉnh tăng 0,8 triệu tấn lên 53,8 triệu tấn, nhưng giảm 4% so với mức cao kỷ lục của năm trước và là lần giảm đầu tiên kể từ năm 2019. Dự báo về xuất khẩu gạo Ấn Độ, Thái Lan và Việt Nam năm 2023 được điều chỉnh tăng bù đắp cho việc điều chỉnh giảm đối với xuất khẩu của Australia, Brazil, Liên minh châu Âu và Mỹ.

Về nhập khẩu trong năm 2023, dự báo điều chỉnh tăng đối với Angola, Australia, Canada, Trung Quốc, Cuba, Liên minh châu Âu, Guatemala, Indonesia, Iraq, Philippines, Somalia và Sri Lanka trong khi giảm đối với Liberia, Libya, Panama, Quatar và Syria.

So với năm trước, dự báo xuất khẩu năm 2023 giảm ở Argentina, Brazil, Campuchia, Trung Quốc, Liên minh châu Âu, Ấn Độ, Lào, Malaysia, Pakistan, Nga, Senegal, Tanzania, Thổ Nhĩ Kỳ và Uruguay. Xuất khẩu của Ấn Độ dự kiến sẽ giảm 1,20 triệu tấn và của Pakistan giảm 0,80 triệu tấn, chủ yếu do sản luộng giảm. Ngược lại, xuất khẩu của Australia, Myanmar, Guyana và Thái Lan dự kiến sẽ tăng trong năm 2023. Xuất khẩu của Thái Lan dự kiến sẽ tăng 0,6 triệu tấn lên 8,5 triệu - mức cao nhất kể từ năm 2018, chủ yếu nhờ xuất khẩu từ các đối thủ cạnh tranh là Ấn Độ và Pakistan giảm. Xuất khẩu năm 2023 của Mỹ được dự báo là 2,25 triệu tấn, không thay đổi so với năm 2022, mức thấp nhất kể từ năm 1992.

Về mặt nhập khẩu toàn cầu năm 2023, Angola, Australia, Bangladesh, Benin, Campuchia, Canada, China, Costa Rica, Cote d'Ivoire, Egypt, Iraq, South Korea, Madagascar, Mali, Nicaragua, Nigeria, the Philippines, Senegal, Somalia , Sri Lanka, Đài Loan, Thổ Nhĩ Kỳ và Việt Nam dự kiến sẽ nhập khẩu ít gạo hơn vào năm 2023 so với năm 2022. Một phần bù đắp cho sự sụt giảm nhập khẩu dự kiến này là nhập khẩu gạo tăng vào năm 2023 dự kiến cho Afghanistan, Cameroon, Congo (Kinshasa) Cuba, Ecuador, Liên minh Châu Âu , Ghana, Guinea-Bissau, Haiti, Kazakhstan, Kuwait, Liberia, Libya, Mexico, Mozambique, Nepal, Niger, Oman, Panama, Peru, Nga, Nam Phi, Thụy Sĩ, Syria, Tanzania, Thái Lan, Ukraine, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Vương quốc Anh, Mỹ, Venezuela và Yemen. Nhập khẩu của Mỹ và Châu Âu được dự đoán là cao kỷ lục.