Nike, H&M và loạt thương hiệu thời trang bất ngờ bị "tẩy chay" ở Trung Quốc: vì đâu nên nỗi?

Cơn thịnh nộ với Nike đã bùng phát trên mạng xã hội Trung Quốc vào đêm 24/3 vừa qua khi một tuyên bố của thương hiệu đồ thể thao nổi tiếng thế giới rằng họ “quan ngại” về các báo cáo liên quan đến tình trạng lao động cưỡng bức ở Tân Cương, và rằng Nike sẽ không sử dụng bông của Tân Cương bị khơi lại.

Tuyên bố của Nike nhanh chóng trở thành chủ đề nóng được thảo luận nhiều nhất trên mạng xã hội Weibo của Trung Quốc trong tối 24/3, ngày 25/3. Nội dung tuyên bố khẳng định: “Chúng tôi quan ngại về các báo cáo liên quan đến tình trạng lao động cưỡng bức ở Khu tự trị tộc người Duy Ngô Nhĩ Tân Cương. Nike không cung cấp các sản phẩm từ Tân Cương và chúng tôi cũng đã xác nhận với các nhà cung cấp mà chúng tôi hợp tác về việc không sử dụng bông, sợi dệt từ khu vực này”.

Không rõ Nike đưa ra tuyên bố này khi nào, nhưng cơn bão hệ quả nhanh chóng ập đến với gã khổng lồ Nike ngay trong đêm qua.

Nam diễn viên nổi tiếng Trung Quốc Vương Nhất Bác đã chấm dứt hợp đồng người đại diện cho Nike chỉ vài giờ sau khi mạng xã hội Weibo quay cuồng vì tuyên bố của Nike về việc “tẩy chay” bông Tân Cương. Tuyên bố được phòng làm việc của Vương Nhất Bác đăng tải trên tài khoản Weibo chính thức.

Nike không phải nhãn hàng duy nhất “gánh hạn”. Ít nhất một nhà bán lẻ trực tuyến Trung Quốc đã ngừng cung cấp các sản phẩm của H&M sau khi các phương tiện truyền thông xã hội Trung Quốc lên án thương hiệu thời trang Thụy Điển trong cùng ngày hôm qua. H&M cũng từng đưa ra thông điệp cho biết họ "quan ngại sâu sắc" về các báo cáo liên quan đến tình trạng lao động cưỡng bức ở vùng viễn tây Tân Cương. Hai nghệ sĩ nổi tiếng Trung Quốc là Tống Thiến và Hoàng Hiên cũng nhanh chóng ra thông báo ngừng hợp tác với nhãn hàng H&M do tuyên bố này.

Hiện người dùng mạng xã hội Trung Quốc cũng đang tấn công hàng loạt nhãn hàng từng đưa ra phát ngôn "tẩy chay" bông Tân Cương như Uniqlo, Adidas, GAP, Fila... Họ thậm chí yêu cầu những người nổi tiếng đang quảng bá cho các nhãn hàng này dừng ngay hợp đồng hợp tác. 

Vụ việc diễn ra chỉ ít ngày sau khi Mỹ và các đồng minh thân thiết gồm EU, Anh và Canada áp đặt biện pháp trừng phạt với hàng loạt quan chức Trung Quốc vì cáo buộc vi phạm nhân quyền ở vùng Tân Cương.

Ngay sau động thái của các nước phương Tây, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhanh chóng có sự đáp trả bằng một danh sách hàng loạt lệnh trừng phạt các thực thể và cá nhân ở EU. Những cá nhân (và cả gia đình của họ) trong danh sách sẽ bị cấm nhập cảnh Trung Quốc, trong khi các tổ chức và doanh nghiệp bị hạn chế kinh doanh tại Trung Quốc.