"Nữ hoàng cá tra" Vĩnh Hoàn có "làm xiếc" kết quả kinh doanh?

Mới đây, Thủy sản Vĩnh Hoàn (HoSE: VHC) của "nữ hoàng cá tra" Trương Thị Lệ Khanh đã công bố doanh thu thuần quý III/2021 đạt 2.231 tỷ đồng, tăng 24%. Giá vốn tăng thấp hơn nên lợi nhuận gộp tăng 78% lên 409 tỷ đồng. Biên lợi nhuận gộp tăng từ 13% lên 18%.

Doanh thu tài chính giảm 27% xuống 50 tỷ đồng, chi phí tài chính hơn gấp đôi lên 44,6 tỷ đồng. Chi phí bán hàng và quản lý đồng thời tăng 69% và 52%. Dù vậy, doanh nghiệp cá tra báo lãi sau thuế cổ đông công ty mẹ 256 tỷ đồng, tăng 46,2% so với cùng kỳ năm trước.

Kết quả kinh doanh khả quan trong quý được Vĩnh Hoàn cho biết đến từ hoạt động xuất khẩu khởi sắc ở tất cả các thị trường, đặc biệt là ở Mỹ. 

Lũy kế 9 tháng, doanh thu xuất khẩu đạt 6.119 tỷ đồng, tăng 15,3% so với cùng kỳ năm trước.

Năm 2021, VHC đặt kế hoạch 8.600 tỷ doanh thu và 700 tỷ lợi nhuận sau thuế, 9 tháng Công ty đã lần lượt thực hiện được 74% chỉ tiêu doanh thu và 93% chỉ tiêu lợi nhuận.

Vĩnh Hoàn có "làm xiếc" kết quả kinh doanh?

Giống như nhiều doanh nghiệp xuất khẩu khác, ở quý III, Vĩnh Hoàn phải thực hiện chiến lược “3 tại chỗ”. Các nguồn tin đã đưa trước đó cho biết, các nhà máy của Vĩnh Hoàn đã triển khai "3 tại chỗ" với khoảng 50% số lao động. Vĩnh Hoàn cho hay, trong khi công suất giảm một nửa thì chi phí sản xuất đã tăng đến 40% khiến giá thành sản phẩm đội lên nhiều lần và dòng tiền của doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn.

Theo Vĩnh Hoàn, việc phải giảm công suất chế biến dẫn đến doanh nghiệp không đủ hàng để giao đúng hẹn phải bồi thường hợp đồng hoặc mất luôn khách hàng, không chỉ thiệt hại trước mắt mà còn cả lâu dài. Mặt khác, lượng nguyên liệu đầu vào bị ứ đọng và gây ra hệ luỵ là kích cỡ quá lớn, khi đưa vào sản xuất lại không phù hợp với yêu cầu của thị trường.

Tuy nhiên, kết quả kinh doanh mà Vĩnh Hoàn đạt được trong bối cảnh các doanh nghiệp thủy sản cùng khu vực địa lý bị ảnh hưởng nghiêm trọng do giãn cách xã hội thực hiện trong tháng 8/2021 đặt ra mối nghi ngại về khả năng Vĩnh Hoàn có "làm xiếc" số liệu hay không? 

Số liệu từ Tổng Cục Hải quan thấy, dù gặp nhiều khó khăn nhưng doanh thu xuất khẩu của Vĩnh Hoàn trong 3 năm trở lại đây liên tục sự tăng trưởng đáng kinh ngạc, đặc biệt trong quý III/2021. Quý III/2021, kim ngạch xuất của Vĩnh Hoàn đạt 71,8 triệu USD, tăng 20% so với quý III/2020, và tăng 1,3 triệu USD so với quý II/2021. Điều này cho thấy, kết quả kinh doanh quý III/2021 của Vĩnh Hoàn đã công bố, khá phù hợp với kết quả xuất khẩu hàng hóa đạt được.

Tuy nhiên, số liệu doanh thu xuất khẩu theo báo cáo của Vĩnh Hoàn và số liệu thống kê của Tổng Cục Hải quan có sự chênh lệch khá lớn. Đơn cử, trong quý I, theo báo cáo của Vĩnh Hoàn, doanh thu xuất khẩu đạt 1.736 tỷ đồng, trong khi theo số liệu của Tổng Cục Hải quan ước đạt đạt khoảng 1.240 tỷ đồng. 

Tại quý II, doanh thu theo báo cáo đạt 2.255 tỷ đồng, còn theo số liệu của cơ quan chức năng, doanh thu xuất khẩu của Vĩnh Hoàn đạt khoảng 1.629 tỷ đồng (chênh lệch khoảng 626 tỷ đồng).

Tương tự, trong quý III, doanh thu xuất khẩu theo báo cáo của công ty đạt 2.128 tỷ đồng, thì theo số liệu của Tổng Cục hải quan đạt khoảng 1.659 tỷ đồng (chênh lệch khoảng 469 tỷ đồng).

Trước đó, trong năm 2019, xuất khẩu cá tra sang một số thị trường trọng điểm của Vĩnh Hoàn gặp khó khăn, đặc biệt ở Mỹ do chính sách giảm hàng tồn kho. Điều này đã ảnh hưởng đến sản lượng xuất khẩu cá tra sang thị trường lớn này giảm. Tuy nhiên doanh thu, trong năm 2019 vẫn tăng trưởng rất đều đặn.

Trong quý I/2019, tổng doanh thu xuất khẩu của Vĩnh Hoàn đạt 65,6 triệu USD đồng, sang quý II, doanh thu tăng lên 70,1 triệu USD. Trong quý III giảm nhẹ nhưng vẫn đạt 68,3 triệu USD.

Bước sang năm 2020, khi tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp ở trên toàn thế giới, dù doanh thu có trồi sụt, giảm xuống so với năm 2019 nhưng vẫn đứng ở top đầu xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.