Nước đồng minh Mỹ bị Trung Quốc áp thuế rượu vang "chót vót"

Các mức thuế từ 116% đến 218% đã được các nhà chức trách Trung Quốc tuyên bố áp lên mặt hàng rượu vang có xuất xứ từ Úc trong vòng 5 năm tới. Động thái được đưa ra sau khi các cơ quan chức năng Trung Quốc mở một cuộc điều tra rượu vang Úc về hiện tượng bán phá giá và đưa ra kết luận hiện tượng này gây ra thiệt hại thị trường lớn với ngành công nghiệp trong nước.

Mức thuế rượu vang Úc chính thức có hiệu lực từ ngày 28/3/2021 và kéo dài 5 năm dự kiến sẽ làm leo thang căng thẳng Trung - Úc, đồng thời đe dọa đóng lại cánh cửa vào thị trường xuất khẩu hàng đầu của các nhà sản xuất rượu vang Úc.

Giám đốc điều hành tổ chức Australian Grape & Wine, ông Tony Battaglene trả lời tờ Bloomberg cho hay nhóm này có thể đệ đơn khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới WTO sau phán quyết của Trung Quốc. Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu rượu vang lớn nhất của Úc. Do đó, một khi bị đóng sập cánh cửa vào thị trường này, sẽ có nhiều doanh nghiệp rượu vang Úc lao đao.

Hồi tháng 8 năm ngoái, Bắc Kinh đã tuyên bố sẽ bắt đầu hai cuộc điều tra về hoạt động bán phá giá và trợ cấp cho các doanh nghiệp rượu vang Úc sau khi nhận được đơn khiếu nại từ Hiệp hội Công nghiệp Rượu Trung Quốc. Đơn khiếu nại chỉ ra rằng chính phủ Úc đã đưa ra 40 chương trình trợ cấp, cho phép các nhà sản xuất rượu Úc cung cấp mặt hàng rượu giá rẻ vào thị trường Trung Quốc, tạo nên môi trường cạnh tranh không lành mạnh. Trong một tuyên bố, Bộ Thương mại Trung Quốc quyết định sẽ tiến hành điều tra 37 chương trình trợ cấp trên tổng số 40 chương trình bị kiến nghị.

Theo Bộ Thương mại Trung Quốc, sau 3 tháng điều tra về cáo buộc bán phá giá, kết quả sơ bộ cho thấy “có mối quan hệ nhân quả giữa việc Úc bán phá giá rượu vang và những thiệt hại vật chất (mà ngành công nghiệp rượu vang Trung Quốc phải gánh chịu)”. Đến hôm 27/11/2020, Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố sẽ áp mức thuế chống bán phá giá tạm thời từ 107,1% đến 212,1% với mặt hàng rượu vang Úc. Mức thuế tạm thời có hiệu lực ngay từ ngày 28/11, tức chỉ một ngày sau thông báo chính thức. 

Quan hệ Úc - Trung đã xấu đi kể từ khi chính quyền Canberra kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc dịch Covid-19, hưởng ứng những cáo buộc của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, khiến Bắc Kinh giận dữ. Úc từ lâu đã được biết đến như đồng minh thân thiết của Mỹ. Chính phủ Trung Quốc sau đó đã đưa ra hàng loạt động thái đáp trả bao gồm áp thuế bán phá giá yến mạch Úc lên tới 80,5%, đồng thời cấm nhập khẩu thịt bò từ hai công ty chế biến thịt hàng đầu đất nước. Tiếp sau đó, hàng loạt mặt hàng xuất khẩu của Úc như gỗ, than… cũng gặp khó khăn khi thâm nhập thị trường Trung Quốc.

Đầu tư của Trung Quốc vào Úc đã giảm xuống chỉ còn hơn 1 tỷ AUD (763 triệu USD) vào năm 2020, tức giảm 62% so với năm 2019, theo một báo cáo công bố đầu tháng này bởi Đại học Quốc gia Úc. 

Ngành công nghiệp rượu vang của Úc đã trở thành tâm điểm khi căng thẳng Mỹ Trung leo thang. Giá trị xuất khẩu rượu vang Úc sang Trung Quốc đã giảm gần như bằng 0 trong tháng 12/2020, theo số liệu thống kê từ tập đoàn công nghiệp Wine Australia.