Quảng Nam: Xây dựng nhiều mô hình sinh kế hiệu quả, huyện miền núi Phước Sơn giảm nghèo nhanh và bền vững

Trần Hậu - Đoàn Hồng
15/06/2025 15:39 GMT +7
Từ một huyện đặc biệt khó khăn với hạ tầng thiếu thốn, thu nhập người dân thấp, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam đang từng bước chuyển mình, vươn lên thoát nghèo bằng chính nội lực, sự linh hoạt trong điều hành và sự đồng thuận của người dân địa phương.

Giảm nghèo từ sinh kế bền vững

Ông Lê Quang Trung - Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn cho biết: “Nằm ở phía Tây của tỉnh Quảng Nam, Phước Sơn là huyện miền núi có đến hơn 70% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số người Bhnong và Giẻ Triêng. Địa hình phức tạp, giao thông chia cắt, thiên tai thường xuyên đã khiến Phước Sơn rơi vào nhóm huyện nghèo trong cả nước suốt nhiều năm qua.

Đến nay, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam đã đáp ứng các tiêu chí để thoát khỏi huyện nghèo, trước khi chính thức chuyển sang mô hình chính quyền 2 cấp. Ảnh: T.H.

Để công tác giảm nghèo đạt được kết quả cao, huyện đã tăng cường sự lãnh đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp, gắn trách nhiệm của cán bộ lãnh đạo đối với mục tiêu giảm nghèo. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền khơi gợi tinh thần tự giác, nỗ lực vượt khó vươn lên thoát nghèo...”.

Huyện Phước Sơn có tổng nguồn vốn đầu tư thực hiện Chương trình giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2024 là 257.605 triệu đồng. Các chính sách giảm nghèo được triển khai đồng bộ và kịp thời đến các đối tượng có hiệu quả, công khai, minh bạch, giúp người nghèo, cận nghèo được tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản và thụ hưởng các chính sách hỗ trợ của nhà nước như: bảo hiểm y tế, vay vốn, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, xuất khẩu lao động, giáo dục, tiền điện... để ổn định cuộc sống, vươn lên thoát nghèo bền vững.

Ông Lê Quang Trung - Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn. Ảnh: T.H.

Ông Trung cho hay, một trong những “chìa khóa” để Phước Sơn dần thoát khỏi danh sách huyện nghèo chính là phát triển sinh kế bền vững gắn với điều kiện tự nhiên. Huyện đã hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo cây, con giống, hướng dẫn kỹ thuật và đầu ra cho người dân để họ làm chủ mô hình kinh tế. Nhiều hộ đã thành công với các mô hình trồng quế, cây dược liệu, nuôi bò, nuôi dê núi, gà thả vườn....

Các tổ hợp tác, hợp tác xã nông nghiệp tại Phước Xuân, Phước Thành, Phước Công... được hình thành, giúp người dân liên kết sản xuất, nâng cao giá trị sản phẩm và tăng thu nhập. Huyện cũng hỗ trợ các mô hình trồng rừng gỗ lớn gắn với chi trả dịch vụ môi trường rừng – vừa bảo vệ thiên nhiên, vừa tạo nguồn thu nhập bền vững.

Các dự án, mô hình cơ bản đều phát huy hiệu quả theo mục tiêu đề ra góp phần đẩy mạnh, mở rộng hoạt động sản xuất, giải quyết việc làm, tăng thu nhập, phát triển kinh tế và giảm nghèo bền vững cho người dân.

Nhiều chương trình, dự án hỗ trợ cây, con giống được huyện Phước Sơn triển khai tích cực, nhằm nâng cao thu nhập cho người dân. Ảnh: Trọng Ý.

Đặc biệt, huyện Phước Sơn còn gắn sinh kế với bảo tồn văn hóa và giữ rừng, khuyến khích mô hình thu hái dược liệu dưới tán rừng, phát triển nghề truyền thống như dệt thổ cẩm kết hợp du lịch cộng đồng.

Đào tạo nghề và tạo việc làm tại chỗ

Huyện Phước Sơn xác định rõ muốn giảm nghèo bền vững, người dân phải có việc làm ổn định. Từ đó, địa phương triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ đào tạo nghề ngắn hạn cho lao động nông thôn; phối hợp với doanh nghiệp tổ chức tuyển dụng lao động đi làm việc có thời hạn ở các khu công nghiệp, khu chế xuất, xuất khẩu lao động, ưu tiên con em hộ nghèo, cận nghèo.

Giao thông được đầu tư xây dựng ngày càng hoàn thiện đã tạo động lực cho huyện Phước Sơn phát triển kinh tế - xã hội. Ảnh: T.H.

Địa phương đặc biệt chú trọng công tác truyền thông, phổ biến chính sách giảm nghèo bằng tiếng dân tộc Bhnong, giúp đồng bào hiểu rõ giảm nghèo là trách nhiệm của chính mình, chứ không chỉ trông chờ vào hỗ trợ. Già làng, trưởng bản và người có uy tín được mời vào các tổ giám sát cộng đồng, giúp quản lý chặt chẽ, công khai, minh bạch quá trình triển khai các dự án.

Đến cuối năm 2024, Phước Sơn đã thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát đạt 1.081/1.722 nhà, tỷ lệ 62,78% (số còn lại thực hiện hoàn thành trong năm 2025), như vậy về cơ bản không còn hộ dân ở nhà tạm, nhà dột nát; tỷ lệ lao động qua đào tạo từng bước được nâng cao đạt 62,26%.

Thu nhập bình quân đầu người của huyện Phước Sơn đến cuối năm 2024 đạt 41,736 triệu đồng/người/năm. Ảnh: T.H.

Giai đoạn 2022-2024, hộ nghèo đa chiều toàn huyện giảm 1.692 hộ (giảm 1.454 hộ nghèo, 238 hộ cận nghèo), tỷ lệ giảm bình quân 8,59%/năm, vượt chỉ tiêu tỉnh giao. Năm 2025, dự kiến tiếp tục giảm hộ nghèo đa chiều thêm 600 hộ, toàn huyện còn khoảng 1.475 hộ nghèo đa chiều, tỷ lệ 20,86%.

Thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt 41,736 triệu đồng và năm 2025 dự kiến đạt 45,9 triệu đồng, tăng 23,7 triệu đồng/người/năm so với năm 2021 (22,2 triệu đồng/người/năm). Đây không chỉ là thành quả của sự đầu tư đúng hướng mà còn là minh chứng cho sự đổi thay rõ nét ở một vùng đất từng được xem là “vùng trũng” của tỉnh Quảng Nam.

“Chặng đường phía trước còn nhiều khó khăn, nhưng với quyết tâm cao, cách làm phù hợp và sự đồng thuận từ cộng đồng, huyện Phước Sơn đang dần rút ngắn khoảng cách phát triển so với vùng đồng bằng. Hiện Phước Sơn cũng đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị thoát khỏi danh sách huyện nghèo theo chuẩn giai đoạn 2021–2025, với kỳ vọng trở thành hình mẫu thoát nghèo bền vững cho các huyện miền núi phía Tây Quảng Nam, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng cho vùng đất miền núi giàu tiềm năng”, ông Lê Quang Trung - Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn chia sẻ thêm.