Thanh tra Chính phủ chỉ ra loạt sai phạm tại DA thuỷ điện do Thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh làm chủ đầu tư

Dự án kéo dài và UBND tỉnh Kon Tum liên tục cho tăng vốn và quy mô sử dụng đất nhưng tiến độ vẫn chậm

Ngày 28/10/2022, Thanh tra Chính phủ đã ban hành thông báo Kết luận thanh tra số 1595/KL-TTCP việc thực hiện pháp luật quản lý, sử dụng đất đai và quản lý, đầu tư xây dựng; thanh tra các dự án, công trình có dấu hiệu vi phạm pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị và thanh tra việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại khu vực đô thị trên địa bàn tỉnh Kon Tum.

Trong đó, nhiều dự án thuỷ điện tại tỉnh Kon Tum đã vi phạm Luật đất đai.

Đối với Dự án thủy điện Thượng Kon Tum do Công ty Cổ phần thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh làm chủ đầu tư, tại xã Đăk Kôi huyện Kon Rẫy, xã Đăk Tăng, xã Ngọc Tem và xã Măng Cành huyện Kon Plông, công suất lắp máy 240 MW, tiến độ thực hiện dự án từ năm 2010 đến năm 2014 sau 04 lần được điều chính, thời hạn đầu tư đến tháng 12/2020 đưa vào hoạt động; diện tích dự kiến sử dụng 801,8 ha.

Thanh tra Chính phủ cho rằng: Dự án đã được thực hiện trong thời gian dài (từ 2009 đến nay) và UBND tỉnh Kon Tum đã có nhiều văn bản cho phép điều chỉnh thực hiện (tăng vốn đầu tư và quy mô sử dụng đất thay đổi) nhưng tiến độ thực hiện dự án vẫn không đảm bảo theo quy định của pháp luật.

Thanh tra Chính phủ nêu rõ, theo quy định nhà đầu tư phải thực hiện ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án và việc ký quỹ phải thực hiện trước khi được giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án theo quy định tại Luật Đầu tư năm 2014. Tuy nhiên, ngày 28/5/2019, UBND tỉnh Kon Tum có Quyết định số 529/QĐ-UBND điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án nhưng không thực hiện việc ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án là trái quy định.

Tổng số tiền ký quỹ Thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh phải nộp là  63.142,979 triệu đồng đồng, tuy nhiên Công ty được hoàn trả 50% tiền ký quỹ (31.571,49 triệu đồng) khi được giao đất, cho thuê đất theo quy định tại Nghị định 118/2015/NĐ-CP. Do dự án chậm tiến độ đầu tư (mặc dù đã được điều chỉnh tại Quyết định số 529/QĐ-UBND), nên thu hồi số tiền ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án là 31.571,49 triệu đồng.

Không thu hồi đất khi đã hết thời hạn giao đất

UBND tỉnh Kon Tum không yêu cầu Chủ đầu tư lập lại Báo cáo đánh giá tác động môi trường khi thay đổi địa điểm thực hiện dự án, tăng diện tích đất là trái quy định tại Luật Bảo vệ môi trường 2014, Nghị định số 40/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung Nghị định số 18/2015/NĐ-CP); không thực hiện thu hồi đất đã giao khi hết thời hạn giao đất (đất đường dây 35KV, đất giao thông...) là trái quy định Luật Đất đai 2013;

Ngoài ra, UBND tỉnh Kon Tum không yêu cầu Công ty thực hiện nộp tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa khi chuyển mục đích đất trồng lúa sang mục đích phi nông nghiệp diện tích 48,225 ha là trái quy định tại Thông tư số 205/TT-BTC ngày 23/11/2012, Nghị định 35/NĐ- CP, Nghị định 62/2019/NĐ-CP gây thất thu ngân sách Nhà nước số tiền (theo tính toán của Sở TN&MT) là 4.697,37 triệu đồng, cần phải thu hồi về tài khoản tạm giữ của Thanh tra Chính phủ.

Đối với diện tích 501,55 ha là đất rừng, trên thực tế đã đưa vào sử dụng vào mục đích khác từ năm 2011 đến 2016, nhưng UBND tỉnh buông lỏng quản lý, không ban hành quyết định chuyển mục đích rừng sang sử dụng vào mục đích khác là vi phạm quy định tại Luật Bảo vệ và phát triển rừng 2004, Nghị định số 23/2006/NĐ-CP.

Công ty Cổ phần thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh chưa được UBND tỉnh Kon Tum ban hành quyết định cho thuê đất để xây dựng công trình ngầm là tuyến năng lượng (đường hầm dẫn nước) và khu vực nhà máy (nhà máy xây dựng trong lòng đất) nhưng đã thực hiện triển khai xây dựng từ năm 2015 là hành vi chiếm đất bị nghiêm cấm theo quy định tại Luật Đất đai 2013, nhưng cơ quan chức năng của tỉnh đã buông lỏng quản lý.

UBND tỉnh Kon Tum chưa có quyết định cho Công ty Cổ phần thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh thuê đất để làm bãi trữ và bãi thải, nhưng trong quá trình thực hiện thi công, Công ty đã tự ý đổ đất, đá thải (hàng triệu m3) tại 2 vị trí nằm trong diện tích đất đã được cho thuê (không phải là đất được bố trí để làm bãi thải) và 01 vị trí đổ thải ngoài diện tích đất đã được cho thuê là trái quy định.

Trước những tồn tại, vi phạm được chỉ ra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm của UBND tỉnh và cá nhân Chủ tịch, các Phó chủ tịch tỉnh liên quan tới trách nhiệm quản lý, điều hành;

Báo cáo cấp có thẩm quyền chỉ đạo thủ trưởng các sở, ngành, đơn vị, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố có liê quan tiến hành kiểm điểm nghiêm túc, có hình thức xử lý kỷ luật các tổ chức, cá nhân vì để xảy ra thiếu sót, tồn tại, vi phạm;

Chỉ đạo các cơ quan tập trung giải quyết, chấn chỉnh, khắc phục các vi phạm, khuyết điểm, tồn tại đã được nêu ra.