Trung Quốc hút hàng, sầu riêng Việt Nam đạt kim ngạch xuất khẩu kỷ lục

Xuất khẩu rau quả đạt gần 3,5 tỷ USD, tăng gần 30% trong 6 tháng đầu năm

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xuất khẩu rau quả tháng 6/2024 ước đạt gần 780 triệu USD. Lũy kế 6 tháng năm 2024, rau quả giữ vị trí dẫn đầu về xuất khẩu trong các mặt hàng nông sản, với kim ngạch gần 3,5 tỷ USD, tăng hơn 28% so với cùng kỳ năm ngoái.

Sầu riêng, thanh long, chuối... đều là những mặt hàng trái cây đóng góp chính vào tăng trưởng xuất khẩu nửa đầu năm 2024. Bên cạnh đó, các sản phẩm chế biến, các thị trường chủ lực cũng ghi nhận mức tăng 10-50% so với cùng kỳ năm ngoái.

Hoạt động xuất khẩu hàng rau quả tiếp tục thuận lợi, nhờ nhu cầu tăng tại thị trường truyền thống Trung Quốc và các thị trường tiềm năng khác như: Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Thái Lan... Kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang Trung Quốc trong 6 tháng năm 2024 ước đạt khoảng 2,2 tỷ USD (tăng 33% so với cùng kỳ năm 2023), dẫn đầu trong các thị trường xuất khẩu của mặt hàng này.

Ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, hiện Việt Nam đã xuất khẩu chính ngạch hơn chục loại trái cây vào thị trường Trung Quốc, gồm: dưa hấu, măng cụt, sầu riêng, chuối tươi, khoai lang, thanh long, chôm chôm, xoài, vải, nhãn, mít.

Việt Nam và Trung Quốc dự kiến sẽ ký Nghị định thư mới về xuất khẩu sầu riêng đông lạnh, chanh leo và ớt trong năm 2024. Hiện hai nước đã thống nhất ký kết Nghị định thư dừa tươi, mở ra triển vọng xuất khẩu cho trái dừa của Việt Nam.

"Thị trường Trung Quốc rất rộng cửa, nhưng chất lượng hàng rau quả lại chưa ổn định. Vẫn còn một số lô hàng bị cảnh báo dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Vừa qua, đề án Nâng cao hiệu quả thực thi Hiệp định về áp dụng các biện pháp vệ sinh dịch tễ và kiểm dịch động, thực vật (SPS) đã được Chính phủ phê duyệt, mở ra công cụ mới để thúc đẩy chất lượng rau quả xuất khẩu", ông Phùng Đức Tiến thông tin.

Hàn Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của rau quả Việt Nam trong 6 tháng qua, ước đạt 180 triệu USD, tăng 57,9% so với cùng kỳ năm 2023.

Đối với Hoa Kỳ, kim ngạch xuất khẩu đã gần đạt 150 triệu USD trong 6 tháng năm 2024, tăng 32,4% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy tiềm năng lớn của thị trường này đối với rau quả Việt Nam. Tuy nhiên, để đưa các sản phẩm vào Hoa Kỳ thì cần nâng cao giá trị gia tăng của trái cây mùa vụ theo hướng bổ sung sản phẩm chế biến như trái cây khô, bột trái cây, sản phẩm đóng hộp để có thể tiêu thụ quanh năm; ứng dụng công nghệ mới giúp kéo dài thời gian bảo quản trái cây.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vnfruit) cho hay: "Sản lượng rau quả thu hoạch tăng lên khoảng 6%/năm. Lượng cung rất lớn và ổn định. Hơn nữa, nhu cầu của thị trường thế giới tăng lên, từ nay đến hết năm 2024 ngành rau quả Việt Nam vẫn có những điều kiện thuận lợi để phát triển".

Sắp tới, dừa tươi sẽ được xuất khẩu chính ngạch vào Trung Quốc, hứa hẹn trong rau quả sẽ có thêm trái cây "tỷ đô".

"Nhu cầu nhập khẩu dừa của Trung Quốc rất lớn và có xu hướng tăng trưởng ổn định, năm sau cao hơn năm trước. Trong khi đó, sản lượng dừa của Trung Quốc mới chỉ đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu tiêu thụ nội địa, phần còn lại là nhập khẩu. Do đó, hoạt động xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam tới thị trường Trung Quốc dự kiến tiếp tục tăng trưởng khả quan", ông Bình nhận định.

Sầu riêng xuất khẩu có thể đạt kỷ lục 3,5 tỷ USD năm 2024?

Theo thống kê sơ bộ của Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruite), nửa đầu năm nay, xuất khẩu sầu riêng đạt 1,5 tỷ USD chiếm 40% tổng kim ngạch các mặt hàng rau quả. Năm 2024, Việt Nam đặt mục tiêu đạt doanh thu từ sầu riêng 3,5 tỷ USD, tăng 55% so với năm trước.

Trung Quốc là thị trường thu mua sầu riêng từ Việt Nam lớn nhất. Năm 2023, Trung Quốc chi khoảng 1 tỷ USD để nhập khẩu sầu riêng đông lạnh và Trung Quốc là thị trường thu mua sầu riêng từ Việt Nam lớn nhất.

Chỉ tính trong quý I/2024, Việt Nam đã vượt qua Thái Lan để vươn lên vị trí số 1 về xuất khẩu sầu riêng vào thị trường Trung Quốc với khối lượng đạt 32.750 tấn, trị giá 161 triệu USD, tăng gấp 2,4 lần về lượng so với cùng kỳ năm ngoái. Thị phần sầu riêng của Việt Nam tại Trung Quốc tính theo kim ngạch đã tăng từ mức 32% của năm 2023, lên mức 57%.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Vinafruit cho biết, hiện nay sầu riêng các nước như Thái Lan, Malaysia đã cuối vụ. Việt Nam còn sầu riêng ở Tây Nguyên, nhưng sản lượng vùng trồng này gấp đôi sản lượng sầu riêng cả nước. Chính vì các nước lân cận cuối vụ nên đẩy giá sầu riêng Tây Nguyên ở thời điểm 6 tháng tới lên 100.000 - 140.000 đồng/kg, kéo theo kim ngạch tăng lên.

"Nếu có thêm sầu riêng đông lạnh và chúng ta đang chờ phía Trung Quốc ký, kim ngạch sầu riêng xuất khẩu cả năm tôi chắc chắn vượt 3,5 tỷ USD. Còn đến cuối năm vẫn chưa xuất được sầu riêng đông lạnh, kim ngạch ở mức 3-3,5 tỷ USD là có thể", ông Nguyên nhấn mạnh.

Hiện tại, các cơ quan chức năng phía Việt Nam và Trung Quốc đã hoàn tất việc đàm phán kỹ thuật để đi đến ký kết nghị định thư xuất khẩu sầu riêng đông lạnh và dừa tươi sang Trung Quốc, sau đó sẽ thống nhất và ký nghị định thư. Nếu Trung Quốc đồng ý nhập khẩu chính ngạch sầu riêng đông lạnh thì giá trị xuất khẩu của sầu riêng sẽ tăng rất mạnh. Bởi, một container sầu đông lạnh xuất khẩu sang Trung Quốc sẽ có giá trị cao gấp nhiều lần so với xuất khẩu quả tươi.

Tuy nhiên, Vinafruite lưu ý một số lô hàng gần đây bị cảnh báo nhiễm chất cấm, ảnh hưởng đến uy tín hàng Việt. Do đó, các doanh nghiệp cần tăng cường kiểm tra chất cấm ngay tại vườn và cơ sở đóng gói để đảm bảo không có lô hàng nào nhiễm chất cấm được xuất khẩu.

Cụ thể, sầu riêng Việt Nam đang đối mặt với nhiều cảnh báo từ thị trường Trung Quốc về những lô hàng sầu riêng không tuân thủ Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật với sầu riêng tươi xuất khẩu sang Trung Quốc. Các cảnh báo chủ yếu là nhiễm các loài rệp mà Trung Quốc cấm, cơ sở đóng gói thu mua sầu riêng từ các vùng trồng chưa được cấp mã số hoặc nguồn gốc không được rõ ràng,… Bên cạnh đó là những cảnh báo về an toàn thực phẩm. Đặc biệt, hiện tượng hái "non" sầu riêng vẫn tồn tại.