Trung Quốc sẽ ngừng xuất khẩu thuốc nếu Mỹ "chơi bẩn"?

Mỹ hiện đang phụ thuộc chủ yếu vào nguồn cung thuốc từ Trung Quốc, một lỗ hổng rõ rệt chỉ vừa lộ ra sau khi cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19 làm gián đoạn chuỗi cung ứng dược phẩm và thiết bị y tế. Cả đương kim Tổng thống Donald Trump và ứng viên Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden đều hứa hẹn sẽ giải quyết vấn đề này trong các cuộc tiếp xúc cử tri trước thềm bầu cử, nhưng những nỗ lực như vậy sẽ mất một quá trình dài để thực hiện.

Cho đến nay, Trung Quốc vẫn chưa sử dụng vấn đề dược phẩm để gây áp lực ngược lại lên phía Mỹ. Nhưng nhà kinh tế cấp cao Li Daokui nhận định Trung Quốc có thể sẽ hạn chế xuất khẩu thuốc sang Mỹ nếu chính quyền Trump tiếp tục siết chặt quyền truy cập của các doanh nghiệp Trung Quốc vào chuỗi cung ứng chip toàn cầu. 

“Hơn 90% nguyên liệu thô để sản xuất vitamin và thuốc kháng sinh đều có nguồn gốc từ Trung Quốc… Mỹ chắc chắn không thể sản xuất chúng trong thời gian ngắn” - ông Li nhấn mạnh với truyền thông địa phương trong một bài phát biểu mới đây.

Quan hệ Mỹ Trung đã đi xuống mức tệ nhất mọi thời đại sau hàng loạt xung đột mới đây từ vấn đề thương mại, ngoại giao, công nghệ cho đến tài chính. Bộ Thương mại Mỹ tuần trước tiếp tục gia tăng các hạn chế, chặn đứng quyền tiếp cận của gã khổng lồ viễn thông Trung Quốc Huawei vào công nghệ, phần mềm Mỹ. Để ngăn chặn tình trạng “lách luật”, Mỹ cũng thêm 38 chi nhánh và công ty con của Huawei tại 21 quốc gia khác vào danh sách đen để hạn chế tình trạng bán các công nghệ quan trọng cho doanh nghiệp Trung Quốc này. Giờ đây, Trung Quốc sẽ phải nỗ lực gấp đôi để cải thiện năng lực sản xuất công nghệ cao trong bối cảnh chiến tranh công nghệ Mỹ Trung có xu hướng leo thang.

Ông Li nhận định Mỹ sẽ tiếp tục các biện pháp ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận chuỗi cung ứng công nghệ bằng cách tăng cường trừng phạt các công ty như Huawei. Nhưng việc cắt các công ty Trung Quốc hoàn toàn khỏi chuỗi cung ứng chip sẽ là một lựa chọn nguy hiểm.

“Đe dọa nền kinh tế Trung Quốc tương đương với việc gây chiến với người dân Trung Quốc trong vấn đề sống còn như lương thực. Sau đó, Trung Quốc có thể sẽ trả đũa Mỹ bằng việc cắt nguồn cung cấp thuốc chẳng hạn”.

Vị chuyên gia kinh tế cũng cảnh báo Trung Quốc nên chuẩn bị cho rủi ro bị Mỹ cắt quyền truy cập vào hệ thống tin nhắn chuyển tiền quốc tế SWIFT, vốn là xương sống cho các giao dịch quốc tế hiện nay. Theo ông Li, việc cấm các ngân hàng Trung Quốc khỏi hệ thống tin nhắn chuyển tiền SWIFT sẽ là hành vi “khủng bố kinh tế”. “Chúng tôi sẵn sàng đàm phán, nhưng nếu bạn không thiện chí, chúng tôi sẽ đấu tranh đến cùng bằng mọi giá” - ông Li Daokui khẳng định.

Còn trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Fox News, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng cảnh báo Mỹ có thể sẽ tách rời Trung Quốc nếu Bắc Kinh đối xử “đúng cách” với nước này. Xuyên suốt chiến dịch tái tranh cử, ông Trump đã nhiều lần lặp lại thông điệp “chấm dứt sự phụ thuộc vào Trung Quốc”.

Cho đến nay, điểm sáng hiếm hoi trong quan hệ Mỹ Trung là cuộc đàm phán thương mại giữa các nhà ngoại giao hàng đầu hai nước hôm 25/8 vừa qua để nhìn nhận lại tiến trình thực hiện thỏa thuận giai đoạn 1.