Tỷ giá cao lịch sử, đại gia nông nghiệp "kẻ cười, người khóc”: Lựa chọn nào phù hợp cho năm 2023?

Đồng USD mạnh lên đã gây áp lực khiến tỷ giá USD/VND liên ngân hàng tăng lên mức cao nhất trong lịch sử. Hiện, tỷ giá tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng đứng ở mức 24.840 VND/USD, tiến sát đến mức giá bán ra của Sở Giao dịch NHNN.

Thống kê cũng cho thấy, từ đầu năm đến nay VND mất giá gần 9% so với USD.

Bộ phận nghiên cứu tại Công ty Chứng khoán VnDirect đánh giá, tỷ giá tăng sẽ có những tác động trái chiều đối với các doanh nghiệp sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp.

Theo đó, doanh nghiệp xuất khẩu gạo và thủy sản có thể hưởng lợi từ giá xuất khẩu cao hơn. Trong khi đó, các nhà sản xuất dầu ăn, thịt, sữa và đường sẽ phải chịu ảnh hưởng tiêu cực.

Các nhà sản xuất dầu ăn, thịt, sữa và đường sẽ phải chịu ảnh hưởng tiêu cực từ tỷ giá

Cụ thể, các doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi sẽ là nhóm chịu tác động tiêu cực lớn nhất. Các doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi có thể kể đến như Dabaco (DBC), Hoàng Anh Gia Lai (HAG) hay như CTCP Nông nghiệp BAF Việt Nam (BAF).

Các chuyên gia VnDirect đánh giá, do khoảng 80% nguyên liệu đầu vào sản xuất thức ăn chăn nuôi được nhập khẩu nên tỷ giá USD/VND tăng sẽ kéo theo giá nhập khẩu nguyên liệu đầu vào trong sản xuất thức ăn chăn nuôi tăng.

Tuy nhiên, BAF và HAG sẽ ít bị ảnh hưởng bới biến động tỷ giá hơn các công ty cùng ngành. Nguyên nhân, BAF có thể được hỗ trợ giá đầu vào từ Tập đoàn Tân Long trong khi HAG có thể tận dụng sản lượng chuối không đạt tiêu chuẩn xuất khẩu từ mảng kinh doanh trái cây để làm nguyên liệu đầu vào sản xuất thức ăn chăn nuôi.

Cũng theo đánh giá của VnDirect, biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp kể trên sẽ bị ảnh hưởng do giá nhập khẩu thức ăn chăn nuôi tăng. Tuy nhiên, giá lợn được dự báo tăng 5% so với cùng kỳ vào năm 2023 có thể làm giảm tác động của giá nguyên liệu đầu vào.

Đối với doanh nghiệp dầu thực vật như Công ty Cổ phần Tập đoàn Kido (KDC), cũng chịu tác động rất tiêu cực từ tỷ giá.

Cụ thể, với ước tính khoảng 90% dầu ăn nguyên liệu được nhập khẩu từ nước ngoài, đặc biệt là dầu cọ đến từ các nước như Malaysia và Indonesia, việc tỷ giá tăng sẽ khiến chi phí nhập khẩu nguyên vật liệu này gia tăng và tác động lên chi phí đầu vào mảng sản xuất dầu của KDC, vốn đang chiếm chủ đạo với tỷ trọng gần 80% tổng doanh thu của doanh nghiệp này.

Đối với doanh nghiệp ngành sữa như Vinamilk (VNM), các chuyên gia cho rằng sẽ phải đối mặt với một thách thức mới từ biến động tỷ giá khi 50% nguyên liệu sữa của VNM được nhập khẩu từ Châu Âu để sản xuất sữa bột và bột dinh dưỡng.

Tuy nhiên, với kỳ vọng giá bột sữa sẽ tiếp tục giảm và giao dịch ở mức thấp hơn 5,0% so với năm 2022 khi Trung Quốc tiếp tục chính sách Zero-Covid và sản lượng bột sữa toàn cầu năm 2023 tăng 1,5% so với cùng kỳ. Giá nguyên liệu thấp hơn sẽ bù đắp cho mức ảnh hưởng từ biến động tỷ giá đến biên lợi nhuận gộp trong 2023.

Bên cạnh đó, VNM đang vay ngắn hạn chủ yếu bằng đồng USD tại ngân hàng với lãi suất thả nổi, chiếm 98% tổng nợ vay ngắn hạn.

Do đó, chi phí tài chính của VNM sẽ tăng đáng kể trong giai đoạn 2022-2023. Tuy nhiên, VNM vẫn đang duy trì sức khỏe tài chính lành mạnh với vị thế tiền mặt cao (10.718đ/cp) và đòn bẩy tài chính ở mức thấp (0,3 lần) giúp công ty giảm rủi ro do tăng lãi suất và biến động tỷ giá.

Các doanh nghiệp sản xuất đường như CTCP Đường Quảng Ngãi (QNS) và Công ty cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa (SBT), cũng không ngoại lệ.

Bởi, tình trạng thiếu mía nguyên liệu trong những năm gần đây, một số doanh nghiệp sản xuất đường ngoài việc ép đường trực tiếp từ mía cũng phải nhập khẩu đường thô để tinh luyện.

Năm 2021, SBT đã sản xuất 708.000 tấn đường, trong đó khoảng 210.000 tấn từ mía và phần còn lại là từ đường thô nhập khẩu.

Trong khi đó, QNS cũng lên kế hoạch nhập khẩu 5,000 tấn đường thô để tinh luyện đường RE.

Do đó, QNS và SBT sẽ bị ảnh hưởng bởi biến động tỷ giá với các mức độ khác nhau. Tuy nhiên, các chuyên gia kỳ vọng giá đường tiếp tục tăng trong 2023. Do đó, giá đường cao hơn có thể bù đắp những tác động của việc tăng tỷ giá hối đoái đối với biên lợi nhuận.

Các doanh nghiệp có thể được hưởng lợi trong bối cảnh tỷ giá hối đoái tăng

Ngược lại, các doanh xuất khẩu gạo như LTG, PAN, TAR có thể được hưởng lợi trong bối cảnh tỷ giá hối đoái tăng.

Theo phân tích, hầu hết các đơn hàng xuất khẩu đều được thanh toán bằng đồng USD, do đó biến động tỷ giá USD sẽ giúp cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cải thiện biên lợi nhuận gộp.

Đặc thù của ngành gạo là đơn hàng ký kết theo tháng, do đó với những doanh nghiệp nào đã giao hàng rồi sẽ được lợi khi giá USD tăng. Tuy nhiên, đối với những đơn hàng chưa giao thì khách hàng sẽ e ngại, vì tránh tác động USD tăng họ sẽ cân nhắc trong việc thu mua lúa gạo ở giai đoạn khác.

Bên cạnh đó, VnDirect cũng nhận thấy LTG đang có khoản nợ ngắn hạn 69 triệu USD (chiếm 49,5% tổng nợ ngắn hạn). Do đó, chi phí tài chính của LTG sẽ tăng trong bối cảnh tỷ giá hối đoái tăng.

Nhóm doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản như VHC, FMC, theo đánh giá của các chuyên gia, sẽ được hưởng lợi khi giá USD tăng cao do phần lớn các giao dịch hiện đều thanh toán bằng USD.

Trong 9 tháng năm 2022, Mỹ vẫn là thị trường chính của doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản (chiếm khoảng 60%).

Tuy nhiên, các doanh nghiệp thủy sản cũng đang đối mặt cùng lúc 2 sức ép, đó là giảm giá xuất khẩu để cạnh tranh với sản phẩm nước khác, nhưng phải tăng giá thu mua nguyên liệu do thiếu hụt nguồn cung.

Về luận điểm đầu tư, bộ phận nghiên cứu tại VnDirect bày tỏ "ưa thích" đối với mã cổ phiếu BAF và đưa DBC, QNS, KDC vào danh sách theo dõi.