Tài chính nông nghiệp

VASEP: Nguồn cung cá ngừ trong nước giảm sẽ kìm hãm xuất khẩu

23/07/2024 17:17 GMT+7

Vasep cho biết, xuất khẩu vẫn tăng là do lượng cá ngừ vằn nguyên liệu dự trữ tại các doanh nghiệp đã được cấp giấy xác nhận vẫn còn, tuy nhiên lượng nguyên liệu dự trữ này cũng đang cạn dần.

Theo số liệu và đánh giá từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam ( VASEP), xuất khẩu các nhóm mặt hàng cá ngừ của Việt Nam tính lũy kế 6 tháng đầu năm 2024 đều đang tăng so với cùng kỳ.

Cụ thể, tháng 6, xuất khẩu cá ngừ Việt Nam vẫn duy trì được sự tăng trưởng. Giá trị xuất khẩu cá ngừ trong tháng này đạt hơn 85 triệu USD, tăng 32% so với cùng kỳ năm 2023. Tính lũy kế 6 tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu đạt gần 472 triệu USD, tăng 23%.

Tuy nhiên, trong khi giá trị xuất khẩu các sản phẩm thịt/loin cá ngừ đông lạnh trong tháng 6/2024 đạt mức cao nhất từ đầu năm, đạt hơn 44 triệu USD tăng 29% so với cùng kỳ, và có xu hướng ngày càng tăng. xuất khẩu cá ngừ đóng hộp lại giảm, giá trị xuất khẩu trong tháng 6/2024 chỉ đạt hơn 17 triệu USD, giảm 11%.

Tại các thị trường, xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường chính như Mỹ, EU hay Israel vẫn tiếp tục tăng trong tháng 6, lần lượt là 18%, 56% và 50%. Đáng chú ý tại khối thị trường EU, xuất khẩu cá ngừ sang Italy và Hà Lan đang tăng “phi mã” ở mức 3 con số, trong khi xuất khẩu sang Đức lại giảm.

Cùng với đó, xuất khẩu cá ngừ sang Nga cũng đang tăng phi mã và hiện, Nga đang trở thành 1 trong 5 thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam.

Trái với xu hướng xuất khẩu sang 3 thị trường kể trên, xuất khẩu sang khối thị trường các nước tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) giảm trong tháng 6. Giá trị xuất khẩu sang khối thị trường này trong tháng 6 chỉ đạt gần 9 triệu USD, giảm 12%.

Hiện tại, nhu cầu của các thị trường đang ngày càng tăng vì để chuẩn bị cho dịp lễ cuối năm, và đây sẽ là cơ hội cho các doanh nghiệp.

VASEP: Nguồn cung cá ngừ trong nước giảm sẽ kìm hãm xuất khẩu- Ảnh 1. — Ảnh minh họa.

Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp xu hướng tăng trưởng xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường kể trên đang khó có thể duy trì được.

Ngày 04/4/2024, Nghị định số 37/2024/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 8/3/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản có hiệu lực, đang có một vấn đề, đó là kích cỡ tối thiểu của cá ngừ vằn cho phép khai thác hiện nay quy định trong Nghị định 37 là 0,5m (tương đương trọng lượng từ 5kg đến 7kg).

Tuy nhiên sản lượng cá ngừ đạt kích cỡ này thực tế rất thấp. Theo đó, khi Nghị định 37 có hiệu lực, tất cả các cảng cá không dám cấp xác nhận nguyên liệu đối với cá ngừ vằn nhỏ hơn kích cỡ khai thác này. Và điều này sẽ khiến cho nguồn cung cá ngừ vằn trong nước giảm. Điều này đồng nghĩa, doanh nghiệp không có nguồn nguyên liệu có xuất xứ thuần túy để sản xuất.

Hiện tại, xuất khẩu vẫn tăng là do lượng cá ngừ vằn nguyên liệu dự trữ tại các doanh nghiệp đã được cấp giấy xác nhận vẫn còn, tuy nhiên lượng nguyên liệu dự trữ này cũng đang cạn dần. Doanh nghiệp sẽ phải gia tăng nhập khẩu từ nguồn cung ngoài nước. Tuy nhiên, nửa cuối năm thường là thời gian doanh nghiệp phải tăng cường sản xuất cho các đơn hàng xuất khẩu sang các thị trường lớn như EU, để được hưởng ưu đãi thuế qua khi hạn ngạch được mở lại vào đầu năm sau.

Bên cạnh đó, Vasep cho rằng, quy định về bảo tồn của Liên minh châu Âu (EU) không đề cập kích thước tối thiểu của cá ngừ vằn mà chỉ áp dụng với một số loài nhạy cảm; kích thước tối thiểu cũng thay đổi khác nhau tùy từng vùng biển và nguồn lợi tại khu vực đó. EU bảo vệ nguồn lợi thủy sản bằng biện pháp quy định hạn ngạch, thời gian cấm biển… chứ không chỉ quy định bằng kích thước tối thiểu được khai thác. Các tàu cá của nước ngoài vẫn đánh bắt cá ngừ vằn dưới 1,5 kg và vẫn được cấp chứng nhận thủy sản khai thác.

"Do đó, nếu Việt Nam không nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc khó khăn này cho doanh nghiệp, thì chẳng mấy chốc chúng ta sẽ bị mất thị trường xuất khẩu", theo Vasep.