Fed kiên quyết không điều chỉnh lãi suất cơ bản

Đúng như dự kiến của các nhà phân tích, Ủy ban Thị trường mở (FOMC) thuộc Fed đã kết thúc cuộc họp chính sách tiền tệ kéo dài 2 ngày với quyết định giữ nguyên lãi suất cơ bản trong phạm vi mục tiêu 0-0,25%, cùng với tuyên bố đồng thuận rằng nền kinh tế sẽ tiếp tục phục hồi và phát triển bất chấp những diễn biến đáng lo ngại gần đây của đại dịch Covid-19.

Chủ tịch Fed Jerome Powell khẳng định Fed không có khả năng xem xét việc tăng lãi suất trở lại trong tình huống hiện tại, bất chấp niềm tin lạc quan về sự phục hồi kinh tế. “Cách tiếp cận của chúng tôi trong tình huống này phải minh bạch tối đa. Chúng tôi có một số cơ sở để quyết định như vậy” - ông Powell nhấn mạnh.

Hai tiêu chuẩn cơ bản mà Fed đặt ra trước khi quyết định thắt chặt chính sách tiền tệ là sự “gia tăng đáng kể” về lạm phát và sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường lao động. Trong trường hợp nền kinh tế Mỹ thỏa mãn cả hai điều kiện trên, Ngân hàng Trung Ương sẽ dần giảm tốc độ, tiến tới ngừng hẳn chương trình mua tài sản trị giá 120 tỷ USD hàng tháng và cuối cùng là tăng dần lãi suất. Nhưng tuyên bố gần đây của Fed chỉ ra rằng mới có sự “gia tăng” nhất định về các điều kiện này, và FOMC sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ thị trường trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào đảo ngược chính sách tiền tệ nới lỏng hiện nay.

Tuy nhiên nhìn chung, giọng điệu gần đây của Fed khi thừa nhận sự gia tăng của lạm phát và sự cải thiện trên thị trường việc làm có thể xem là dấu hiệu cảnh báo sự thay đổi chính sách, đặc biệt là việc dần siết chặt chương trình mua tài sản hàng tháng. Trước đó, trong cuộc họp của FOMC hồi tháng 6, các quan chức Ngân hàng Trung Ương đã gợi ý việc tăng lãi suất có thể được thúc đẩy sớm nhất vào năm 2023. Đây là một tín hiệu khác cho thấy Fed có khả năng sẽ thắt chặt chính sách tiền tệ sớm hơn dự kiến; bởi trong cuộc họp hồi tháng 3, FOMC cho rằng lãi suất có thể sẽ duy trì ở mức tiệm cận 0 hiện tại cho đến ít nhất năm 2024.

Nhà kinh tế trưởng Gus Faucher của PNC nhận định: “Fed đang bắt đầu thu hẹp thời gian (trước khi siết chặt chính sách tiền tệ)”.

Thị trường cũng theo dõi chặt chẽ quan điểm của Fed về sự lây lan dịch Covid-19 gần đây ở Mỹ do biến thể virus delta, nhưng Chủ tịch Fed Jerome Powell và các quan chức tỏ ra tương đối lạc quan về mối đe dọa mà biến thể này gây ra cho nền kinh tế. “Những gì chúng tôi đang chứng kiến là các làn sóng dịch Covid-19 liên tiếp trong năm qua, và tác động kinh tế từ mỗi làn sóng dịch càng về sau càng hạn chế. Chúng tôi sẽ xem xét liệu điều này có đúng với trường hợp của biến thể delta hay không” - ông Powell cho biết trong cuộc họp báo ngay sau khi kết thúc phiên họp của FOMC. “Chúng ta đã học được cách “sống chung với lũ””. 

Khi Fed tuyên bố duy trì lãi suất cơ bản tiệm cận 0 cho đến cuối năm 2022, các nhà đầu tư hiện đang xem xét liệu bao giờ Ngân hàng Trung Ương sẽ dần thu hẹp chương trình mua tài sản trị giá 120 tỷ USD hàng tháng, trong đó bao gồm 80 tỷ USD mua trái phiếu kho bạc và 40 tỷ USD khác mua nợ đảm bảo bằng tài sản thế chấp. Một số nhà phê bình cho rằng việc Fed đổ 40 tỷ USD mua nợ đảm bảo bằng tài sản thế chấp đang thổi phồng bong bóng nhà đất trên thị trường, khi mức giá nhà ở tăng lên kỷ lục dù doanh số bán hàng giảm và nguồn cung thắt chặt. Tuy nhiên, về phần Fed, Chủ tịch Powell nhiều lần khẳng định việc mua tài sản thế chấp có ảnh hưởng rất hạn chế đến thị trường nhà ở.

Fed cũng duy trì quan điểm hiện tượng lạm phát tăng nóng chỉ là vấn đề tạm thời và sẽ dần được xoa dịu khi các nút thắt trong chuỗi cung ứng toàn cầu dần được gỡ bỏ.