GDP năm 2024 tăng 7,1% vượt qua kỳ vọng nhưng các nhà nghiên cứu vẫn giữ quan điểm về 2025

Bộ phận nghiên cứu của Ngân hàng Maybank vừa phát báo cáo kinh tế Việt Nam "Vietnam Economics - GDP Outperforms in 2024, A More Uncertain 2025 Looms", tạm dịch "Kinh tế Việt Nam - Năm 2024 GDP vượt trội, năm 2025 bất định hơn đang đến gần". 

GDP năm 2024 tăng tốc lên 7,1% vượt qua kỳ vọng của các nhà nghiên cứu

Ngày 6/01/2024, Tổng Cục Thống kê (GSO) đã công bố báo cáo kinh tế - xã hội quý 4 và năm 2024. Theo đó, Việt Nam ghi nhận GDP tăng tốc lên 7,55% trong quý 4 (so với 7,4% trong quý 3), đưa mức tăng trưởng cả năm lên 7,1% (so với 5% trong năm 2023). 

Nền kinh tế được thúc đẩy bởi sự phục hồi trong dịch vụ (+8,2% so với +7,5% trong quý 3) và xây dựng (+8,3% so với +7,4% trong quý 3), bù đắp cho mức tăng trưởng chậm hơn của sản xuất (+10% so với +11,4% trong quý 3).

Thương mại, vận tải và dịch vụ lưu trú hoạt động tốt hơn, như đã thấy trong bán buôn & bán lẻ (+9% so với +8% trong quý 3), vận tải & lưu trữ (+10% so với +9,9% trong quý 3) và dịch vụ lưu trú & thực phẩm (+10,3% so với +9% trong quý 3).

Bình luận về kết quả nói trên, hai nhà nghiên cứu của Maybank là Brian Lee Shun Rong và Chua Hak Bin cho rằng, tăng trưởng GDP 7,1% của Việt Nam đã vượt qua kỳ vọng của chúng tôi vào năm 2024 (dự báo GDP của Maybank: 6,7%) và mục tiêu 7% của chính phủ. Các nhà nghiên cứu của Maybank tiếp tục giữ quan điểm dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 là 6,4%, vì tăng trưởng xuất khẩu đang hạ nhiệt được hỗ trợ bởi tiêu dùng và đầu tư mạnh hơn vào cơ sở hạ tầng công cộng.

"Chính phủ đang phấn đấu đạt mức tăng trưởng 8% vào năm 2025. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ mục tiêu này có thể đạt được hay không khi thuế quan thời Trump 2.0 đang đe dọa, có thể làm chậm thương mại toàn cầu và tác động đến chuỗi cung ứng sản xuất của châu Á. Các yếu tố chính cần theo dõi bao gồm các cải cách hành chính sâu rộng và cách Việt Nam điều hướng mối quan hệ với Hoa Kỳ, điều này có thể mang lại cơ hội cho nhiều FDI hơn", trích Báo cáo.

Tăng trưởng xuất khẩu tăng tốc lên mức cao nhất trong 4 tháng, nhưng có thể chậm lại trong những tháng tới

Tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa đạt +12,8% vào tháng 12 (so với +8,2% vào tháng 11), cao nhất trong 4 tháng, cùng với sự cải thiện trong sản lượng sản xuất (+10,2% so với +10% vào tháng 11). Tăng trưởng xuất khẩu cả năm là +14,3%. 

Maybank cho rằng, sự gia tăng trong xuất khẩu có thể phản ánh việc xuất hàng trước, trước khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức, do sự không chắc chắn xung quanh các chính sách thuế quan của ông. 

Với mức tăng trưởng nhập khẩu mạnh hơn (+19,2% so với +9,8% vào tháng 11), thặng dư thương mại giảm một nửa xuống còn 524 triệu USD, mức thấp nhất trong 7 tháng. 

Xuất khẩu máy tính và đồ điện tử (+29,1% so với +21,8% vào tháng 11) là nổi bật, với mức tăng trưởng đạt mức cao nhất trong 6 tháng. Dệt may (+16,2% so với +10,9% vào tháng 11), giày dép (+13,5% so với +11,9% vào tháng 11), sản phẩm gỗ (+17,4% so với +19,4% vào tháng 11) và hải sản (+17,5% so với +16,7% vào tháng 11) cũng chứng kiến sự tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ. 

Sự sụt giảm trong điện thoại và linh kiện (-1,5% so với -13,9% vào tháng 11) đã thu hẹp, mặc dù các lô hàng đã giảm trong tháng thứ 5 liên tiếp (có thể là do doanh số bán hàng của Samsung yếu). 

Maybank dự báo, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam có thể chậm lại trong những tháng tới do không rõ liệu Việt Nam có phải là mục tiêu của thuế quan của Trump hay không. Vì thặng dư thương mại song phương đang tăng vọt với Hoa Kỳ. Các đơn đặt hàng có thể "nguội lạnh", vì khách hàng tại Hoa Kỳ đang chờ đợi và xem xét.

Chỉ số PMI sản xuất tháng 12 đã chuyển sang suy giảm (49,8 so với 50,8 vào tháng 11) lần đầu tiên trong 3 tháng, vì các đơn đặt hàng xuất khẩu giảm trong tháng thứ 2 liên tiếp và các đơn đặt hàng mới giảm xuống mức thấp nhất trong 3 tháng. Tâm lý nhà sản xuất giảm đáng kể xuống mức thấp nhất trong 19 tháng. 

Bất ổn về thuế quan ảnh hưởng đến FDI, nhưng các chất xúc tác tích cực có thể hỗ trợ triển vọng

Báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư ngày 01/01/2025, tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam tính đến ngày 31/12/2024 bao gồm: Vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 38,23 tỷ USD, giảm 3,0% so với cùng kỳ năm trước, yếu hơn so với kết quả tháng 1-11 (+1%). Mặc dù con số cả năm 2024 vẫn mạnh hơn so với năm 2019-2022. FDI giải ngân tăng +9,4% so với cùng kỳ năm ngoái lên mức cao kỷ lục là 25,3 tỷ USD vào năm 2024, khi các cam kết trước đó được thực hiện.

Điều này cho thấy, các cam kết đầu tư trực tiếp nước ngoài đang chậm lại, vì bất ổn về thuế quan ảnh hưởng đến triển vọng. Các doanh nghiệp có thể hoãn quyết định FDI của mình vì lo ngại rằng Trump sẽ nhắm mục tiêu vào Việt Nam bằng thuế quan, điều này sẽ làm giảm sức hấp dẫn của Việt Nam so với các điểm đến sản xuất khác trong ASEAN.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lạc quan về triển vọng hút FDI của Việt Nam trong những tháng tới khi kỳ vọng tiến trình cải cách hành chính (tức là tinh giản các cơ quan chính phủ/cắt giảm thủ tục hành chính) có thể cải thiện môi trường kinh doanh và củng cố FDI. 

Một chất xúc tác tích cực khác là nghị định Quỹ hỗ trợ đầu tư mới được ban hành (vào ngày 4 tháng 1), cho phép hỗ trợ tới 50% chi phí đầu tư ban đầu cho các doanh nghiệp tham gia vào các dự án công nghệ cao, bao gồm sản xuất chất bán dẫn/AI và R&D.

Triển vọng tiêu dùng tươi sáng, lượng khách du lịch chỉ kém kỷ lục năm 2019

Triển vọng tiêu dùng đang cải thiện khi tác động của cơn bão Yagi lắng xuống. Tăng trưởng doanh số bán lẻ tăng tốc lên +9,3% vào tháng 12 (so với +8,8% vào tháng 11; cả năm: +9%), đạt mức cao nhất trong 5 tháng. Nhu cầu về hàng hóa (+9% so với +8,3% vào tháng 11) và dịch vụ lưu trú & F&B (+13,1% so với +12,9% vào tháng 11) tăng nhanh hơn, mặc dù doanh số du lịch giảm (+9,9% so với +12,5% vào tháng 11). Doanh số bán xe du lịch tăng +41,7% vào tháng 11, khi các hộ gia đình nới lỏng hầu bao sau khi phí đăng ký giảm 50% (từ tháng 9 đến tháng 11).

Thị trường lao động đang cải thiện và hỗ trợ tài chính là những yếu tố tích cực đối với nhu cầu của người tiêu dùng. Tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống còn 2,22% trong quý IV (so với 2,23% trong quý 3), trong khi tỷ lệ thiếu việc làm giảm xuống còn 1,65% (so với 1,87% trong quý 3). Tiền lương trung bình hàng tháng (8,2 triệu đồng) tăng mạnh +12,1% so với cùng kỳ năm trước trong quý 4, với mức tăng trưởng cả năm (+8,6%) vượt xa lạm phát (+3,6%).

Chính phủ đã gia hạn mức cắt giảm thuế VAT 2% cho đến tháng 6 năm 2025 để hỗ trợ chi tiêu.

Lượng khách du lịch tăng +27,4% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 12 – lượng khách đến cả năm (1,76 triệu; +39%) chỉ kém kỷ lục 1,8 triệu vào năm 2019 một chút. Lượng khách đến vào tháng 12 đã vượt mức trước đại dịch (102,2% so với 94,6% vào tháng 11) lần đầu tiên kể từ tháng 6, chủ yếu là do lượng du khách từ Trung Quốc và ASEAN tăng.