Gỡ điểm nghẽn pháp lý, thị trường bất động sản năm 2023 liệu có khởi sắc?

Rà soát thị trường bất động sản

Thị trường bất động sản trong năm 2022 đối mặt nghịch lý lớn là lực cầu của thị trường rất mạnh, nhưng giao dịch sụt giảm. Theo các chuyên gia, trong những điểm nghẽn kéo dài từ năm 2022, nguồn vốn và pháp lý là các vấn đề khó khăn, thách thức nhất của thị trường bất động sản.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, thị trường bất động sản đã có sự phát triển vượt bậc trong 20 năm qua nhưng trong quá trình phát triển cũng đối diện rất nhiều thách thức, khó khăn.

Thị trường bất động sản hiện nay gặp khó khăn lớn nhất là vướng mắc về pháp lý, chiếm 70% khó khăn của các doanh nghiệp bất động sản và các dự án. Khó khăn tiếp theo là vướng mắc, bất cập trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng và việc tiếp cận nguồn vốn trái phiếu doanh nghiệp.

Tuy nhiên, nút thắt này sẽ từng bước được gỡ trong năm 2023, bởi mới đây, Chính phủ đã thành lập Tổ công tác theo Quyết định 1435/QĐ-TTg nhằm rà soát thực trạng khó khăn của doanh nghiệp, địa phương có các dự án đang bị vướng mắc.

Bên cạnh đó, đầu năm 2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký, ban hành Nghị quyết 01 về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; Dự toán ngân sách và cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2023.

Theo đó, Chính phủ đưa ra 11 nhiệm vụ , giải pháp với ưu tiên là giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng. Trong đó, Chính phủ yêu cầu chú trọng củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ của nền kinh tế trên cơ sở lành mạnh hoá, tập trung cao độ cho ổn định, phát triển an toàn, bền vững các thị trường tiền tệ, tín dụng, trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán, bất động sản; không để mất an toàn hệ thống; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của doanh nghiệp, nhà đầu tư, người dân, không để bị kích động, lôi kéo, gây mất an ninh trật tự.

Tập trung chỉ đạo tổ chức tín dụng tăng cường minh bạch trong hoạt động, khắc phục tình trạng sở hữu cổ phần vượt giới hạn quy định, rà soát xử lý và ngăn ngừa tình trạng sở hữu chéo, cho vay không đúng quy định của pháp luật.

Nghị quyết cũng nhấn mạnh nhiệm vụ tập trung xử lý 6 tổ chức tín dụng yếu kém, 8 dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả đã được Bộ Chính trị cho chủ trương. Trước đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký Công điện 1164/CĐ-TTg ngày 14/12/2022 về tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản và phát triển nhà ở.

Theo đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng có trách nhiệm phối hợp với các bộ, ngành lập danh mục các dự án, rà soát quỹ đất, hoàn thiện các thủ tục pháp lý, lựa chọn các chủ đầu tư để thực hiện các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân ở các thành phố, khu công nghiệp, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ.

Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam cần chỉ đạo, phối hợp, hướng dẫn các địa phương, ngân hàng thương mại để việc cho vay, giải ngân phải nhanh chóng, đúng trọng tâm, trọng điểm, đúng đối tượng đối với các doanh nghiệp, dự án bất động sản đủ điều kiện theo đúng quy định; ưu tiên cho vay các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở thương mại với giá phù hợp .

Còn các doanh nghiệp bất động sản cần tích cực, chủ động cơ cấu lại các phân khúc khách hàng, các sản phẩm, giá cả, thời hạn thanh toán, phương thức thanh toán... phù hợp, khả thi, thuận lợi cho khách hàng, người dân, nhất là những đối tượng có nhu cầu thực sự và có tính khả thi.

Nhiều tín hiệu cho thị trường bất động sản "vực dậy" cuối 2023

Nhiều chuyên gia cho rằng nếu Chính phủ tháo gỡ được những vướng mắc cho thị trường bất động sản thì khả năng phục hồi đến ngay trong nửa sau năm 2023. Thị trường bất động sản sẽ "hồi sinh", chậm nhất là quý 4/2023.

TS. Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam nhận định thị trường địa ốc 2023 sẽ có cơ hội để phục hồi dù còn nhiều áp lực do kinh tế Việt Nam vẫn chịu các tác động từ yếu tố bên ngoài. Theo đó, khoảng cuối quý 2/2023, các giao dịch sẽ xuất hiện trở lại, nguồn cung ra thị trường sẽ nhiều hơn.

Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam cho rằng, tháo gỡ được những vướng mắc mà thị trường đang gặp phải gồm pháp lý, điểm nghẽn về vốn, củng cố niềm tin…, thị trường chắc chắn sẽ cân bằng trở lại. Tuy nhiên, bên cạnh những giải pháp khơi thông, Nhà nước vẫn phải đi kèm với các chính sách kiểm soát cần thiết để đảm bảo thị trường bất động sản phát triển một cách hiệu quả, bền vững.

"Hiện nay, nhu cầu phát triển đô thị cao, đầu tư hạ tầng diễn ra mạnh, cùng với đó nhu cầu về nhà ở, nhu cầu đầu tư kinh doanh bất động sản lại rất cao. Đây là những yếu tố tạo nên động lực rất lớn cho khả năng hồi phục của thị trường", ông Đính chia sẻ.

Trong khi đó, TS. Cấn Văn Lực cũng cho rằng, nếu bây giờ Chính phủ tháo gỡ được những vướng mắc cho thị trường bất động sản thì khả năng phục hồi trong năm 2023 sẽ rất nhanh, chậm nhất là quý 4/2023, thị trường bất động sản sẽ có thể vực dậy.

Còn theo ông Phạm Lâm - CEO DKRA Group, nhu cầu đầu tư trên thị trường vẫn rất lớn, kể cả nhu cầu cho phân khúc hạng sang, cao cấp chứ không riêng gì phân khúc đáp ứng nhu cầu ở thực. Vì vậy, kịch bản năm 2023 vẫn tăng trưởng nhưng thận trọng. Tuy nhiên đây cũng là cơ hội cho các doanh nghiệp nhìn lại mình để điều chỉnh hướng phát triển phù hợp.

Theo ông Lâm, không nhất thiết phải đến quý 4/2023 mà chỉ cần những tháng cuối quý 2/2023, thị trường địa ốc sẽ xuất hiện những tín hiệu khởi sắc. Tuy nhiên, thị trường 2023 sẽ có sự thanh lọc mạnh mẽ. Các dự án đáp ứng nhu cầu thực, có pháp lý đầy đủ thì mới được chào bán trong năm tới và cộng đồng khách hàng mới quan tâm xuống tiền. Điều này thực chất là đang giúp cho thị trường phát triển bền vững hơn.