Mô hình cây Sachi gần 3,5 tỷ đang chết yểu, cơ quan quản lý vẫn duy trì?

Mô hình tiền tỷ

Theo tìm hiểu của Etime, vào tháng 9/2019, Sở KH&CN tỉnh Quảng Ngãi ký hợp đồng với Công ty TNHH Khoa học và Công nghệ Nông Tín (Công ty Nông Tín) triển khai thực hiện đề tài "Thực hiện mô hình trồng, chế biến và tiêu thụ sản phẩm Sacha inchi theo chuỗi giá trị tại 2 huyện Ba Tơ và Trà Bồng".

Mô hình có tổng kinh phí được phê duyệt gần 5,3 tỷ đồng, trong đó kinh phí sự nghiệp khoa học tỉnh trên 1,8 tỷ đồng, vốn người dân đóng góp khoảng 2,3 tỷ, còn lại là vốn doanh nghiệp; thời gian thực hiện là 30 tháng (từ tháng 9/2019-3/2022).

Tham gia mô hình có 5 hộ dân, với diện tích thực hiện là 4 ha, gồm huyện Ba Tơ có 2 hộ (xã Ba Thành và Ba Bích)/2ha và huyện Trà Bồng có 3 hộ (xã Trà Phú 2 hộ và Trà Thuỷ 1 hộ)/2ha.

Vào ngày 25/5, sau khi tiến hành thanh tra, Sở KH&CN tỉnh Quảng Ngãi đã có kết luận (số 648/KL-SKHCN, do ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc sở này ký), đối với quá trình việc thực hiện mô hình trên.

Cụ thể qua kiểm tra thực tế tại các điểm trồng của các hộ dân ở 2 huyện Ba Tơ và Trà Bồng, hầu hết số Sachi trồng đã chết hoàn toàn (gần như không có cây Sachi trên giàn; riêng tại 2 hộ ở huyện Ba Tơ lác đác có 1 số cây chết thân nhưng có nảy mầm lại từ gốc).

"Sachi là loại cây trồng quá mới và đang thực hiện thí điểm, chưa biết kết quả sống chết ra sao. Thế nhưng Sở KH&CN lại làm đề án thực hiện bao gồm cả chế biến, tiêu thụ thật sự khó hiểu", một cán bộ nông nghiệp ở Quảng Ngãi bày tỏ.

Mô hình đang chết yểu nhưng tiếp tục cho thực hiện?

Cùng với kết luận số lượng Sachi qua 2 lần trồng (đầu tiên và dặm) có tỷ lệ chết đến 60-70%, trong kết luận thanh tra cũng đã chỉ ra hàng loạt sai sót trong quá trình triển khai thực hiện mô hình này.

Đa số các nội dung công việc đều triển khai chậm tiến độ so với đề cương thuyết minh được duyệt; chủ quan trong khảo sát, lựa chọn địa điểm; áp dụng quy trình hướng dẫn kỹ thuật trong khâu chuẩn bị đất, bón lót và chăm sóc Sachi chưa bảo đảm; chi tiêu kinh phí đề tài chưa đảm bảo theo quy định hiện hành của nhà nước….

Về nguyên nhân khách quan là do thời tiết của năm 2020 cực đoan, nắng nóng kéo dài, bão số 9 (tháng 10/2020) đã gây thiệt hại rất lớn đến mô hình trồng Sachi.

Tuy nhiên qua xem xét kiến nghị của Đoàn thanh tra, Cơ quan chủ trì (Công ty Nông Tín), ý kiến của các thành viên tham dự (tại cuộc họp ngày 21/5/2021), lãnh đạo Sở KH&CN thống nhất tiếp tục trồng thực nghiệm mô hình nhỏ tại 2 địa điểm, ở 2 huyện trên; đồng thời gia hạn thời gian thực hiện mô hình.