Thế giới đầy biến động, doanh nghiệp Việt cần có yếu tố gì để thích ứng?

31/03/2023 09:54 GMT+7
Bà Lâm Thúy Nga, Giám đốc toàn quốc Khối khách hàng doanh nghiệp lớn tại HSBC Việt Nam nhận định: "Để hình dung ngắn gọn về những gì nền kinh tế thế giới đã trải qua trong thời gian vừa rồi đó là hai từ ngữ mô tả chính xác nhất chính là: Bất ổn và đầy biến động".

"Chưa bao giờ thế giới thay đổi và tái định nghĩa lại cách con người học tập, làm việc và sinh hoạt nhanh chóng như vậy"

Tại báo cáo phân tích mới đây, Giám đốc toàn quốc Khối khách hàng doanh nghiệp lớn tại HSBC Việt Nam nhận định, năm 2022 là một bức tranh khá u ám khi lạm phát năng lượng gia tăng, các ngân hàng trung ương tăng lãi suất, giá cả tiêu dùng leo thang, thị trường bất động sản ảm đạm…

Tác động của tình hình thế giới đến năng lực sáng tạo của doanh nghiệp Việt Nam - Ảnh 1.

Bà Lâm Thúy Nga, Giám đốc toàn quốc Khối khách hàng doanh nghiệp lớn tại HSBC Việt Nam

Dù Việt Nam vẫn tận dụng được nhiều lợi thế về sản xuất, và đặc biệt là khi Trung Quốc vẫn còn kiên trì chính sách Zero Covid thời điểm đó, việc các quốc gia phương Tây, đặc biệt là Mỹ - thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với tỷ trọng 30% - thực hiện thắt chặt chi tiêu đã hoàn toàn ảnh hưởng đến xuất khẩu.

Tác động đó vẫn kéo dài cho đến năm 2023 khi Việt Nam ghi nhận xuất khẩu trong hai tháng đầu năm giảm 10,3% so với cùng kỳ năm trước.

Lạm phát năng lượng vẫn tăng cao, dù mức lạm phát toàn phần trong tháng 2/2023 chỉ ở mức 4,3%, thấp hơn mức mục tiêu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho năm 2023, đà lạm phát vẫn mạnh.

"Bên cạnh đó, chúng ta cũng dễ dàng nhận thấy những thay đổi nhanh chóng của thế giới trong thời gian vừa qua. Hơn bao giờ hết, những tiến bộ công nghệ, mục tiêu phát triển bền vững và các chiến lược ứng phó với rủi ro được đặt lên hàng đầu và trở nên rõ ràng", bà Nga nhận xét.

Bắt đầu từ cuối năm ngoái và đặc biệt bùng nổ vào đầu năm nay, sự xuất hiện của ChatGPT, một chatbot trí tuệ nhân tạo (AI) có khả năng xử lý ngôn ngữ một cách tự nhiên, đã thu hút sự chú ý lớn trên toàn cầu, và đặt ra hàng loạt câu hỏi về cách AI có thể thay thế con người trong tương lai.

"Chưa bao giờ thế giới thay đổi và tái định nghĩa lại cách con người học tập, làm việc và sinh hoạt nhanh chóng như vậy", bà Lâm Thúy Nga nhận định.

Trong vấn đề phát triển bền vững, theo bà Nga, thế giới đã và đang chứng kiến các quốc gia, trong đó có Việt Nam, cố gắng đẩy nhanh việc hiện thực hóa các mục tiêu khí hậu, tăng trưởng xanh, đặc biệt là khi vấn đề môi trường đang ngày càng nhanh chóng tác động đến đời sống người dân cũng như nền kinh tế của các quốc gia.

"Việt Nam có mục tiêu đạt mức cân bằng phát thải vào năm 2050. Đối với một quốc gia đang phát triển tập trung vào các hoạt động sản xuất, đây là một mục tiêu khá tham vọng. Tuy nhiên, Chính phủ Việt Nam đang thực hiện rất nghiêm túc với những thay đổi chính sách cụ thể và khuyến khích hợp lý", Giám đốc toàn quốc Khối khách hàng doanh nghiệp lớn tại HSBC Việt Nam nêu quan điểm.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ cần tái định vị hoạt động kinh doanh thông qua đổi mới sáng tạo

"Tăng trưởng xanh hay kinh tế tuần hoàn là những từ khóa quan trọng mà chúng ta có thể nghe ở khắp mọi nơi. Nhiều doanh nghiệp đã nhanh chóng xây dựng chiến lược và triển khai để tiến đến hoạt động sản xuất, kinh doanh bền vững hơn. Một số doanh nghiệp đã thay đổi hoàn toàn định hướng hoạt động, theo đuổi mục tiêu sản xuất xanh; trong khi đó, một số doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư trang thiết bị tiên tiến để xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn", bà Nga cho biết.

Dẫn Báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index - GII) năm 2022 do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) công bố vào tháng 9/2022, bà Nga cho biết, Việt Nam hiện đứng thứ 48 trong số 132 nền kinh tế về năng lực đổi mới sáng tạo, đồng thời đứng thứ ba trong khu vực Đông Nam Á, sau Singapore và Thái Lan. Việt Nam cũng là một trong ba nền kinh tế thu nhập trung bình có tốc độ tăng trưởng hiệu suất đổi mới nhanh nhất cho đến nay.

Trước doanh nghiệp chỉ quan tâm đến năng suất sản xuất và làm sao bán được hàng hóa ra thị trường, thậm chí xuất khẩu đi nước ngoài. Đến nay, một doanh nghiệp muốn phát triển và tăng trưởng bền vững cần quan tâm nhiều yếu tố hơn.

Những vấn đề đó là: Làm sao để sản xuất ra những sản phẩm tốt mà không tổn hại môi trường và xã hội, vi phạm những quy định của pháp luật? Làm sao ứng dụng công nghệ tiên tiến một cách nhanh chóng để tối ưu hóa hiệu quả, tăng lợi nhuận, đồng thời đáp ứng nhu cầu biến đổi không ngừng của thị trường tiêu dùng? Làm sao để doanh nghiệp có đủ năng lực chống chọi với những biến động khôn lường của thế giới? Làm sao để doanh nghiệp trở nên thu hút hơn trong mắt các nhà đầu tư?

Nhìn nhận những yếu tố này, theo bà Nga, cần xây dựng một môi trường mà trong đó Chính phủ có những hướng dẫn, định hướng cụ thể, giúp doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhận thức rõ tầm quan trọng của việc tái định vị hoạt động kinh doanh của họ thông qua đổi mới sáng tạo. Từ đó, nắm bắt kịp thời những cơ hội mới, kịp thời cập nhật những điều chỉnh trong quy định và những thay đổi của toàn cầu đến doanh nghiệp địa phương.

Bà Nga cho rằng, doanh nghiệp cần chủ động học hỏi, tìm tòi từ các hoạt động chia sẻ trong cộng đồng doanh nghiệp, từ các tổ chức tư vấn trong nước và quốc tế, những xu hướng kinh doanh, đầu tư của thế giới, những yêu cầu mới của người tiêu dùng, các công nghệ tiên tiến…

"Đầu tư vào các hoạt động R&D đã được chứng minh ở nhiều quốc gia là chất xúc tác giúp đổi mới sáng tạo thành công. Ngoài ra, hoạt động đổi mới sáng tạo cần có lực lượng nhân sự nòng cốt với kiến thức và chuyên môn phù hợp. Do đó, doanh nghiệp cần tuyển lựa, tạo điều kiện và đào tạo để những nhân sự tiềm năng có thể được trau dồi và phát huy hết năng lực trong quá trình này", Giám đốc toàn quốc Khối khách hàng doanh nghiệp lớn tại HSBC Việt Nam khuyến nghị.

Phương Thảo
Cùng chuyên mục