Ấn Độ đang xem xét hạn chế xuất khẩu gạo 100% tấm, giá gạo trong nước tiếp đà tăng

14/10/2022 16:05 GMT+7
Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, đang cân nhắc hạn chế xuất khẩu gạo 100% tấm khi sản lượng lúa dự báo giảm do thiếu mưa. Trong nước, giá lúa gạo hôm nay 14/10 tại Đồng bằng sông Cửu Long điều chỉnh tăng 50 đồng/kg với mặt hàng gạo. Giá neo ở mức cao song giao dịch mua bán diễn ra chậm.

Ấn Độ hạn chế xuất khẩu gạo 100% tấm, giá gạo sẽ tăng

Việc hạn chế xuất khẩu có thể làm tăng giá gạo toàn cầu vì Ấn Độ chiếm hơn 40% lượng gạo xuất khẩu của thế giới. Quyết định này cũng có thể ảnh hưởng đến một số quốc gia nghèo ở Châu Phi, bởi các nước này nhập khẩu gạo 100% tấm phục vụ nhu cầu lương thực, mặc dù loại gạo đó chủ yếu được sử dụng cho sản xuất thức ăn chăn nuôi.

"Chúng tôi đã thảo luận về việc liệu có cần một số biện pháp hạn chế đối với xuất khẩu gạo 100% tấm hay không?", một quan chức chính phủ cấp cao tham gia vào quá trình quyết định cho biết.

Quan chức này cũng nói thêm rằng các cuộc thảo luận chỉ giới hạn ở gạo tấm bởi các kho dự trữ gạo của tư nhân và nhà nước vẫn dồi dào nên Ấn Độ không xem xét cấm xuất khẩu gạo hoàn toàn. 

Ấn Độ đang xem xét hạn chế xuất khẩu gạo 100% tấm, giá gạo trong nước tiếp đà tăng - Ảnh 1.

Ấn Độ đang xem xét hạn chế xuất khẩu gạo 100% tấm.

Tính đến ngày 01/08, Tổng công ty lương thực nhà nước Ấn Độ đang nắm giữ 41 triệu tấn gạo và lúa, cao hơn nhiều so với mức tối thiểu 13,5 triệu tấn theo yêu cầu của chính phủ vào ngày 01/07.

Chính phủ Ấn Độ đã áp dụng lệnh cấm xuất khẩu gạo tấm, có hiệu lực từ ngày 9/9/2022, một số lô hàng đủ điều kiện (đã ký hợp đồng, đang vận chuyển) được xuất khẩu đến ngày 15/9. Sau đó, Tổng cục ngoại thương đã gia hạn 1 lần đến 30/9 đối với các lô gạo đã ký hợp đồng và đang trên đường vận chuyển, Gần đây, Ấn Độ tiếp tục gia hạn đến ngày 15/10/2022. Gạo tấm chủ yếu được xuất khẩu sang Trung Quốc, Indonesia, Việt Nam và Djibouti. Chính phủ, trong khi áp dụng lệnh cấm đối với gạo tấm, cũng đánh thuế xuất khẩu 20% đối với các loại gạo khác ngoài giống basmati và gạo đồ (Parboiled).

Ấn Độ tuyên bố rằng các biện pháp hạn chế xuất khẩu gạo và lúa mì này chỉ mang tính chất tạm thời và đang được giám sát liên tục. Ấn Độ đã cố gắng tìm giải pháp lâu dài cho vấn đề này nhưng đến nay vẫn chưa có nhiều tiến triển.

Trước đó, nước này liên tục đưa ra các lệnh hạn chế xuất khẩu gạo và lúa mì khiến thị trường thế giới bị xáo trộn.

Theo đó trong tháng 9 vừa qua, Ấn Độ đã cấm xuất khẩu gạo tấm và áp thuế xuất khẩu 20% đối với loại gạo ngoài giống Basmati trong bối cảnh diện tích trồng lúa trong vụ kharif (một trong hai vụ lúa chính của Ấn độ) giảm và lo ngại về nguy cơ an ninh lương thực đối với lúa mì.

Theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Ấn Độ, tổng diện tích gieo trồng lúa vào khoảng 34,4 triệu ha, giảm 8,3% so với năm trước. 

Các nhà xuất khẩu cho biết Ấn Độ thường xuất khẩu gạo 5% và 25% tấm, nhưng nhu cầu đối với gạo 100% tấm đã tăng mạnh trong những tháng gần đây, đặc biệt là từ Trung Quốc - quốc gia đang chịu ảnh hưởng bởi hạn hán.

Năm 2021, Ấn Độ xuất khẩu 21,5 triệu tấn gạo, trong đó có 3,6 triệu tấn gạo tấm.

Trung Quốc là nước nhập khẩu gạo tấm lớn nhất, với lượng mua 1,1 triệu tấn vào năm 2021, trong khi các nước Châu Phi như Senegal và Djibouti mua gạo tấm để phục vụ người dân.

Các nhà xuất khẩu cho biết chênh lệch giá giữa gạo 100% tấm và gạo 5% tấm đã giảm xuống còn 15 USD/tấn so với hơn 70 USD/tấn cùng kỳ năm trước. Ngoài ra, gạo trắng 5% tấm của Ấn Độ được báo giá khoảng 340 USD/tấn, còn giá gạo trắng 100% tấm là 325 USD/tấn.

Trong nước, giá lúa gạo hôm nay 13/10 tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long duy trì ổn định với mặt hàng lúa, trong khi điều chỉnh tăng với mặt hàng gạo. Cụ thể, nếp Long An khô đang được thương lái thu mua ở mức 8.600 – 8.800 đồng/kg; nếp An Giang khô 8.600 – 8.800 đồng/kg; lúa IR 504 khô duy trì ở mức 6.500 đồng/kg; lúa OM 5451 đang được thương lái thu mua ở mức 5.500 – 5.700 đồng/kg, lúa OM 18 đang được thương lái thu mua tại ruộng với mức 5.500 -5.700 đồng/kg; lúa IR 504 5.300 – 5.500 đồng/kg, lúa Đài thơm 8 5.600 – 5.800 đồng/kg; Nàng hoa 9 duy trì ở mức 5.600 – 5.800 đồng/kg; nếp An Giang (tươi) 5.900 – 6.100 đồng/kg; nếp Long An (tươi) 6.200 – 6.500 đồng/kg.

Với mặt hàng gạo, giá gạo nguyên liệu, thành phẩm điều chỉnh tăng 50 đồng/kg. Hiện giá gạo nguyên liệu đang được thương lái thu mua ở mức 9.000 đồng/kg, gạo thành phẩm 9.600 đồng/kg. Với mặt hàng phụ phẩm, hiện giá tấm duy trì ở mức 9.300 đồng/kg; cám khô ổn định ở mức 8.250 – 8.300 đồng/kg.

Tại chợ lẻ, giá gạo thường 11.500 đồng/kg – 12.500 đồng/kg; gạo thơm Jasmine 15.000 – 16.000 đồng/kg; gạo Sóc thường 14.000 đồng/kg; nếp ruột 14.000 – 15.000 đồng/kg; Gạo Nàng Nhen 20.000 đồng/kg; Gạo thơm thái hạt dài 18.000 – 19.000 đồng/kg; Gạo Hương Lài 19.000 đồng/kg; Gạo trắng thông dụng 14.000 đồng/kg; Nàng Hoa 17.500 đồng/kg; Sóc Thái 18.000 đồng/kg; Gạo thơm Đài Loan 20.000 đồng/kg; Gạo Nhật 20.000 đồng/kg; Cám 7.000 – 8.000 đồng/kg.

Theo các thương lái thu mua lúa tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, hôm nay lượng gạo về ít, giá lúa Thu Đông ổn định ở mức cao. Tuy nhiên thị trường giao dịch mua bán chậm, nhà máy chào bán ra nhiều hơn nhưng vẫn giữ mức giá vững.

Xuất khẩu gạo sẽ tiếp tục có nhiều tín hiệu tích cực cuối năm

Trên thị trường thế giới, giá chào bán gạo xuất khẩu duy trì ổn định so với hôm qua. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, giá chào bán gạo xuất khẩu 5% tấm đang ở mức 428 USD/tấn, gạo 25% tấm ở mức 408 USD/tấn.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, hai loại gạo tác động mạnh nhất khi Ấn Độ có chính sách trên là gạo trắng và gạo tấm.

Thực tế, hiện giá gạo trắng Việt Nam xuất khẩu đã tăng khoảng 20 - 30 USD/tấn, lên mức 425-428 USD/tấn. Trong khi gạo Thái Lan cũng hưởng lợi tăng lên mức 420 USD/tấn.

Còn gạo tấm là loại gạo tăng mạnh nhất, giá gạo tấm xuất khẩu của Việt Nam cũng như các nước tăng thêm 20-25 USD/tấn, lên mức 380-390 USD/tấn. Tuy nhiên, số lượng tấm xuất khẩu của Việt Nam không lớn. Các nước xuất khẩu tấm nhiều như Myanmar, Pakistan lại hưởng lợi lớn.

Hiện nhiều khách hàng từ châu Phi, Nga và một số nước châu Á đã bắt đầu hỏi dò giá gạo trắng, tăng lượng đặt hàng với phía doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam vì lo ngại giá gạo có thể tăng thêm trong thời gian tới.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, tình hình xuất khẩu gạo sẽ tiếp tục có nhiều tín hiệu tích cực trong những tháng cuối năm.

Bức tranh cung cầu của thị trường gạo đang thiên về một xu hướng tăng trong giai đoạn quý IV/2022 và đầu năm 2023. Thời tiết khắc nghiệt ở nhiều quốc gia châu Á - nơi chiếm 90% sản lượng gạo toàn cầu, đang đặt nguồn cung gạo vào tình trạng thiếu hụt đáng báo động. Việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo, trong khi Trung Quốc dự báo sẽ nhập khẩu kỷ lục 6 triệu tấn gạo trong năm tới sẽ là cơ hội cho ngành xuất khẩu gạo của Việt Nam.

Do là loại lương thực thiết yếu, nên nhu cầu sử dụng gạo sẽ không bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế như những mặt hàng khác. Trong bối cảnh nguồn cung sụt giảm, nhu cầu ổn định, giá gạo thế giới và giá gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ còn dư địa tiếp tục tăng trong thời gian tới.

Dự báo giá lúa Thu Đông sẽ tốt hơn tạo tâm lý phấn khởi để bà con đầu tư cho vụ lúa Đông Xuân tới, là vụ lúa chính có lượng hàng hóa rất dồi dào, các nước sẽ tăng nhập hàng để tiêu dùng hoặc dự trữ.

Theo kế hoạch, vụ Đông Xuân 2022-2023, Nam bộ sẽ xuống giống 1,58 triệu ha; trong đó vùng Đồng bằng sông Cửu Long khoảng 1,5 triệu ha. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khuyến cáo các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long chủ động xuống giống sớm, linh hoạt cho những vùng ảnh hưởng của xâm nhập mặn hàng năm tại các tỉnh ven biển để đảm bảo đủ lượng nước cho sản xuất lúa và sẽ hạn chế thấp nhất thiệt hại do hạn, mặn gây ra. Đối với vùng này sẽ xuống giống sớm, xong trước 30/10.

Ấn Độ đang xem xét hạn chế xuất khẩu gạo 100% tấm, giá gạo trong nước tiếp đà tăng - Ảnh 3.

Theo Tổng Cục thống kê, trong 9 tháng năm 2022, xuất khẩu gạo của nước ta ước đạt 5,443 triệu tấn, tăng 19,3% so với cùng kỳ năm trước.

Theo Tổng Cục thống kê, trong 9 tháng năm 2022, xuất khẩu gạo của nước ta ước đạt 5,443 triệu tấn, tăng 19,3% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch xuất khẩu ước đạt 2,64 tỷ USD, tăng 9,3% so với cùng kỳ năm trước. Nhiều khả năng xuất khẩu gạo Việt Nam trong năm 2022 sẽ đạt và vượt kế hoạch đề ra. Theo kế hoạch năm 2022, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt khoảng 6,3 đến 6,5 triệu tấn, cao hơn 100.000 đến 200.000 tấn so với năm 2021.

Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, trong tháng 8 cả nước xuất khẩu gần 718.100 tấn gạo, tương đương 339,6 triệu USD, giá trung bình 472,9 USD/tấn, tăng 23,3% về lượng và tăng 19% kim ngạch, nhưng giá giảm nhẹ 3,4% so với tháng 7.

Kết quả này tăng mạnh 44,4% về lượng, tăng 40% kim ngạch nhưng giảm 3% về giá so với tháng 8/2021.

Trong kỳ, xuất khẩu gạo sang thị trường chủ đạo Philippines đạt hơn 309.500 tấn, trị giá 138,2 triệu USD, giảm 12,6% về lượng và giảm 16,7% kim ngạch so với tháng 7 nhưng tăng 13,4% về lượng, tăng 4% kim ngạch so với tháng 8/2021.

Trong khi đó, xuất khẩu gạo sang thị trường Trung Quốc tháng 8 đạt 54.223 tấn, tương đương 26,47 triệu USD, tăng rất mạnh 96% về lượng và tăng 82% kim ngạch so với tháng 7 nhưng so với tháng 8/2021 thì giảm 40,4% về lượng, giảm 30,6% kim ngạch.

Tính chung cả 8 tháng năm 2022 lượng gạo xuất khẩu của cả nước đạt trên 4,79 triệu tấn, tương đương trên 2,3 tỷ USD, tăng 20,7% về khối lượng, tăng gần 10% về kim ngạch so với 8 tháng năm 2021, giá trung bình đạt 486,5 USD/tấn, giảm 9%.

Philippines vẫn đứng đầu về tiêu thụ gạo của Việt Nam, chiếm 47,7% trong tổng lượng và chiếm 45,6% trong tổng kim ngạch gạo xuất khẩu của cả nước. Tiếp sau đó là thị trường Trung Quốc, Bờ Biển Ngà.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam, dự kiến 4 tháng còn lại xuất khẩu khoảng 1,5 đến 1,7 triệu tấn. Nếu không có gì xảy ra, khả năng xuất khẩu gạo Việt Nam năm 2022 sẽ đạt và vượt kế hoạch.

Đề cập về chính sách hạn chế xuất khẩu gạo của Ấn Độ, theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, thời gian tới chưa biết tình hình của Ấn Độ sẽ như thế nào nhưng khả năng giá gạo tăng vì Ấn Độ sụt giảm nguồn cung gạo.


Nguyễn Phương
Cùng chuyên mục