Thừa ủy quyền của Thủ tướng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng gửi báo cáo tới Quốc hội về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội khoá XIV và khoá XV về giám sát chuyên đề và chất vấn lĩnh vực ngân hàng, thực hiện Nghị quyết số số 173/2024/QH15 của Quốc hội.

Tại báo cáo, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, hiện nay, sở hữu cổ phần vượt giới hạn quy định và sở hữu chéo trong hệ thống tổ chức tín dụng đã giảm. Tình trạng cổ đông và nhóm cổ đông lớn thao túng, chi phối ngân hàng cũng được hạn chế.

Trường hợp cổ đông và người có liên quan sở hữu cổ phần vượt giới hạn quy định chủ yếu chỉ còn tại các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước.

Tuy nhiên, Thống đốc thẳng thắn thừa nhận, các doanh nghiệp nhà nước thuộc sự quản lý của các bộ, ngành và các ngân hàng thương mại gặp khó khăn trong việc yêu cầu các cổ đông này thực hiện thoái vốn.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng thừa nhận thách thức xử lý thao túng ngân hàng

Dù Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 đã bổ sung nhiều quy định siết chặt sở hữu, đầu tư chéo và kiểm soát tình trạng thao túng ngân hàng, song thực tế cho thấy, việc phát hiện các trường hợp che giấu, nhờ người khác đứng tên hộ cổ phần vẫn là thách thức lớn đối với cơ quan quản lý.

Điều này dẫn tới nguy cơ hoạt động của tổ chức tín dụng thiếu công khai, minh bạch. Đồng thời, việc này chỉ có thể được phát hiện và nhận diện thông qua công tác điều tra, xác minh của cơ quan điều tra theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, theo báo cáo của Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, việc xác định mối liên quan giữa các doanh nghiệp không dễ, nhất là với các doanh nghiệp chưa phải là công ty đại chúng.

Từ thực tế nêu trên, trong thời gian tới ngành ngân hàng sẽ tiếp tục thực hiện giám sát an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng nhằm ngăn ngừa rủi ro.

"Ngân hàng Nhà nước tiếp tục đẩy mạnh thanh tra các nội dung về tỷ lệ sở hữu cổ phần; mua bán, chuyển nhượng cổ phần của ngân hàng; cấp tín dụng đối với khách hàng/nhóm khách hàng lớn (cho vay, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp...) nhằm phát hiện, chỉ đạo xử lý, khắc phục các tồn tại, vi phạm trong hoạt động, nhất là các sai phạm về hoạt động cấp tín dụng, đầu tư, góp vốn, mua cổ phần của các tổ chức tín dụng", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng đề nghị các bộ, ban, ngành, đơn vị chủ quản của doanh nghiệp cần quan tâm chỉ đạo các doanh nghiệp thực hiện việc đầu tư, góp vốn, mua cổ phần tại các tổ chức tín dụng tuân thủ quy định; sử dụng nguồn vốn vay, đặc biệt vốn vay từ các tổ chức tín dụng đúng mục đích, hiệu quả; đảm bảo an toàn và trả nợ đúng hạn cho các tổ chức tín dụng.

Về mặt pháp lý, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu, tham mưu sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật nếu cần thiết, nhằm hoàn thiện khung khổ pháp lý về sở hữu cổ phần theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng.