Doanh thu 3 tỷ đồng chịu thuế thu nhập cá nhân 17%

Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xoá bỏ thuế khoán” vừa được Bộ Tài chính phê duyệt có nhiều điểm mới sẽ được áp dụng từ 1/1/2026.

Theo Bộ Tài chính, đề án này tổng hợp rõ 3 nhóm hộ kinh doanh và các điểm mới trong chuyển đổi phương pháp tính thuế sau khi xoá bỏ thuế khoán.

Cụ thể, nhóm 1 là các hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu/năm. Nhóm này được miễn nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN), (mức quy định cũ là 100 triệu đồng/năm).

Bên cạnh đó, nhóm 1 sẽ không cần áp dụng sổ sách kế toán phức tạp nhưng vẫn phải thực hiện kê khai định kỳ.

Có thể lựa chọn kê khai 2 lần/năm vào đầu năm và giữa/cuối năm hoặc chọn thời điểm phù hợp với hộ kinh doanh.

Nhóm 2 có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng. Đề án của Bộ Tài chính nêu rõ, nhóm này áp dụng phương pháp tính thuế trực tiếp trên doanh thu giống như hiện hành. Mức thuế suất theo ngành nghề ví dụ: Phân phối hàng hoá 1,5%, sản xuất, dịch vụ ăn uống 4,5%, dịch vụ khác 7%, cho thuê tài sản là 10%...

Quy định của Bộ Tài chính cũng tạo điều kiện cho nhóm này không cần tuân theo chế độ kế toán phức tạp, nhưng vẫn phải lập sổ sách đơn giản, có biểu mẫu theo quy định. Phải kê khai thuế 4 lần/năm (theo quý) thay vì nộp thuế khoán như trước đây.

Trong nhóm này, nếu hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ/năm, và thuộc nhóm ngành bán lẻ, dịch vụ trực tiếp đến tay người tiêu dùng theo quy định tại Nghị định 70 năm 2025 phải xuất hoá đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế.

Các hộ kinh doanh khác dưới 1 tỷ đồng/năm không bắt buộc xuất hoá đơn nhưng Bộ Tài chính lưu ý vẫn nên ghi chép doanh thu.

Đối với các hộ kinh doanh mà có doanh thu trên 3 tỷ/năm, trong 2 năm liên tiếp trên cơ sở theo dõi của cơ quan thuế thì năm thứ 3 sẽ chuyển sang nhóm 3. Với nhóm này, các yêu cầu bắt buộc bao gồm áp dụng phương pháp khấu trừ thuế GTGT gồm: Thuế GTGT đầu ra – Thuế GTGT đầu vào sẽ bằng Thuế TGTGT phải nộp.

Mức thuế thu nhập cá nhân được tính 17% trên tổng lợi nhuận, trong đó Lợi nhuận = doanh thu trừ chi phí hợp lý.

Thứ hai, về phương pháp kê khai. Doanh thu trên 50 tỷ/năm, kê khao theo tháng, còn dưới 50 tỷ thì kê khai theo quý. Thứ ba, bắt buộc xuất hoá đơn (dù là từ máy tính tiền hay bằng hình thức khác). Thứ tư, buộc phải mở tài khoản ngân hàng riêng để phục vụ cho hoạt động kinh doanh.

Hơn 65% hộ kinh doanh thuộc diện được miễn thuế

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết năm 2024, toàn địa bàn có khoảng 3,6 triệu hộ, cá nhân kinh doanh (bằng 106% so với năm 2023). Số HKD đang hoạt động ổn định (bao gồm hộ khoán và hộ kê khai) khoảng 2,2 triệu hộ, tăng 4% so với năm 2023.

Đặc biệt, số hộ có doanh thu trên ngưỡng phải nộp thuế (trên 100 triệu đồng/năm) là 1,3 triệu hộ, chiếm 59% tổng số HKD. Điều này đồng nghĩa ngày càng nhiều hộ đạt ngưỡng chịu thuế, mở rộng hoạt động kinh doanh.

Thu ngân sách nhà nước từ khu vực HKD, CNKD có xu hướng tăng trưởng tốt: năm 2024 đạt 25.953 tỷ đồng, tăng 20% so với năm 2023. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng số thu từ hộ, cá nhân kinh doanh đạt 17.100 tỷ đồng, bằng 131% so với cùng kỳ năm 2024. Tỷ lệ hoàn thành dự toán thu từ HKD sau nửa năm 2025 đạt 53,4%, cho thấy khả năng cả năm sẽ vượt dự toán.

Nhằm phân nhóm theo quy mô doanh thu để xác định phương pháp tính thuế/quản lý thuế phù hợp, Bộ Tài chính dẫn số liệu 7 tháng đầu năm 2025, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo các ngưỡng doanh thu trên tổng số 2,35 triệu hộ đang kinh doanh ổn định.

Trong đó, số hộ kinh doanh ổn định có doanh thu từ 200 triệu trở xuống là khoảng 1,5 triệu hộ chiếm 65,7% trên tổng số hộ kinh doanh ổn định là 2,35 triệu hộ, với số thuế phải nộp là 2.410 tỷ đồng.

Số hộ kinh doanh ổn định có doanh thu từ trên 200 triệu đến 3 tỷ là khoảng 791 nghìn hộ, chiếm khoảng 33,6%, với số thuế phải nộp là 7.886 tỷ đồng.

Số hộ kinh doanh ổn định có doanh thu từ trên 3 tỷ đến 50 tỷ khoảng 12 nghìn hộ, chiếm 0,6%, với số thuế phải nộp là 1.032 tỷ đồng.

Số hộ kinh doanh ổn định có doanh thu từ trên 50 tỷ là khoảng 1.464 hộ, chiếm 0,1% trên tổng số hộ kinh doanh ổn định là 2,35 triệu hộ, với số thuế phải nộp là 288 tỷ đồng.

Trên cơ sở hiện trạng về số liệu nêu trên, Cục Thuế đề xuất mô hình quản lý thuế HKD theo ngưỡng doanh thu và mức thuế suất của từng sắc thuế.