Mỗi mét vuông xanh ở Quy Nhơn – Một thước đo lương tri của đô thị

Dũ Tuấn
03/06/2025 08:25 GMT +7
Giữa làn sóng đô thị hóa mạnh mẽ, khi nhiều thành phố lớn Việt Nam chạy đua "đổi đất lấy vàng", Quy Nhơn – Bình Định nổi lên như một trường hợp hiếm hoi dám từ chối lợi nhuận trước mắt để giữ lại những mét vuông xanh quý giá giữa lòng đô thị.

Không gian xanh, vốn từng bị xem là phần dư thừa hoặc thứ yếu trong quy hoạch, thì nay lại trở thành “mạch sống” không thể thiếu cho sự phát triển bền vững. Và Quy Nhơn đã đặt không gian xanh vào trung tâm, ngay từ khi bắt đầu quy hoạch phát triển đô thị.

"Cái khó không phải thiếu tiền, mà dám từ chối tiền"

Công viên biển Xuân Diệu rộng hơn 11 ha được quy hoạch giữa trung tâm thành phố, bên cạnh các công trình trọng điểm như Trung tâm hội nghị tỉnh, quảng trường Nguyễn Tất Thành – biểu tượng văn hóa, lịch sử, đồng thời cũng là không gian công cộng mở để người dân thư giãn, sinh hoạt.

Nhiều đô thị khác trong cùng điều kiện có thể sẽ lựa chọn các dự án nghỉ dưỡng hay thương mại, thu lợi nhuận lớn từ “đất vàng” ven biển. 

Nhưng chính quyền Bình Định đã dũng cảm từ chối, giữ lại những bãi cỏ, những khu vui chơi, những lối đi bộ thoáng đãng – không gian xanh không phải chỉ là cảnh quan mà còn là “bộ mặt” của thành phố, là tài sản vô giá của cộng đồng.

Quy Nhơn từng được 2 lần vinh danh là thành phố du lịch sạch Asean, đây là niềm tự hào và công sức của cộng đồng người Quy Nhơn. Ảnh: Dũng Nhân.

Đây không chỉ là câu chuyện về đô thị xanh mà còn là biểu hiện của một triết lý phát triển đáng trân trọng: lấy con người làm trung tâm, không chỉ nhìn vào lợi ích kinh tế trước mắt mà quan tâm đến chất lượng sống và giá trị lâu dài.

Ở đó, mỗi mét vuông xanh không quy đổi thành tiền, mà quy đổi thành niềm vui sống của người dân, sự bền vững của đô thị.

Giữ lại mét vuông xanh ở các khu đất vàng ven biển không chỉ là câu chuyện tài chính, mà còn là bài toán chính trị – xã hội. 

Trong thời đại đô thị hóa nhanh, áp lực từ các nhà đầu tư, doanh nghiệp là rất lớn. Nhiều địa phương dễ bị cám dỗ bởi nguồn thu khổng lồ từ các dự án bất động sản cao cấp, nghỉ dưỡng sang trọng.

Cũng là đi du lịch nhưng đến Quy Nhơn du khách đều rất dễ cảm nhận sự nhẹ nhàng, yên bình và trong lành. Ảnh: Dũng Nhân.

Chính vì vậy, việc Quy Nhơn từ chối “đổi xanh lấy bê tông” là một hành động dũng cảm, thể hiện tầm nhìn dài hạn và trách nhiệm với cộng đồng.

“Làm gì thì làm, nhưng phải giữ cuộc sống Quy Nhơn thanh bình, nhẹ nhàng, thư thái và hạnh phúc” - lời của Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Hồ Quốc Dũng, khi phóng viên báo Dân Việt lạm bàn về giá trị thực sự của Quy Nhơn.

Đây không phải là một khẩu hiệu, mà là một cam kết chính trị rõ ràng, giữa thời đại mà nhiều đô thị sẵn sàng đánh đổi an sinh để lấy chỉ số tăng trưởng. Điều khác biệt, Bí thư Dũng nói và đã giữ lời.

Giữ bằng cách từ chối những bản thiết kế hào nhoáng để bảo vệ một bãi cỏ, một khoảng thở cho dân. Giữ bằng bản lĩnh không dễ có trong bối cảnh đất ven biển đang trở thành thứ “vàng ròng” của các cuộc đua lợi ích.

"Thành phố để sống, không chỉ để xây"

Không gian xanh – tài sản của cộng đồng và thước đo phát triển bền vững. Không gian xanh không chỉ tạo ra sự cân bằng sinh thái, giảm nhiệt đô thị, mà còn nâng cao sức khỏe, chất lượng cuộc sống, góp phần giảm căng thẳng, tạo điểm kết nối xã hội cho cư dân.

Quy Nhơn đã chứng minh: phát triển đô thị không chỉ là tăng trưởng GDP hay mật độ dân số, mà là sự hài lòng, hạnh phúc của người dân khi được sống gần gũi thiên nhiên, được thở, được vui chơi, được tận hưởng những phút giây bình yên giữa phố phường.

Nhật báo tiếng Anh có uy tín hàng đầu ở Thái Lan từng đăng bài giới thiệu về Quy Nhơn trong mục phóng sự đặc biệt. Hầu hết các kỳ nghỉ ở biển nhiệt đới đều theo công thức gồm 3 chữ S là sun (mặt trời), sand (bãi cát) và sea (biển). Nhưng, Quy Nhơn của Việt Nam còn có thêm một chữ S quan trọng khác, đó serenity (sự thanh bình). Trong chữ S cuối cùng đó, Quy Nhơn đang tạo ra điểm nhấn khác biệt mà nhiều thành phố biển trên thế giới đã đánh mất. Đó là sự thanh thản và yên tĩnh, cuộc sống chậm và sự thân thiện thật sự của người dân địa phương - điều khiến cho những người lạ cũng cảm thấy được chào đón và thân thuộc như đang trở về với nơi chốn thân quen nào đó. Ảnh: Dũng Nhân.

Sự lựa chọn giữ lại bãi cỏ, cây xanh, công viên hay quảng trường trong trung tâm thành phố là biểu tượng của một đô thị bền vững, biết đặt con người vào trung tâm của quá trình phát triển.

Giữa vô vàn áp lực tăng trưởng và phát triển, Quy Nhơn đưa ra một lựa chọn khác biệt: không chạy theo lợi ích kinh tế ngắn hạn, mà ưu tiên giữ gìn không gian sống, bảo vệ quyền được sống trong lành của người dân.

Quy Nhơn là thành phố biển rất đẹp của Việt Nam, nơi đây còn có cảng biển ở ngay trung tâm, không khi trong lành, nhịp sống lại yên bình. Ảnh: Dũng Nhân.

Mỗi mét vuông xanh ở Quy Nhơn không chỉ là diện tích cây cỏ, mà là tấm gương phản chiếu lương tri đô thị – nơi phát triển bền vững gắn liền với trách nhiệm xã hội và giá trị cộng đồng.

Trong bối cảnh nhiều đô thị lớn đang loay hoay tìm lại không gian xanh đã mất, Quy Nhơn cho thấy một hướng đi rõ ràng, minh bạch và đầy bản lĩnh – phát triển đô thị vì con người, không chỉ vì lợi nhuận.