Phân hai nhóm tài sản, lo 'ông lớn' ngân hàng quốc doanh bị 'thiệt'

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng, đã nêu một số vướng mắc trong việc thực hiện Thông tư 52/2018/TT-NHNN (Thông tư 52) quy định xếp hạng tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Đồng thời, đề xuất một số ý kiến góp ý đối với dự thảo Thông tư mới.

Phân hai nhóm tài sản, lo 'ông lớn' ngân hàng quốc doanh bị 'thiệt'

Về phân nhóm các ngân hàng để xếp hạng, Thông tư 52 quy định các NHTM được phân thành hai nhóm để xếp hạng bao gồm nhóm NHTM có quy mô tổng tài sản trên 100.000 tỷ đồng và nhóm NHTM có quy mô tổng tài sản từ 100.000 tỷ đồng trở xuống.

Tuy nhiên, ông Hùng đánh giá trong hệ thống tổ chức tín dụng hiện nay, quy mô tổng tài sản của các NHTM không đồng đều và có sự chênh lệch rất lớn về cấp độ. Các NHTM chênh lệch lớn về quy mô tổng tài sản từ 200.000 - 300.000 tỷ đồng, cách thức hoạt động, quản trị điều hành và hiệu quả kinh doanh rất khác nhau.

Đặc biệt là đối với các NHTM có quy mô tổng tài sản từ 1 triệu tỷ VND trở lên như Vietcombank, VietinBank, Agribank, BIDV, đây đều là những NHTM có tầm quan trọng lớn, đóng vai trò trụ cột trong hệ thống ngân hàng và nền kinh tế.

Do đó, các quy định tại Thông tư 52 là chưa phù hợp để đánh giá, xếp hạng đối với các NHTM lớn.

Để tăng cường hiệu quả trong đánh giá, ông Hùng đề nghị Ngân hàng Nhà nước (NHNN )xem xét phân nhóm các NHTM theo các cấp độ chi tiết hơn, trong đó các NHTM có quy mô tổng tài sản từ 1 triệu tỷ VND trở lên cần có phương thức đánh giá phù hợp.

Cũng theo Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng, thời gian qua, kết quả đánh giá của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế (như Moody's, Fitch Ratings, Standard & Poor's) đối với các ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam rất sát với thực tế.

Vì vậy, đề nghị NHNN xây dựng quy định xếp hạng các NHTM Việt Nam như đánh giá của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế theo hướng xem xét chia các xếp hạng lớn A, B, C, D, E thành các mức nhỏ hơn như A1, A2, B1, B2… để bảo đảm việc phân loại được chính xác và đầy đủ nhất.

"Việc chia các mức xếp hạng chỉ gồm A, B, C, D, E như hiện nay là quá rộng; dải điểm trong một hạng cũng khá lớn, khiến nỗ lực của các ngân hàng trong việc cải thiện điểm số chưa được ghi nhận đúng khi có ngân hàng đạt điểm 4,49 cũng được xếp hạng tương tự ngân hàng đạt điểm 3,5", ông Hùng nhấn mạnh.

Xem xét loại trừ nợ được cơ cấu ra khỏi nhóm nợ cơ cấu tiềm ẩn trở thành nợ xấu

Về tiêu chí Chất lượng tài sản được đánh giá dựa trên chỉ tiêu tỉ lệ nợ xấu và nợ cơ cấu tiềm ẩn chuyển thành nợ xấu, theo Tổng thư ký Hiệp hội, trong năm 2020, nợ cơ cấu tiềm ẩn chuyển thành nợ xấu của một số tổ chức tín dụng tăng do một số nguyên nhân khách quan, làm giảm điểm xếp hạng đối với tiêu chí Chất lượng tài sản của tổ chức tín dụng.

Do đó, để bảo đảm đánh giá đầy đủ và khách quan hơn, đề nghị trong Thông tư mới cần xem xét loại trừ một số các yếu tố khách quan làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của NHTM khi tính điểm chỉ tiêu này. Trong đó, xem xét loại trừ nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ theo Thông tư 01 và các văn bản sửa đổi, bổ sung khỏi nợ cơ cấu tiềm ẩn trở thành nợ xấu.

Về chỉ tiêu đánh giá "Kết quả hoạt động kinh doanh" ông Hùng phân tích: Năm 2020, các tổ chức tín dụng đã chủ động giảm thu nhập để chung tay chia sẻ khó khăn với người dân, doanh nghiệp cả nước trong bối cảnh đại dịch Covid-19.

Năm 2021, các ngân hàng tiếp tục cắt giảm thu nhập để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp theo chủ trương của Chính phủ và NHNN.

Việc này ảnh hưởng lớn đến thu nhập lãi cận biên (NIM) và lợi nhuận trước thuế của các tổ chức tín dụng, dẫn đến giảm điểm các chỉ tiêu trong nhóm tiêu chí "Kết quả hoạt động kinh doanh".

Do đó, đề nghị NHNN xem xét cho phép các tổ chức tín dụng ghi nhận lại khoản thu nhập đã giảm để đánh giá chính xác kết quả hoạt động kinh doanh trong kỳ, tạo động lực cho các ngân hàng tiếp tục ủng hộ, thực hiện theo các chủ trương chia sẻ, hỗ trợ nền kinh tế của Chính phủ và NHNN.

Ngoài ra, Hiệp hội Ngân hàng cũng kiến nghị điều chỉnh một số tiêu chí liên quan đến đánh giá khả năng thanh khoản; về mức độ nhạy cảm đối với rủi ro thị trường; về ngưỡng tính điểm từng chỉ tiêu định lượng; về cách tính điểm xếp hạng… sát với thực tế và thuận tiện hơn cho việc tuân thủ của các ngân hàng.