"Việt Nam là quốc gia châu Á đầu tiên xoay trục nới lỏng chính sách tiền tệ khi FED liên tục tăng lãi suất"

Các nhà nghiên cứu của Maybank gồm Brian Lee Shun Rong và tiến sĩ Chua Hak Bin đã phát hành báo cáo Kinh tế Việt Nam với tựa đề "SBV Cuts Discount Rate by 100bps Amid Economic Uncertainty", tạm dịch "NHNN Việt Nam cắt giảm lãi suất tái chiết khấu 100 điểm trong bối cảnh triển vọng kinh tế không chắc chắn". Trong báo cáo lần này, các nhà nghiên cứu kỳ vọng rằng, việc cắt giảm lãi suất của NHNN sẽ có tác động phần nào đó đến nền kinh tế.

Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở châu Á xoay trục nới lỏng chính sách tiền tệ trong năm nay, ngay cả khi Fed Hoa Kỳ tiếp tục tăng lãi suất

NHNN Việt Nam đã bất ngờ cắt giảm 100 điểm cơ bản lãi suất tái chiết khấu từ 4,5% xuống 3,5%, trong khi giữ nguyên lãi suất tái cấp vốn ở mức 6%. Trần lãi suất cho vay áp dụng cho các khoản vay dành cho các lĩnh vực ưu tiên (tức là nông nghiệp, các ngành liên quan đến xuất khẩu, doanh nghiệp vừa và nhỏ, công nghệ cao) cũng giảm xuống 5% từ 5,5%.

Đây là lần đầu tiên NHNN cắt giảm lãi suất chính sách kể từ tháng 9/2020 và đảo ngược một phần mức tăng tích lũy +200 điểm cơ bản đối với lãi suất chiết khấu được thực hiện vào tháng 9 và tháng 10 năm ngoái. Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở châu Á xoay trục nới lỏng chính sách tiền tệ trong năm nay, ngay cả khi Fed Hoa Kỳ tiếp tục tăng lãi suất.

Cắt giảm lãi suất được thực hiện trước để hỗ trợ nền kinh tế trong bối cảnh triển vọng kinh tế không chắc chắn

Trong thông báo về chính sách tiền tệ, NHNN cho biết, triển vọng kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều bất ổn và kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn, trong khi lạm phát tăng +4,3% trong tháng 2 so với +4,9% trong tháng 1; mục tiêu hàng năm của NHNN là +4,5%, con số này hiện vẫn nằm trong tầm kiểm soát.

Trong bối cảnh đó, NHNN đã cắt giảm lãi suất cơ bản để giảm chi phí vốn của các ngân hàng, với hy vọng thúc đẩy các ngân hàng giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp và hộ gia đình. Tăng trưởng tín dụng yếu ở mức +0,8% YTD tính đến cuối tháng 2 (mục tiêu 2023: 14-15%), chỉ bằng 1/3 so với cùng kỳ năm ngoái, do nhu cầu vay vốn bị ảnh hưởng bởi chi phí vay cao và cuộc khủng hoảng bất động sản.

Tốc độ tăng lãi suất chậm lại của Mỹ cũng làm giảm áp lực lên đồng tiền VND, cho phép NHNN có nhiều thời gian hơn trong việc giảm lãi suất điều hành. Theo công cụ CME FedWatch, các thị trường đang kỳ vọng lãi suất Quỹ của Fed sẽ đạt đỉnh ở mức 5% - 5,25% vào tháng 5 và giảm xuống 4,5% - 4,75% vào tháng 12/ 2023.

VND đã tăng giá +4,6% so với USD kể từ mức thấp nhất vào cuối tháng 10/2022 và không biến động từ đầu năm đến nay. Tỷ giá USD/VND đang dao động quanh điểm giữa của biên độ giao dịch của NHNN, khác xa so với tháng 10 năm ngoái khi nó liên tục ở giới hạn trên (yếu hơn) của biên độ. 

Các chuyên gia kỳ vọng việc cắt giảm lãi suất của NHNN sẽ có tác động phần nào đến nền kinh tế, mặc dù, các khoản tái cấp vốn của Ngân hàng Nhà nước không phải là nguồn vốn chính cho các ngân hàng, điều này sẽ hạn chế việc truyền các chính sách lãi suất sang nền kinh tế thực. Lưu ý tiền gửi là một nguồn vốn quan trọng hơn, nhưng NHNN đã không thực hiện thay đổi trần lãi suất tiền gửi ngắn hạn được nâng lên vào tháng 10 năm ngoái.

Kỳ vọng NHNN sẽ giữ nguyên lãi suất chiết khấu nhưng đang có dấu hiệu nghiêng về hướng nới lỏng hơn nữa

Các chuyên gia này cũng cho rằng NHNN sẽ giữ vững lãi suất chiết khấu, nhưng đang có dấu hiệu nghiêng về hướng nới lỏng hơn nữa.

Ở trường hợp cơ bản, dự báo NHNN sẽ giữ nguyên lãi suất chiết khấu trong năm nay, mặc dù các đợt cắt giảm bù đắp (ví dụ: 100bps) đối với lãi suất tái cấp vốn và trần lãi suất tiền gửi kỳ hạn 6 tháng có thể ở trong khả năng hoặc để cho phép tác động hỗ trợ cho nền kinh tế nhiều hơn. Tăng trưởng nhiều khả năng sẽ cải thiện, đặc biệt trong nửa cuối quý 2, chủ yếu do Trung Quốc tăng cường mở cửa trở lại, điều này sẽ làm giảm nhu cầu cắt giảm thêm 100 điểm cơ bản nữa đối với toàn bộ các lãi suất chính sách (tức là lãi suất chiết khấu + lãi suất tái cấp vốn + trần lãi suất tiền gửi).

Tuy nhiên, các chuyên gia thừa nhận rằng có rủi ro cho trường hợp cơ sở, với việc nghiêng về cắt giảm lãi suất nhiều hơn. Các yếu tố chìa khóa có thể cho phép cắt giảm nhiều hơn sẽ là: 1) nếu tăng trưởng giảm tốc nhanh hơn dự đoán trong bối cảnh khủng hoảng bất động sản ngày càng trầm trọng hoặc thị trường bên ngoài suy thoái sâu hơn; 2) nếu Fed nới lỏng chính sách sớm hơn kỳ vọng của thị trường; và 3) nếu lạm phát trong nước thực sự đã đạt đỉnh vào tháng Giêng và tiếp tục giảm dần.