Chiều nay 3/11 tại thảo luận tổ, các đại biểu Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Thương mại điện tử được Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến, thông qua. Đây là dự luật lần đầu được xây dựng nhằm tạo cơ chế phát triển thương mại điện tử, đồng thời quy định các hành lang pháp lý để ngăn chặn các hoạt động tiêu cực.

Cũng góp ý về dự thảo Luật Thương mại điện tử, đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội), đánh giá nguy cơ tiềm ẩn lớn liên quan đến hàng, hàng nhái… trên sàn thương mại điện tử gây mất niềm tin cũng như phát triển bền vững của thị trường.

Để đảm bảo quyền lợi người mua hàng, đại biểu Lan cho rằng trên nền tảng thương mại điện tử cần có cơ chế khiếu nại, hoàn tiền tự động khi giao dịch bị huỷ do hàng hoá không đúng như mô tả, có dấu hiệu gian lận.

Ngoài ra, chủ sở hữu nền tảng thương mại điện tử cần có trách nhiệm xác thực danh tính người bán hàng bằng định danh điện tử để đảm bảo tính minh bạch, củng cố niềm tin uy tín thương mại điện tử Việt Nam. Theo đại biểu Lan, quy định này phù hợp với xu thế quốc tế khi tại Singapore, Trung Quốc có quy định xác thực danh tính người bán.

Theo Đại biểu Nguyễn Thị Lan, việc giao quyền cho nền tảng một doanh nghiệp tư nhân tự mình phán xét và ngăn chặn ngay lập tức dựa trên các tiêu chí này có thể dẫn đến lạm quyền, kiểm duyệt tùy tiện và vi phạm quyền tự do kinh doanh. Vì vậy, tôi đề nghị sửa đổi quy định này theo hướng khả thi và rõ ràng hơn”, đại biểu đoàn Hà Nội đề xuất.

Thay vì yêu cầu ngăn chặn theo thời gian thực, một biện pháp tiền kiểm bất khả thi, đại biểu cho rằng nên tập trung vào cơ chế hậu kiểm nhanh. Ví dụ, yêu cầu nền tảng phải có cơ chế tiếp nhận phản ánh vi phạm rõ ràng và phải hành động gỡ bỏ, dừng phát trong một thời gian hợp lý, ví dụ 24 giờ kể từ khi nhận được phản ánh có cơ sở hoặc theo yêu cầu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Đồng thời, cần rà soát loại bỏ khái niệm định tính khỏi điều kiện để áp dụng biện pháp kỹ thuật. 

Góp ý về nội dung này, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội) cho rằng quy định này đặt ra yêu cầu rất cao nhưng chưa rõ ràng và có thể là bất khả thi cả về kỹ thuật lẫn pháp lý.

Về tính khả thi và kỹ thuật, theo đại biểu Hà, yêu cầu ngăn chặn theo thời gian thực đòi hỏi các nền tảng phải có hệ thống trí tuệ nhân tạo cực kỳ phức tạp và tốn kém để theo dõi, phân tích và hành động ngay lập tức đối với hàng trăm, hàng nghìn luồng livestream đồng thời. 

“Với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, điều này là không thể”, ông Hà cho biết.

Tại dự thảo Luật Thương mại điện tử quy định rõ trách nhiệm của chủ quản nền tảng thương mại điện tử trong hoạt động livestream bán hàng. Theo dự thảo Luật, chủ quản nền tảng thương mại điện tử phải thực hiện biện pháp ngăn chặn, dừng phát trực tuyến theo thời gian thực, gỡ bỏ thông tin hiển thị, đường dẫn liên kết khi phát hiện nội dung livestream bán hàng trong hai trường hợp.

Dự thảo Luật cũng đề xuất chủ quản nền tảng thương mại điện tử có cơ chế hiển thị nội dung cảnh báo khi livestream bán hàng đối với hàng hóa, dịch vụ có khả năng gây mất an toàn, ảnh hưởng xấu đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người mua. Cùng với đó là lưu trữ và bảo đảm khả năng truy cập thông tin dữ liệu điện tử chứa hình ảnh, âm thanh của hoạt động livestream bán hàng trong thời gian ít nhất 01 năm kể từ thời điểm bắt đầu truyền phát.