Giá nhà ở Việt Nam cao gấp 20 lần so với thu nhập bình quân đầu người

Giá nhà ở tăng trưởng mạnh trong nhiều năm qua

Theo Cushman & Wakefield Việt Nam, quá trình đô thị hóa nhanh góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhưng cũng làm gia tăng khoảng cách giàu nghèo. Giá nhà ở tại Việt Nam hiện cao hơn khoảng 20 lần so với thu nhập bình quân đầu người hàng năm, khiến người Việt Nam ngày càng khó sở hữu nhà ở.

Trước đó, theo báo cáo thị trường bất động sản TP.HCM năm 2022, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), thị trường bất động sản đã có dấu hiệu "giảm tốc", chậm lại và trầm lắng, giao dịch nhà ở, đất nền sụt giảm trên dưới 50% tùy theo dự án và khu vực.

Mặc dù vậy, giá nhà ở, đất nền vẫn còn ở mức giá cao do doanh nghiệp và nhà đầu tư vẫn kỳ vọng thị trường sẽ được cải thiện trong những tháng cuối năm. Tuy nhiên, do sử dụng đòn bẩy tài chính lớn (chiếm đến 50-70%) nên sức chịu đựng có hạn và đến một thời điểm không chịu đựng nổi thì có thể các nhà đầu tư đành phải "xả hàng," chấp nhận bán "cắt lỗ" để vớt vốn.

Cùng với đó là tình trạng giá nhà ở tăng liên tục trong 5 năm gần đây. Theo đó, giá nhà ở bình dân đã cao hơn khoảng 20 lần mức thu nhập trung bình của xã hội, nếu so sánh với giá nhà tại các nước công nghiệp phát triển thì cao gấp 6-7 lần mức thu nhập.

Việt Nam sẽ đạt mốc 100 triệu dân ngay trong năm 2023, trở thành quốc gia đông dân thứ 3 trong khu vực ASEAN, chỉ sau Indonesia và Philippines và xếp thứ 15 trên toàn thế giới. Trong khi đó, tỷ lệ đô thị hóa của cả nước tăng từ 20% năm 1993 lên hơn gấp đôi vào năm 2022 với tỷ lệ 41,7%.

Theo Tổng cục Thống kê, thu nhập bình quân của người Hà Nội là 621.000 đồng/người/tháng, người TP.HCM là 904.000 đồng/người/tháng. Sau 20 năm, đến nay, thu nhập bình quân người Hà Nội mới chỉ đạt mức hơn 6,4 triệu đồng/người/tháng, tăng khoảng 10,3 lần, còn người dân TP.HCM là gần 6,4 triệu đồng/người/tháng, tăng khoảng 7 lần. Có thể thấy, giá nhà ở hai thành phố lớn nhất cả nước tăng nhanh hơn rất nhiều so với tốc độ tăng của thu nhập trong vòng 20 năm qua.

Phát triển nhà ở xã hội là giải pháp ổn định thị trường bất động sản

Nhiều chuyên gia nhận định với thực trạng hiện nay đặt ra yêu cầu phải có các giải pháp tái cân bằng, cụ thể là phát triển nhà ở xã hội như một công cụ bảo đảm an sinh xã hội, và thúc đẩy tính bền vững của thị trường bất động sản.

Bà Trang Bùi, Tổng giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam cho biết, Chính phủ đã có những sáng kiến để hiện thực hóa mục tiêu nhà ở xã hội và giúp người dân cải thiện chất lượng cuộc sống. Cụ thể, đề án xây dựng 1 triệu đơn vị nhà ở xã hội, nhà ở công nhân; gói tín dụng 120.000 tỷ đồng phát triển các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân; sửa đổi Luật Nhà ở 2014 để bổ sung nhiều chính sách thông thoáng và ưu đãi hấp dẫn và các chính sách khác có liên quan để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia đề xuất, chính quyền địa phương rà soát lại quy hoạch đất đai liên quan đến thị trường bất động sản và giải quyết dứt điểm, nhanh chóng thủ tục cho các dự án như định giá đền bù giải phóng mặt bằng, tiền sử dụng đất, đấu thầu… Cần phải làm nhanh để các dự án nhanh chóng được khởi công xây dựng.

"Việc giải quyết vấn đề dòng vốn cho thị trường bất động sản phải tập trung ưu tiên vốn tín dụng ngân hàng để phục hồi và phát triển nhà ở giá rẻ, nhà ở xã hội. Đây là ưu tiên quan trọng nhất, tạo ra một tái cấu trúc phân khúc quyết định nhất. Tôi tin rằng, khi tập trung nguồn lực vào phân khúc này sẽ tạo ra một mặt bằng giá bất động sản mới và giúp thị trường bất động sản khôi phục, phát triển trở lại", ông Nghĩa nhận định.

Tuy nhiên, nguồn cung đối với loại hình nhà ở xã hội vẫn chưa được đáp ứng đầy đủ so với nhu cầu. Khảo sát của Bộ Xây dựng chỉ ra, nhu cầu về nhà ở xã hội cho công nhân thu nhập thấp tại các khu công nghiệp là khoảng 2,4 triệu căn cho giai đoạn 2021 – 2030. Nếu bao gồm cả nguồn cung hoàn thành hiện hữu và nguồn cung tương lai thì thị trường sẽ còn thiếu hơn 1 triệu căn, tương đương với 51% tổng nhu cầu.

Trong khi đó, theo Tổng giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam về phía người mua nhà ở xã hội vẫn còn nhiều khó khăn bất cập. Trong quá trình đăng ký mua nhà, người mua phải chờ bốc thăm và nộp nhiều loại giấy tờ chứng minh đủ điều kiện mua nhà ở xã hội.

"Quy trình kéo dài và phức tạp khi mua nhà ở xã hội khiến việc tiếp cận phân khúc này ngày càng khó khăn đối với những người dân có nhu cầu thực sự và cấp bách về nhà ở. Kiểm tra lý lịch cũng là một điểm đáng quan tâm vì đã có trường hợp các chủ đầu tư bán các đơn vị nhà ở xã hội cho những người không thuộc danh sách đủ điều kiện", bà Trang Bùi nhận định.