Chính phủ thời gian qua liên tục chỉ đạo hệ thống ngân hàng thương mại đẩy mạnh tín dụng vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn nhằm hỗ trợ sản xuất, thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế nông nghiệp bền vững.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã triển khai nhiều cơ chế ưu đãi như tăng hạn mức vay không cần tài sản bảo đảm cho cá nhân, hộ gia đình, tổ hợp tác, trang trại và hợp tác xã; đồng thời đơn giản hóa thủ tục vay vốn, mở rộng đối tượng cho vay sang nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ và tuần hoàn.

Bên cạnh đó, những khách hàng gặp khó khăn về dòng tiền cũng được phép cơ cấu lại thời hạn trả nợ để tiếp tục duy trì sản xuất.

Tháng 9/2025 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục ban hành văn bản số 8333, chỉ đạo các tổ chức tín dụng triển khai gói vay ưu đãi quy mô 185.000 tỷ đồng cho lĩnh vực nông, lâm, thủy sản, với lãi suất thấp hơn 1–2%/năm so với mức cho vay bình quân cùng kỳ hạn.

Gói tín dụng này được kỳ vọng tạo cú hích mới cho đầu tư vào nông nghiệp, giúp giảm chi phí vốn và thúc đẩy sản xuất bền vững.

Các ngân hàng thương mại lớn như Agribank, BIDV, Vietcombank, VietinBank, LPBank, Sacombank, Nam A Bank, ACB, MB, OCB, Eximbank, BVBank, SHB, VietBank, HDBank, TPBank, Kiên Long Bank, Bắc Á Bank… đã đăng ký tham gia chương trình và có trách nhiệm thống kê, theo dõi kết quả giải ngân đúng đối tượng và lãi suất ưu đãi.

Ngoài ra, NHNN cũng khuyến khích các ngân hàng khác chủ động tham gia theo hướng dẫn tại các công văn trước đó.

Tuy nhiên, báo cáo của Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho thấy, tỷ trọng tín dụng đối với nông, lâm, thủy sản chiếm 6,23% tổng dư nợ nền kinh tế trong 9 tháng, cùng kỳ năm ngoái con số này là 6,84%. Trong khi đó, dư nợ cho vay đối với công nghiệp, xây dựng chiếm 23,97%; thương mại, dịch vụ chiếm 69,8% (cùng kỳ năm 2024 lần lượt ở mức 25,65% và 67,51%).

Bức tranh thực tế trong báo cáo tài chính quý III/2025 cũng cho thấy, tỷ trọng cho vay lĩnh vực nông nghiệp trong tổng dư nợ của các ngân hàng vẫn ở mức khá khiêm tốn, ngoại trừ "ông lớn" Agribank.

Theo đó, trong hệ thống ngân hàng, Agribank vẫn là “đầu tàu” trong tín dụng nông nghiệp với quy mô bỏ xa phần còn lại. Trong giai đoạn 2021-2025, dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn của Agribank luôn duy trì tỷ trọng ấn tượng: đạt 61,1% tổng dư nợ tính đến 30/6/2025, đồng thời chiếm giữ gần 30% dư nợ nông nghiệp, nông thôn toàn ngành.

Xét về giá trị tuyệt đối, thành tựu này càng trở nên nổi bật. Tổng dư nợ tam nông đã tăng 289.633 tỷ đồng, tương đương mức tăng trưởng 34,4% trong giai đoạn 2020-2025. Tính đến giữa năm 2025, dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn của Agribank đã chạm mốc trên 1,130 triệu tỷ đồng.

Riêng dư nợ cho vay nông – lâm – thủy sản của ngân hàng này đạt 437.858 tỷ đồng tính đến 31/12/2024, tăng hơn 37.000 tỷ đồng so với đầu năm và chiếm 25,41% tổng dư nợ.

Ở nhóm ngân hàng thương mại Nhà nước, BIDV cũng là cái tên hiếm hoi duy trì quy mô cho vay đáng kể trong lĩnh vực này, với 81.667 tỷ đồng, tương ứng 3,6% tổng dư nợ, tăng nhẹ so với 77.787 tỷ đồng hồi đầu năm.

Dù tỷ trọng còn khá khiêm tốn, song quy mô cho vay của BIDV vẫn thuộc nhóm cao nhất trong khối ngân hàng thương mại cổ phần.

Trong khi đó, một số ngân hàng quy mô trung bình như LPBank hay SHB đang thể hiện nỗ lực rõ rệt hơn. LPBank ghi nhận 28.963 tỷ đồng, chiếm 7,47% tổng dư nợ, tăng gần 2.500 tỷ đồng so với đầu năm; SHB có 8.707 tỷ đồng, chiếm 1,4%, dù đã giảm nhẹ so với mức 1,8% hồi đầu năm.

Nhóm ngân hàng tư nhân lớn khác lại cho thấy sự dè dặt. MB có 8.206 tỷ đồng cho vay nông nghiệp (0,88%), giảm nhẹ so với đầu năm; Techcombank đạt 4.191 tỷ đồng (0,58%), giảm so với 4.324 tỷ đồng; VPBank cho vay 2.614 tỷ đồng, chỉ chiếm 0,29% tổng dư nợ, dù tăng nhẹ về giá trị tuyệt đối.

Số liệu thực tế cho thấy, ở các ngân hàng tập trung vào mảng bán lẻ, tài chính tiêu dùng hoặc doanh nghiệp lớn, lĩnh vực nông nghiệp vẫn chưa phải ưu tiên chiến lược, nên dư nợ cho vay còn chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong tổng danh mục tín dụng.

TPBank cũng ghi nhận mức dư nợ tương đối nhỏ, 3.938 tỷ đồng, tương đương 1,33%, gần như đi ngang so với đầu năm.

VIB có 1.177 tỷ đồng (0,32%), tăng nhẹ từ 875 tỷ đồng, trong khi MSB giảm còn 516 tỷ đồng, chiếm 0,25%, cho thấy xu hướng thu hẹp dư nợ ở mảng này.

Một số ngân hàng nhỏ lại gây chú ý khi dành tỷ trọng tương đối cao cho nông nghiệp.

BVBank là ví dụ điển hình, với 7.189 tỷ đồng, chiếm 9,32% tổng dư nợ, tăng mạnh so với 5.308 tỷ đồng đầu năm (7,7%). PG Bank đạt 2.593 tỷ đồng, chiếm 5,8%, còn Kiên Long Bank đạt 4.098 tỷ đồng, tương ứng 5,7%.

Ngược lại, VietABank gần như không có hoạt động đáng kể trong lĩnh vực này, với dư nợ chỉ 25 tỷ đồng, chiếm 0,02% tổng dư nợ, tăng từ mức gần như bằng không (2 tỷ đồng) hồi đầu năm.

Nếu chỉ tính riêng các ngân hàng có công bố chi tiết trong báo cáo tài chính, riêng Agribank đã chiếm hơn 75%.

Như vậy, phần còn lại của hệ thống ngân hàng – gồm hàng chục tổ chức tín dụng lớn nhỏ mới chỉ tham gia rất hạn chế, với tỷ trọng phổ biến dưới 1–2% tổng dư nợ, thậm chí có ngân hàng gần như không đáng kể.

Nhìn tổng thể, ngoại trừ Agribank – với định hướng chính sách đặc thù, phần lớn ngân hàng thương mại vẫn chỉ “đặt chân nhẹ” vào lĩnh vực nông nghiệp.