Căng thẳng thương mại phủ bóng các cuộc họp IMF – WB

Theo Bloomberg, các cuộc họp thường niên của Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) năm nay diễn ra trong bầu không khí đan xen giữa sự nhẹ nhõm và lo ngại. Nhiều nhà hoạch định chính sách tạm yên tâm khi các mức thuế mới của Mỹ chưa khiến kinh tế thế giới suy giảm sâu hơn, song vẫn thừa nhận những rủi ro lớn đang ở phía trước.

Cuộc gặp Trump – Tập, dự kiến tổ chức vào cuối tháng 10 tại Hàn Quốc bên lề Hội nghị Thượng đỉnh APEC, được kỳ vọng sẽ giúp hạ nhiệt căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, những phát biểu cứng rắn từ cả hai phía thời gian gần đây cho thấy các khác biệt vẫn còn sâu sắc.

Trong bối cảnh Mỹ tiếp tục siết xuất khẩu công nghệ cao và Trung Quốc tăng cường kiểm soát nguồn đất hiếm – vật liệu quan trọng với nhiều ngành công nghiệp – Tổng Giám đốc IMF Kristalina Georgieva kêu gọi các bên “bình tĩnh và thận trọng”. Bà cho rằng việc Bắc Kinh chưa đáp trả mạnh mẽ các biện pháp thuế quan của Washington đã phần nào giúp kinh tế toàn cầu tránh được suy yếu sâu hơn.

Tuần tới, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong dự kiến gặp nhau để thảo luận giảm leo thang căng thẳng. Cuộc gặp được xem là bước chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo.

Theo IMF, nợ công toàn cầu đang tiến sát ngưỡng 100% GDP vào cuối thập kỷ này – mức cao nhất kể từ năm 1948. Một số quốc gia như Argentina tiếp tục đối mặt khủng hoảng tài chính và đang tìm kiếm gói hỗ trợ trị giá 20 tỷ USD từ Mỹ.

Thị trường toàn cầu biến động, nguy cơ “bong bóng dot-com” lặp lại

Thị trường chứng khoán quốc tế tuần qua biến động mạnh theo diễn biến thương mại Mỹ - Trung. Dù nhiều chỉ số vẫn ở gần mức kỷ lục, giới đầu tư lo ngại đà tăng hiện nay – chủ yếu nhờ nhóm cổ phiếu công nghệ và sản xuất chip AI – có thể tiềm ẩn rủi ro tương tự “bong bóng dot-com” năm 2000.

Bloomberg Economics ước tính, nếu chiến tranh thương mại tái bùng phát cùng với việc thị trường AI điều chỉnh mạnh, kinh tế toàn cầu có thể thiệt hại tới 1.400 tỷ USD.

Josh Lipsky, Giám đốc Trung tâm Kinh tế Địa chính trị (Atlantic Council), nhận định tâm lý giới tài chính “vừa nhẹ nhõm hơn so với hồi tháng 4 nhưng đồng thời lại đầy lo lắng”, vì rủi ro có thể đảo chiều bất cứ lúc nào.

Theo dự báo mới nhất của IMF, tăng trưởng toàn cầu năm 2025 đạt khoảng 3,2% và năm 2026 là 3,1%, đều thấp hơn mức trung bình 3,7% của hai thập kỷ qua. Nếu căng thẳng thương mại leo thang, tăng trưởng có thể giảm thêm 0,3 điểm phần trăm.

Về phía Trung Quốc, các quan chức nước này khẳng định việc mở rộng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm không nhằm cản trở thương mại bình thường. Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Đức Lars Klingbeil cho biết nhóm G7 “vẫn theo dõi chặt chẽ” và mong muốn Mỹ - Trung tìm được tiếng nói chung để tránh leo thang.

Các ngân hàng trung ương lo ngại những bất ổn thương mại có thể khiến tỷ giá và lạm phát biến động mạnh. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nam Phi Lesetja Kganyago cho rằng, trong ngắn hạn, giá hàng hóa toàn cầu có thể giảm do tác động lan tỏa, nhưng điều này cũng có thể gây thiệt hại cho các nhà sản xuất nội địa.

Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc Pan Gongsheng cảnh báo, sự kết hợp giữa căng thẳng thương mại, bất ổn tài chính và rủi ro địa chính trị có thể gây biến động lớn trên thị trường toàn cầu.

IMF kêu gọi các quốc gia duy trì chính sách linh hoạt, chủ động ứng phó trước các kịch bản khó lường. “Con người luôn kiên cường và sáng tạo – chúng ta sẽ tìm ra cách thích ứng,” Bộ trưởng Tài chính Pakistan Muhammad Aurangzeb chia sẻ.