Xung đột Israel - Iran: Tàu chở hàng bắt đầu tránh đi qua Eo biển Hormuz, cước vận tải "nóng" trở lại
Trước đó, ngày 13/6, Israel đã bất ngờ tấn công vào các cơ sở hạ tầng quân sự và hạt nhân của Iran. Cho đến nay, cuộc chiến giữa hai quốc gia Trung Đông đã kéo dài sang ngày thứ 4 và chưa có dấu hiệu dừng lại.
Điều này khiến các chủ tàu trở nên hết sức thận trọng ở cả Biển Đỏ và Eo biển Hormuz - một cửa ngõ quan trọng đối với ngành công nghiệp dầu mỏ thế giới — và là điểm vào quan trọng cho các tàu container cập Cảng Jebel Ali rộng lớn của Dubai.
Ông Jakob Larsen, trưởng bộ phận an ninh tại Bimco (Hiệp hội đại diện cho các hãng vận tải trên toàn cầu), cho biết xung đột dường như đang leo thang, gây lo ngại cho cộng đồng chủ tàu và gây ra “sự sụt giảm nhẹ” về số lượng tàu đi qua Eo biển Hormuz.
Eo biển Hormuz là một kênh nước hẹp ở Vịnh Arab giữa Iran và Oman, nơi các tàu vận chuyển khối lượng lớn dầu thô và các sản phẩm tinh chế từ các nhà sản xuất vùng Vịnh cũng như từ Iran và Iraq đến các điểm đến khác nhau trên thế giới.

Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ, lượng dầu chảy qua tuyến đường thủy này trung bình đạt 20,9 triệu thùng mỗi ngày, chiếm khoảng 20% lượng tiêu thụ dầu lỏng toàn cầu. Theo đó, eo biển Hormuz được gọi là “nút thắt” vận chuyển dầu quan trọng nhất thế giới.
Việc không thể vận chuyển dầu qua các “nút thắt” quan trọng, dù chỉ trong thời gian tạm thời, cũng có thể dẫn tới nguy cơ trì hoãn nguồn cung đáng kể và đẩy giá vận chuyển lên cao, từ đó khiến giá dầu thế giới tăng lên.
Đối với hầu hết eo biển “nút thắt” trên thế giới, các tàu thuyền có thể chọn cách đi đường vòng qua các tuyến vận tải khác nếu muốn tránh. Tuy nhiên, đối với một số “nút thắt” như eo biển Hormuz, không có lựa chọn thay thế nào khác.
Ngày 14/6, IRINN dẫn lời ông Esmaeil Kowsari, thành viên của Ủy ban An ninh Quốc gia và Chính sách Đối ngoại Quốc hội Iran, nói rằng Tehran đang nghiêm túc xem xét khả năng đóng cửa Eo biển Hormuz.
Trong quá khứ, Iran từng đe dọa đóng cửa eo biển này để trả đũa các áp lực của phương Tây.
Bất kỳ động thái đóng cửa nào cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động thương mại và nguồn cung cấp dầu cho các thị trường toàn cầu.
Bên cạnh dầu mỏ, Eo biển Hormuz cũng là chìa khóa cho thương mại container toàn cầu. Phần lớn khối lượng hàng hóa từ các cảng này đều đến Dubai, nơi đã trở thành trung tâm vận chuyển hàng hóa với các dịch vụ trung chuyển ở Vịnh Ba Tư, Nam Á và Đông Phi.
Theo ông Peter Tirschwell, Phó Giám đốc phụ trách mảng hàng hải và thương mại tại S&P Global Market Intelligence, đã có những dấu hiệu cho thấy các tập đoàn vận tải đang bắt đầu “tránh xa” Eo biển Hormuz trong những ngày gần đây.
“Bạn có thể thấy ảnh hưởng của phiến quân Houthi đối với hoạt động vận tải qua Biển Đỏ. Mặc dù gần đây số vụ tấn công vào hoạt động vận tải qua khu vực đó rất ít, mối đe doạ đã khiến phần lớn container đi vòng qua phía nam châu Phi. Chuyện này đã diễn ra trong cả năm qua”, ông Tirschwell chia sẻ với CNBC.
“Nhiều hãng vận tải không có kế hoạch quay trở lại Biển Đỏ và do đó, mối đe doạ từ hoạt động quân sự xung quanh một tuyến đường hẹp nhưng thiết yếu như Eo biển Hormuz sẽ đủ gây gián đoạn đáng kể đến hoạt động vận tải”, ông nói thêm.
Xung đột Israel-Iran làm tăng giá cước vận tải
Theo CNBC, giá cước vận tải biển đã nhảy vọt sau các cuộc tấn công của Israel vào Iran tuần trước. Dữ liệu do công ty phân tích Kpler công bố vào ngày 16/6 cho thấy, giá cước tàu chở dầu từ vùng Vịnh Trung Đông đến Trung Quốc đã tăng 24% vào ngày 13/6 lên 1,67 USD/thùng.
Giá cước của các tàu chở dầu cực lớn (VLCC) ghi nhận mức tăng mạnh nhất trong một ngày kể từ đầu năm 2025, cho thấy mức độ rủi ro mà các hãng vận tải nhận thấy trong khu vực.
Các nhà phân tích tại Kpler lưu ý cước vận tải biển có khả năng sẽ tiếp tục tăng vì tình hình vẫn bất ổn, mặc dù phí bảo hiểm rủi ro chiến tranh trên biển vẫn đi ngang cho đến nay.
Trao đổi với CNBC, một phát ngôn viên của hãng vận tải Đức Hapag-Lloyd cho biết, mức độ rủi ro đối với Eo biển Hormuz vẫn “còn lớn”, dù chưa có rủi ro tức thời đến ngành hàng hải.