Biden cam kết không lập tức điều chỉnh thỏa thuận Mỹ Trung giai đoạn 1 mà Trump đã ký

“Tôi sẽ không thực hiện bất kỳ động thái điều chỉnh nào ngay lập tức (liên quan đến thỏa thuận thương mại Mỹ Trung giai đoạn 1 cũng như thuế quan trừng phạt)” - ông Biden khẳng định trên tờ New York Times.

Tổng thống đắc cử của Mỹ cho biết ông sẽ tiến hành xem xét toàn bộ thỏa thuận giai đoạn một hiện nay, đồng thời tham khảo ý kiến các đồng minh thân cận ở Châu Á và Châu Âu “để có thể phát triển một chiến lược chặt chẽ, phối hợp”.

“Tôi nghĩ chiến lược tốt nhất trong vấn đề Trung Quốc là đưa mọi đồng minh, hoặc ít nhất là những quốc gia từng là đồng minh của Mỹ, lên cùng một lập trường… Ưu tiên hàng đầu đối với tôi trong những tuần đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống là đưa nước Mỹ trở lại hàng ngũ cùng các đồng minh” - ông Biden nói thêm.

Động thái của ông Biden phù hợp với những dự báo trước đó của các chuyên gia quan sát, rằng Biden sẽ đặt việc xử lý cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19 ở Mỹ lên làm ưu tiên đầu tiên chứ không phải vấn đề Trung Quốc.

Hồi cuối tuần trước, ông Li Daokui, giáo sư Đại học Thanh Hoa đồng thời là cựu cố vấn Ngân hàng Trung Ương Trung Quốc đa cảnh báo rằng các nhà hoạch định chính sách về rủi ro lớn với Trung Quốc trong nhiệm kỳ Tổng thống của Biden. “Nếu bạn hỏi những rủi ro mà nền kinh tế Trung Quốc phải đối mặt trong năm tới là gì. Thứ nhất, tôi quan ngại liệu Biden có đưa ra những hạn chế mới nhằm vào một số ngành công nghiệp nhất định của Trung Quốc hay không, đó vẫn là câu hỏi lớn” - ông Li Daokui phát biểu trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Vĩ mô Trung Quốc.

Trong một tuyên bố chung hồi giữa tháng 11, Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian và người đồng cấp Đức Heiko Maas cũng kêu gọi ông Biden làm việc với EU để có cách tiếp cận chung về vấn đề Trung Quốc. Có thể thấy, dưới sức ép của lưỡng đảng Mỹ và ‘di sản’ căng thẳng Mỹ - Trung từ thời Trump, chính quyền Biden khó có thể mềm mỏng với Bắc Kinh.

Ông Biden từng khẳng định sẽ giải quyết triệt để các xung đột cốt lõi trong căng thẳng Mỹ Trung, bao gồm hành vi đánh cắp tài sản trí tuệ, bán phá giá, trợ cấp bất hợp pháp cho doanh nghiệp, ép buộc chuyển giao công nghệ.... Đây đều là những vấn đề chưa được giải quyết triệt để trong thỏa thuận Mỹ Trung giai đoạn 1.

Hồi tháng 1/2020, Trung Quốc đã ký thỏa thuận giai đoạn 1 với Mỹ, trong đó đồng ý tăng mua 200 tỷ USD hàng hóa dịch vụ của Mỹ trong hai năm tiếp theo (2020-2021). Tuy nhiên, dữ liệu thống kê đến hết tháng 10/2020 chỉ ra Trung Quốc mới chỉ thực hiện được 44% số lượng hàng hóa dịch vụ đã cam kết nhập khẩu trong cả năm nay. Chưa kể, ngay cả sau khi ký kết thỏa thuận, hai bên vẫn giữ nguyên mức thuế với hàng tỷ USD hàng hóa dịch vụ từ đối phương.

Clete Willems, cựu chuyên gia đàm phán thương mại hàng đầu Nhà Trắng nhận định thuế quan trừng phạt từ thời Tổng thống Trump sẽ là “đòn bẩy” mà chính quyền Biden có thể sử dụng trong chiêu bài ngoại giao quốc tế ở nhiệm kỳ tới, đặc biệt là ngoại giao với Trung Quốc. “Cho dù bạn thích hay không, thuế quan trừng phạt (mà Tổng thống Trump đưa ra) đã tạo đòn bẩy cho Mỹ… Tôi hy vọng rằng chính quyền Biden sẽ tận dụng hiệu quả đòn bẩy đó để đạt được kết quả (trong chính sách ngoại giao và thương mại quốc tế” - nhận định của ông Clete Willems.