HSBC dự báo lãi suất điều hành của Việt Nam sẽ nhảy lên 6,5% năm 2023

Báo cáo "Vietnam at a glance" tháng Bảy với tựa đề "Phục hồi mạnh mẽ" được Ngân hàng HSBC Việt Nam công bố mới đây đã thay đổi một số dự báo về tăng trưởng của Việt Nam.

Cụ thể, trong quý II/2022, tăng trưởng của Việt Nam đạt 7,7% so với cùng kỳ, cao nhất trong 11 năm qua, phần lớn do được hưởng lợi từ việc tái mở cửa nền kinh tế. Tuy nhiên, giá cả hàng hóa toàn cầu leo thang đã bắt đầu tác động tới thương mại và đẩy lạm phát lên cao

"Chúng tôi tăng dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2022 lên 6,9% (trước đây là 6,6%), đồng thời hạ dự báo tăng trưởng 2023 xuống 6,3% (từ mức 6,7%)", báo cáo của HSBC nêu.

Khủng hoảng năng lượng bắt đầu ảnh hưởng đến tăng trưởng

Sau hai quý tái mở cửa ổn định, sự phục hồi của kinh tế Việt Nam tiếp tục là một ví dụ nổi trội trong khu vực. Tăng trưởng GDP quý II/2022 chạm mốc 7,7% so với cùng kỳ năm ngoái, dễ dàng vượt xa những kỳ vọng của thị trường (HSBC: 5,8%, Các tổ chức nghiên cứu: 5,9%). Đây cũng là mức tăng trưởng GDP theo quý cao nhất mà Việt Nam từng đạt được kể từ năm 2011, nhờ vào phục hồi kinh tế mạnh mẽ trên diện rộng ở các lĩnh vực. 

Nhưng khi phân tích kỹ hơn, một thông điệp ẩn khác cũng đồng thời xuất hiện. Dù cho tăng trưởng toàn phần rất khả quan, cuộc khủng hoảng năng lượng đã bắt đầu ảnh hưởng đến tăng trưởng của Việt Nam.

Theo HSBC, thoạt nhìn, rất đáng mừng khi chứng kiến lĩnh vực dịch vụ đã có sự tiến triển đáng kể. Nhờ dỡ bỏ những hạn chế quan trọng trong nước và đối với quốc tế vào giữa tháng 3, các lĩnh vực liên quan đến du lịch, đặc biệt là vận chuyển và lưu trú, đã bắt đầu khởi sắc. Trong khi đó, bán lẻ của quý II/2022 đã tăng vọt 17% so với cùng kỳ, dấu hiệu cho thấy tiêu dùng hộ gia đình đã phục hồi trở lại.

 Như vậy, thành công này phần nào là nhờ sự hồi phục dần của thị trường lao động. Tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống 2,3% trong quý II/2022, trong khi số lượng việc làm tiếp tục tăng gần đến mức trước đại dịch.

Du lịch cũng đang phát triển mạnh mẽ khi mùa hè đến. Ngay sau tái mở cửa biên giới vào ngày 15/3, Việt Nam đã đón lượng khách du lịch tăng đáng kể. Vào quý II/2022, Việt Nam đã đón 0,5 triệu khách du lịch, gần gấp năm lần so với quý 1/2022. Tổng cộng trong nửa đầu năm 2022, lượng khách đến Việt Nam đạt 0,6 triệu. 

Bên cạnh nhu cầu nội địa phục hồi, sản xuất của Việt Nam đã khẳng định được vị thế dẫn đầu. Tất cả chỉ dấu đều cho thấy sự tăng trưởng sản xuất ổn định. Dù phần nào là nhờ vào hiệu ứng cơ sở thuận lợi, sản xuất công nghiệp (IP) trong quý II/2022 đã tăng lên mức hơn 25% so với cùng kỳ năm trước. 

Xuất khẩu đạt tốc độ tăng trưởng ấn tượng trong quý II/2022, hơn 20% so với cùng kỳ, trong đó một phần ba là các lô hàng điện thoại thông minh và máy vi tính. Tuy vậy, nhập khẩu quý II/2022 cũng tăng mạnh, lên mức hơn 15% so với cùng kỳ.

Nhưng giá trị nhập khẩu cũng tăng mạnh, một phần là do giá cả năng lượng tăng

Với những nguyên nhân trên, trong quý II/2022, thâm hụt thương mại của Việt Nam là 0,6 tỷ USD, từ mức thặng dư 1,5 tỷ USD trong quý I/2022.  Sau khi chứng kiến mức thâm hụt 1% GDP trong năm 2021, HSBCcho rằng Việt Nam sẽ bị thâm hụt năm thứ hai liên tiếp, dù mức thâm hụt sẽ ít hơn năm ngoái, có thể chỉ khoảng 0,3% GDP. Điều này sẽ có thể gây áp lực hơn nữa lên tiền Đồng.

Điểm sáng FDI

Một điểm sáng giúp Việt Nam có thể tự vệ trước những rủi ro bên ngoài chính là dựa vào nguồn FDI ổn định, tạo điểm tựa cho cán cân cơ bản. Trên đà động lực, nguồn vốn FDI mạnh có thể bù lại thâm hụt tài khoản vãng lai trong những quý trước. Cụ thể, FDI đầu tư vào lĩnh vực sản xuất tiếp tục tăng, phản ánh sự quan tâm và niềm tin vững chắc của nhà đầu tư vào những điều kiện cơ bản bền vững của Việt Nam.

Nhưng khi phân tích kỹ hơn, một thông điệp ẩn khác cũng đồng thời xuất hiện. Dù cho tăng trưởng toàn phần rất khả quan, cuộc khủng hoảng năng lượng đã bắt đầu ảnh hưởng đến tăng trưởng của Việt Nam.

Theo HSBC, ảnh hưởng từ giá năng lượng cao đang ngày càng rõ ràng hơn. Một mặt, giá cả hàng hóa leo thang đã dẫn đến thâm hụt thương mại trong quý 2 có thể khiến tình hình tài khoản vãng lai vốn không được khả quan sẽ còn trầm trọng hơn. Mặt khác, dù cho tiêu dùng gia đình đã phục hồi vững chắc, giá dầu cao sẽ có thể khiến túi tiền của người dân vơi đi nhiều, làm giảm tốc độ hồi phục thời gian qua. Thực tế, áp lực giá cả đã bắt đầu thể hiện, mặc dù vẫn ở mức độ có thể kiểm soát được so với các quốc gia khác trong khu vực.

Lạm phát có thể tăng hơn mức 4% kể từ quý IV/2022

Do giá dầu thế giới tăng, HSBC tin rằng áp lực lạm phát sẽ gia tăng. Chúng tôi dự báo rằng lạm phát năm 2022 sẽ ở mức trung bình 3,5% - thấp hơn mức trần 4% do Ngân hàng Nhà nước (SBV) đặt ra – áp lực giá sẽ mạnh mẽ hơn trong nửa cuối năm 2022. 

"Dựa vào các dự báo lạm phát, lạm phát sẽ có thể vượt qua mức 4% kể từ quý IV/2022 đến quý II/2023, đòi hỏi SBV cần bắt đầu bình thường hóa chính sách tiền tệ. Chúng tôi dự đoán rằng SBV có thể sẽ bắt đầu tăng lãi suất 50bp từ quý 3/2022, và tăng thêm 50bp mỗi quý cho đến quý 3/2023. Như vậy, đến cuối năm 2023, lãi suất điều hành có thể lên đến 6,5%", báo cáo HSBC nêu.

Tóm lại, Việt Nam được hưởng lợi từ việc tái mở cửa nền kinh tế. Nhu cầu trong nước đang quay trở lại trong khi động lực bên ngoài tiếp tục thuận lợi. Tuy vậy, chúng ta cũng cần thận trọng với những rủi ro tăng cao đối với sự tăng trưởng, nhất là rủi ro từ giá năng lượng leo thang. Xem xét mọi yếu tố, chúng tôi tăng dự báo tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2022 lên 6,9% (trước đây là 6,6%), nhưng giảm dự báo tăng trưởng năm 2023 xuống mức 6,3% (trước đây là 6,7%).