Nửa năm 2020 trôi qua, Trung Quốc mới thực hiện được 5% thỏa thuận mua năng lượng với Mỹ

Cụ thể, nội dung thỏa thuận thương mại Mỹ Trung giai đoạn 1 yêu cầu Trung Quốc tăng cường nhập khẩu 18,5 tỷ USD năm 2020 sản phẩm năng lượng trong năm 2020, đưa tổng kim ngạch nhập khẩu năng lượng lên 25,3 tỷ USD.

Nhưng theo dữ liệu hải quan Trung Quốc, tính đến hết 6 tháng đầu năm, Trung Quốc mới chỉ nhập khẩu 5% trong số 25,3 tỷ USD cam kết mục tiêu đó trong bối cảnh quan hệ giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới ngày càng trở nên tồi tệ.

Cụ thể, kim ngạch nhập khẩu dầu thô, khí tự nhiên hóa lỏng LNG, than luyện kim và các sản phẩm năng lượng khách của Trung Quốc hiện mới đạt khoảng 1,29 tỷ USD tính đến hết tháng 6, tờ Reuters dẫn số liệu từ cơ quan hải quan Trung Quốc cho hay.

Trong khi các giao dịch mua nông sản Mỹ đang tăng lên, một số nhà quan sát nhận định thị trường năng lượng suy yếu và căng thẳng Mỹ Trung leo thang có thể sẽ là nguyên nhân khiến Trung Quốc không hoàn thành các cam kết tăng mua 200 tỷ USD hàng hóa Mỹ trong 2 năm như thỏa thuận đã ký hồi tháng 1.

Michal Meidan, giám đốc Viện nghiên cứu năng lượng Oxford cho hay: “Trung Quốc không có khả năng thực hiện các cam kết trong thỏa thuận thương mại Mỹ Trung giai đoạn 1, đơn giản vì họ đã quá tham vọng khi đặt bút ký”. Và đương nhiên, việc phá vỡ cam kết có thể đưa căng thẳng Mỹ Trung vốn đã nóng lên sau đại dịch Covid-19 tiếp tục leo thang lên tầm cao mới.

Dầu thô được dự báo sẽ là mặt hàng nhập khẩu chủ yếu trong các giao dịch năng lượng của Trung Quốc để đáp ứng thỏa thuận Mỹ Trung giai đoạn 1. Nhưng sự sụt giảm nhu cầu nhiên liệu khi đại dịch Covid-19 lan rộng cùng giá cước vận tải tăng đột biến vô hình chung đã khiến việc nhập khẩu dầu thô từ Mỹ trở nên tương đối tốn kém với các nhà tinh chế Trung Quốc.

Số liệu từ Reuters cho thấy trong nửa đầu năm 2020, Trung Quốc chỉ nhập khẩu bình quân 45.603 thùng dầu mỗi ngày từ Mỹ, giảm gần một nửa so với kim ngạch nhập khẩu trong cùng kỳ năm 2019 là 85.453 thùng/ ngày. Trong khi đó, Sushant Gupta, giám đốc nghiên cứu công ty tư vấn Wood Mackenzie nhận định để đáp ứng các mục tiêu trong thỏa thuận thương mại này, Trung Quốc sẽ cần nhập khẩu tới 1,5 triệu thùng dầu thô Mỹ mỗi ngày trong hai năm 2020 và 2021 trong bối cảnh giá dầu thấp như hiện tại. 

Số liệu sơ bộ trong tháng 7 và tháng 8 chỉ ra các nhà tinh chế Trung Quốc đang tăng cường mua dầu thô Mỹ. Emma Li, nhà phân tích của Refinitiv cho biết Trung Quốc đã nhập khẩu bình quân 940.000 thùng dầu thô Mỹ mỗi ngày trong tháng 7 và dự kiến sẽ đạt tới 1,01 triệu thùng/ ngày trong tháng 8, mức cao nhất mọi thời đại. Nhưng lợi nhuận biên thấp và mức dự trữ dầu tăng mạnh có thể sẽ làm chậm lại tốc độ tăng trưởng trong quý tiếp theo.

Trong lĩnh vực nhập khẩu khí hóa lỏng LNG, tính đến hết nửa đầu năm 2020, Trung Quốc đã tăng hơn 3 lần khối lượng LNG nhập khẩu từ Mỹ so với cùng kỳ năm ngoái, lên mức 878.754 tấn. Nhưng mức giá thấp đã khiến giá trị các giao dịch chỉ tăng gấp đôi, qua đó càng khiến các mục tiêu cam kết trong thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 trở nên xa vời. 

Vấn đề tương tự cũng xảy ra trong lĩnh vực than luyện kim.

Li Yao, Giám đốc điều hành SIA Energy (trụ sở tại Bắc Kinh) cho hay những rủi ro chính trị và bất ổn thương mại đang cản trở kim ngạch thương mại dầu khí của Trung Quốc trong dài hạn.