Vụ 100 container điều xuất sang Italy: Hãng COSCO tạm thời ngừng giao hàng vài ngày, chờ Việt Nam xử lý

 Đại sứ quán Việt Nam tại Italy hỗ trợ giải quyết vụ 100 container hạt điều có nguy cơ bị lừa đảo 

Thông tin trên tờ TTXVN cho hay, trước khi nhận được công văn của Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), thông báo một số doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thanh toán khi xuất khẩu hạt điều sang Italy ngày 8/3, Thương vụ Việt Nam tại Italy đã nhận được một số lời kêu cứu của các doanh nghiệp và chủ động liên hệ với các chủ tàu, các đối tác Italy để xác minh thông tin và hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam.

Đại sứ Việt Nam tại Italy Nguyễn Thị Bích Huệ cho biết: “Khi nhận được thông tin chính thức của Vinacas, chúng tôi tiếp tục liên hệ với các chủ tàu, xác minh thông tin, cũng như liên hệ các ngân hàng để tìm cách bảo vệ lợi ích chính đáng của các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Italy. Theo thông tin mới nhất mà Vinacas thông báo, đến nay chỉ còn 34 container của 5 doanh nghiệp là không xác minh được hồ sơ gốc chứ không phải là 100. Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục phối hợp với Thương vụ để hỗ trợ các doanh nghiệp”.

Ngay sau khi nhận được yêu cầu hỗ trợ của các công ty và Vinacas, Thương vụ Việt Nam tại Italy đã hướng dẫn những việc cần làm, đồng thời đề nghị các đơn vị có liên quan liên hệ với Tòa án kinh tế quốc tế, Trung tâm trọng tài thương mại quốc tế tại Việt Nam có ý kiến với các hãng tàu để họ không giao hàng cho người nhận hàng có bộ hồ sơ gốc tại Italy. Ngày 8/3, đại diện Thương vụ Việt Nam tại Italy đã liên hệ và trực tiếp đến hãng tàu COSCO tại thành phố cảng Genoa, phía Tây Italy.

Tham tán thương mại Việt Nam tại Italy Nguyễn Đức Thanh cho biết, hãng COSCO đã đồng ý không giao lô hàng cho người mua trong nhóm nghi vấn là lừa đảo, mặc dù họ đã có chứng từ gốc, đã nộp phí cảng và đang đòi lấy container ra khỏi cảng. Hãng đã tạm thời ngừng vài ngày để phía Việt Nam có thời gian tiếp tục xử lý. Thương vụ đề xuất nên làm việc tương tự với các hãng tàu tại Việt Nam thì sẽ không phức tạp như vậy, bởi đó là nơi xuất phát, là nơi trả tiền thanh toán cước vận chuyển, cũng như hàng hóa là của Việt Nam 100%.

Theo Tham tán Nguyễn Đức Thanh, đó là cách để giảm tối đa tổn thất cho các doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, do đang trong giai đoạn hàng cấp tập về tới các cảng Italy, nên cần huy động nhiều nguồn lực hơn. Đại sứ quán Việt Nam tại Italy đã gửi công hàm đến các cơ quan sở tại như Bộ Ngoại giao, Bộ kinh tế phát triển cùng các cơ quan chức năng có liên quan, cũng như các phòng thương mại, ngân hàng, các đối tác có thể hỗ trợ trong vụ việc có giá trị lớn và ảnh hưởng tới nhiều doanh nghiệp này.

Vinacas đã nhận đơn cầu cứu của 5 doanh nghiệp

Chiều tối 9/3, tại buổi họp báo, Hiệp hội điều Việt Nam (Vinacas), ông Bạch Khánh Nhựt - Phó Chủ tịch Vinacas giá trị các container điều có nguy cơ bị lừa đảo là 7,025 triệu USD, tương đương 162 tỷ đồng.

Theo ông Nhựt, Vinacas đã nhận đơn cầu cứu của 5 doanh nghiệp. Các doanh nghiệp đề nghị hiệp hội hỗ trợ hướng giải quyết vì không còn khả năng giải quyết vụ việc.

Tuy nhiên, chứng từ mất liên lạc từ các ngân hàng bên Ý, hoặc doanh nghiệp không nhận được câu trả lời rõ ràng về bộ chứng từ gốc. 

Việc mất kiểm soát hàng loạt container điều đồng loạt xảy ra trong tháng 2. Sự cố này dấy lến nghi vấn có dấu hiệu lừa đảo.

Tuy nhiên, Vinacas cho rằng, khó có thể tìm ra tổ chức nào đã can thiệp lừa đảo, và cũng khó có thể khẳng định việc phạm tội thời điểm nào. "Và bộ chứng từ gốc mất kiểm soát từ khâu nào cũng khó biết", ông Nhựt nói

Hiện Vinacas đã có văn bản gửi các Bộ ngành Trung ương nhờ can thiệp hỗ trợ hoặc xử lý nếu có dấu hiệu lừa đảo.

Vụ việc trở nên gấp rút vì đã có 2-3 container đã nằm tại cảng của Ý. Các container còn lại, trong vài ngày nữa sẽ cập cảng toàn bộ trong tháng 3 này.

Với các ngân hàng có liên quan, Vinacas cho biết, họ rất nhiệt tình tham gia giải quyết. Tuy nhiên với các hãng tàu chỉ có 1 hãng tàu Cosco tham gia. 

Hãng tàu Cosco cho biết, họ làm theo thông lệ quốc tế. Nghĩa là, ai có bộ chứng từ gốc thì nhận được hàng. Nếu Cosco không giao hàng, người có bộ chứng từ gốc đủ căn cứ thưa kiện hãng tàu.

Vinacas đã gửi văn bản nhờ chủ hãng tàu ở Trung Quốc can thiệp.

Trước đó, ngày 8/3, Vinacas đã có văn bản hỏa tốc gửi Đại sứ quán Việt Nam tại Ý, Thương vụ Việt Nam tại Ý đề nghị hỗ trợ trong tình huống "khẩn cấp" khi 100 container điều xuất khẩu của các doanh nghiệp có nguy cơ bị lừa đảo.

Cụ thể, Vinacas cho biết, một số doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu nhân điều của Việt Nam đã ký hợp đồng với một số khách hàng nhập khẩu điều Ý thông qua Công ty môi giới Kim Hạnh Việt.

Toàn bộ lô hàng trên được đóng vào 100 container, điểm đến là Cảng Genoa, Cảng LA Spezia do các hãng tàu quốc tế là Cosco, Yangming, Hmm, One vận chuyển.

Các lô hàng này đã và đang đến một số cảng của Ý. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp gửi hồ sơ nhờ thu tiền từ ngân hàng Việt Nam đến ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ của bên mua theo hướng dẫn thì bị thay đổi số Swift (mã riêng của từng ngân hàng được sử dụng trong các giao dịch liên ngân hàng trên toàn cầu).

Sau khi ngân hàng bên mua nhận chứng từ thì họ thông báo bên mua không phải khách hàng của họ và trả lại bộ chứng từ. Nhưng không ghi rõ trả theo hình thức nào dù phía ngân hàng Việt Nam đã nhiều lần liên hệ.

Một số khách hàng gửi hồ sơ đến ngân hàng Ý thì ngân hàng Ý trả lời: Hồ sơ họ nhận là bản photo, không phải bản gốc. Các doanh nghiệp nhận định đây là vụ lừa đảo lớn, số lượng hàng trị giá lên tới hàng trăm triệu USD.

Hiện tại, các doanh nghiệp rất lo lắng vì không biết hồ sơ gốc các lô hàng ở đâu, trong khi bất kỳ ai có hồ sơ gốc cũng có thể đến hãng vận chuyển nhận hàng.