ASEAN đuổi kịp Trung Quốc: Chuyển đổi số tăng tốc tại ASEAN, cổ phiếu công nghệ "đổ máu" ở Trung Quốc

ASEAN đang bắt kịp Trung Quốc - Thâm nhập công nghệ tăng tốc tại ASEAN

Báo cáo phân tích với tựa đề "ASEAN Economics – Catching Up with China" tạm dịch "Kinh tế ASEAN đang bắt kịp Trung Quốc" của các nhà nghiên cứu của Maybank Kim Eng phát hành trong tháng 10/2021 đã chỉ ra rằng, GDP thực tế của ASEAN-5* (không bao gồm Singapore) sẽ ở mức + 5,6% vào năm 2022, cao hơn đáng kể so với mức + 5% của Trung Quốc.

Một trong bốn lý do các nhà nghiên cứu của MBKE gồm: Tiến sĩ Chua Hak Bin, Kinh tế gia trưởng của MBKE, Linda Liu và Lee Ju Ye đưa ra cho nhận định ASEAN bắt kịp Trung Quốc là áp dụng công nghệ tăng tốc tại ASEAN, chững lại ở Trung Quốc.

Tỷ lệ chấp nhận và thâm nhập công nghệ đã tăng nhanh ở ASEAN trong thời kỳ đại dịch và vẫn còn nhiều dư địa để phát triển. Trong thập kỷ qua, Trung Quốc đã ghi nhận sự tăng trưởng nhanh chóng và đạt được tỷ lệ thâm nhập cao, nhưng tốc độ tăng trưởng đang bắt đầu chững lại. Tỷ lệ thâm nhập thương mại điện tử ở Trung Quốc là khoảng 30% và đang theo kịp với Hàn Quốc (37%) trong những năm gần đây.

ASEAN tăng tốc đổi mới công nghệ nhưng vẫn ở giai đoạn đầu phát triển

Sự kìm hãm mới đây của Trung Quốc đối với các công ty công nghệ lớn có thể sẽ làm chậm hoặc giảm việc áp dụng và đổi mới công nghệ. Hiện đang trong quá trình tăng tốc nhưng ASEAN vẫn đang ở giai đoạn đầu của quá trình chuyển đổi số và áp dụng công nghệ. Tỷ lệ thâm nhập thương mại điện tử ở Thái Lan (8% tổng doanh số bán lẻ năm 2020), Malaysia (7,3%) và Philippines (5,9%) đều dưới 10% - thấp hơn so với mức Trung Quốc vào năm 2015.

Đầu tư vào công nghệ đang gia tăng nhanh chóng ở ASEAN và ngày càng có nhiều kỳ lân nội địa ra mắt công chúng, đặc biệt là ở Indonesia. Bukalapak đã đạt kỷ lục niêm yết trên thị trường chứng khoán Indonesia sau khi huy động được 1,5 tỷ USD khi ra mắt vào đầu tháng 8. Nhiều công ty công nghệ sẽ theo sau vào năm 2022. Xem bảng dưới về Các công ty Indonesia có mục tiêu phát hành ra công chúng. 

Sở Giao dịch Chứng khoán Indonesia đang hoàn thiện việc sửa đổi các quy tắc niêm yết để thu hút các công ty công nghệ lớn, bao gồm việc cho phép các công ty niêm yết ra công chúng với nhiều loại cổ phiếu với quyền biểu quyết khác nhau và nới lỏng hạn chế đối với các công ty thua lỗ. SGX của Singapore đã đưa ra các quy định mới vào tháng 9 cho phép các công ty mua lại có mục đích đặc biệt (SPAC) xuất hiện trên bảng điện tử chính của mình. SGX là sàn giao dịch lớn đầu tiên ở châu Á cấp phép thực hiện niêm yết như vậy.

ASEAN - thị trường hấp dẫn của Fintech khi Trung Quốc đã "chín"

ASEAN đã trở nên hấp dẫn hơn đối với đầu tư vào công nghệ tài chính (fintech) khi Trung Quốc đã trở thành một thị trường đã "chín". Trong nửa đầu năm 2021, 3 trong số 10 giao dịch fintech hàng đầu châu Á là ở ASEAN với Gojek của Indonesia (300 triệu USD), Mynt của Philippines (175 triệu USD) và Voyager Innovations (167 triệu USD) trong phân khúc thanh toán/giao dịch. 

Đầu tư vào fintech của Trung Quốc đã giảm so với mức cao trong những năm trước khi xu hướng chuyển từ những giao dịch siêu lớn sang số lượng giao dịch nhỏ hơn ngày càng tăng, tập trung vào các lĩnh vực còn "non" như dịch vụ B2B, richtech và insuretech.

Trong lĩnh vực ngân hàng số, ASEAN đang bắt kịp với Trung Quốc khi các ngân hàng trung ương trong khu vực đưa ra lộ trình và cấp giấy phép cho các ngân hàng số. Singapore đã cấp 4 giấy phép, con số này tại Indonesia là 7 và Philippines là 6. Malaysia sẽ cấp tối đa 5 giấy phép trong Quý 1 năm 2022, sau khi nhận được 29 đơn đăng ký trong thời gian nộp đơn thời hạn 6 tháng kết thúc vào tháng 6 năm 2021.

Indonesia có thêm 7 ứng viên đang chờ cấp phép từ nhà quản lý dịch vụ tài chính (OJK). Ngân hàng Indonesia đã ban hành hướng dẫn cho các ngân hàng kỹ thuật số có hiệu lực từ cuối tháng 10/2021, cho phép gần như hoàn toàn quyền sở hữu nước ngoài đối với các nhà cho vay trong nước và nới lỏng các dịch vụ mới.

Sự kìm hãm của Trung Quốc với lĩnh vực công nghệ đã dẫn đến "cuộc đổ máu" trong các cổ phiếu công nghệ Trung Quốc vào năm 2021. Chỉ số Golden Dragon Trung Quốc của NASDAQ đã giảm 31% tính đến thời điểm hiện tại, xóa sạch toàn bộ mức tăng mà nó đã tích lũy được vào năm 2020. 

Các biện pháp Trung Quốc áp dụng bao gồm rà soát bảo mật dữ liệu chặt chẽ hơn trước khi IPO ở nước ngoài; các quy tắc chống lũng đoạn mới với các công ty internet; các cuộc điều tra chống độc quyền đối với Alibaba và Meituan; chỉ thị cho các công ty giao đồ ăn trả mức lương tối thiểu cho nhân viên; và can thiệp mạnh mẽ vào lĩnh vực giáo dục tư nhân.

Trung Quốc sẽ đưa ra nhiều quy định hơn cho các doanh nghiệp trong những năm tới, như được chỉ ra trong bản kế hoạch chi tiết 5 năm do Quốc vụ viện và Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc công bố vào tháng 8/2021. Tài liệu cho biết các nhà chức trách sẽ tăng cường thực thi pháp luật trong các lĩnh vực từ thực phẩm đến thuốc men cho tới dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo.