Bẻ cong quy hoạch - ai chịu trách nhiệm?
Có hay không thay đổi quy hoạch các khu đô thị chạy theo nhà đầu tư là một trong những nội dung nóng chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà trên nghị trường Quốc hội lần này. Đây cũng là vấn đề bức xúc lâu nay của dư luận, khi những thay đổi quy hoạch ở nhiều khu đô thị đã làm méo mó bộ mặt đô thị, với hướng giảm các quỹ đất công cộng, cây xanh và tăng diện tích nhà ở.
Tại phiên chất vấn lần này, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương) nêu thẳng câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Xây dựng: Quan điểm của Bộ trưởng với việc xử lý nhà 8B Lê Trực và chung cư HH Linh Đàm?
12 tòa chung cư HH tại Khu đô thị kiểu mẫu Linh Đàm
Câu trả lời thẳng thắn của Bộ trưởng Hồng Hà cũng là ví dụ điển hình cho việc quy hoạch bị bẻ cong theo yêu cầu của nhà đầu tư, gây tổn hại vô cùng lớn cho cư dân.
Như khu đô thị kiểu mẫu Linh Đàm, Hà Nội, quy hoạch ban đầu xứng đáng với danh hiệu “kiểu mẫu”. Nhưng rồi, nó liên tục bị điều chỉnh quy hoạch, trong đó có một số quỹ đất với mục đích phục vụ lợi ích công cộng cho cư dân dần dần bị biến dạng thành các nhà hỗn hợp, gồm cả thương mại và nhà ở. Và dư luận thực sự nổi sóng khi lô đất CC6 rộng khoảng 4ha ngay đầu bán đảo Linh Đàm, vị trí đẹp nhất khu đô thị vốn để làm khu văn hóa thể thao, bị biến thành 12 tòa chung cư cao 40 tầng, xây bao bọc thành hình vuông với một khoảng sân nhỏ bé lọt thỏm trong đó. Riêng cư dân ở đây đã xấp xỉ dân số một phường, nhưng không khu thương mại, không nhà văn hóa, không nhà trẻ và chỗ để xe chủ yếu ở ngoài tòa nhà...
Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã không né tránh khi trả lời thẳng: “Tôi xin nói thẳng, khu HH Linh Đàm, vi phạm là rõ và trách nhiệm xử lý là của Hà Nội, chứ không phải Bộ Xây dựng”.
Câu hỏi cần đặt ra ở đây với lãnh đạo TP. Hà Nội, những cán bộ, ban, ngành nào tư vấn, đặt bút ký để trình và lãnh đạo nào của thành phố phê duyệt thay đổi quy hoạch kiểu này? Dù “vi phạm là rõ” như Bộ trưởng Phạm Hồng Hà nói, nhưng hiện chưa một ai đặt bút ký vào việc thay đổi quy hoạch này phải chịu trách nhiệm, chịu kỷ luật, dù chỉ là khiển trách, mặc dù đã có các cuộc thanh tra chuyên ngành, thanh tra nhà nước của Bộ Xây dựng, của TP. Hà Nội. Chuyện như giỡn đùa với công lý.
Các tòa nhà được xây dựng với mật độ và tốc độ chóng mặt tại các khu đô thị, dọc các tuyến đường vành đai
Trước đó, chiều 27.5, tại buổi thảo luận về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị, trong giải trình của mình, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng không né tránh khi nhận xét, “việc quy hoạch còn tùy tiện, chạy theo nhà đầu tư, tạo ra khu đô thị chật chội và không an toàn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích của người dân, Nhà nước…”.
Cũng tại buổi thảo luận này, đại biểu Phạm Trọng Nhân đặt ra câu hỏi: "Quốc hội nghĩ gì khi mật độ xây dựng điều chỉnh nâng từ 4,6% lên 40%, tầng cao bình quân từ 20-33 lên đến 40 tầng? Thay vì thuyết phục các nhà đầu tư tuân thủ quy hoạch của Nhà nước thì bị bẻ cong theo đề xuất của các nhà đầu tư. Lý do gì mà các nhà quản lý không thể bảo vệ điều do chính mình thực hiện thì hẳn ai cũng có câu trả lời".
Vấn đề này cho thấy, những sai phạm liên quan đến những vị có quyền thay đổi quy hoạch ở các thành phố là rất nghiêm trọng, nhưng trớ trêu, chưa một ai bị xử lý kỷ luật vì nội dung này. Đây là vấn đề rất nghiêm trọng không chỉ bởi những sai phạm này hầu như không có điều kiện để sửa sai, mà những dấu hiệu thay đổi, bẻ cong quy hoạch kiểu này vẫn đang diễn ra từng ngày từng giờ.