Đại diện Ngân hàng Nhà nước nói gì về lừa đảo trên không gian số ngày càng tinh vi?
Tại họp báo Ngày thẻ Việt Nam 2025, phóng viên đã đặt câu hỏi cho ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Với sự phát triển của khoa học công nghệ, lừa đảo trên không gian số ngày càng tinh vi. Ngân hàng nhà nước có giải pháp chủ động gì để phòng ngừa?
Với câu hỏi này, ông Phạm Anh Tuấn thông tin, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành hàng loạt thông tư, trong đó, riêng năm 2024 có 7 thông tư về lĩnh vực thanh toán, tài khoản, thẻ, ví điện tử.
Theo ông Tuấn, Ngân hàng Nhà nước rất trăn trở vấn đề hành gi gian lận, lừa đảo; vì thế, trong các quy định, yêu cầu các tổ chức cung ứng dịch vụ phải có quy trình phòng ngừa, ngăn ngừa, cảnh báo các hành vi lừa đảo, gian lận.
Qua theo dõi, Ngân hàng Nhà nước thấy rằng, hầu hết các tổ chức cung cấp dịch vụ đã chấp hành nghiêm các quy định. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng có quy định về việc các tổ chức rà soát, gửi danh sách thẻ, tài khoản có thể nghi ngờ liên quan đến các hành vi gian lận.
Ví dụ, một người mở nhiều tài khoản khác nhau, có hành vi giao dịch đáng ngờ; một tài khoản phát sinh quá nhiều giao dịch trong ngày, không phù hợp năng lực tài khoản…
Theo Vụ trưởng Vụ Thanh toán, có khoảng chục tiêu chí, dựa trên các tiêu chí này, các tổ chức lập danh sách, gửi về Ngân hàng Nhà nước. Ông Tuấn cho biết, Ngân hàng Nhà nước đã thu thập được khoảng 600.000 tài khoản liên quan đến các vấn đề nêu trên. Từ danh sách này, qua công tác triển khai thí điểm cho các ngân hàng, tính đến đầu tháng 9/2025, đã giúp cảnh báo cho gần 300.000 khách hàng ngừng giao dịch với tổng số tiền khoảng 1.500 tỷ đồng.
“Với công cụ mới, chúng tôi tin rằng, khi khách hàng chuyển tiền, nếu có cảnh báo, sẽ giúp khách hàng quyết định có chuyển tiền đi hay không”, ông Tuấn nói.
Vụ trưởng Vụ Thanh toán cũng nêu, hiện nay, sau khi các tài khoản liên quan cá nhân có hành vi lừa đảo bị cấm, nhiều đối tượng đã chuyển sang tài khoản của tổ chức. Về vấn đề này, Ngân hàng Nhà nước cũng đang sửa đổi các quy định có liên quan để đảm bảo bảo mật, an toàn, đề phòng các hành vi lừa đảo.
Chia sẻ thêm về các giải pháp thanh toán mới, ông Nguyễn Quang Hưng – Chủ tịch Hội đồng quản trị CTCP Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) cho biết, bên cạnh các phương thức thanh toán truyền thống, NAPAS đang phát triển thêm các giải pháp thanh toán mới với thiết bị di động, chi phí thấp, dễ cài đặt, giúp đơn vị chấp nhận thanh toán triển khai thuận tiện hơn.
Thời gian qua, nhiều ngân hàng đã phát hành thẻ và tích hợp giải pháp thanh toán số trên nền tảng của NAPAS. Các sản phẩm như NAPAS Contactless hay Shopper đang ngày càng phát triển, đem lại sự tiện lợi, hiệu quả cao và phù hợp với nhu cầu người dùng.
Đại diện ngân hàng thương mại đầu tiên tại Việt Nam - bà Đoàn Hồng Nhung - thành viên Ban Điều hành, Giám đốc Khối Bán lẻ Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho biết, nhờ đầu tư sớm vào chuyển đổi số, đến nay kênh ngân hàng số của Vietcombank đã thu hút hơn 17 triệu khách hàng thường xuyên sử dụng. Qua thống kê, có tới hơn 90% giao dịch được thực hiện trên kênh số, cho thấy mức độ gắn bó và sự tin tưởng của khách hàng trong đời sống hằng ngày.
"Để bảo đảm an toàn, Vietcombank kiên trì triển khai hệ thống công nghệ đa lớp, với nhiều biện pháp xác thực và bảo mật tiên tiến", bà Nhung nói.
Trong suốt quá trình hoạt động, chưa ghi nhận sự cố nào phát sinh từ phía ngân hàng gây ảnh hưởng đến khách hàng. Lãnh đạo Vietcombank cho biết, nhà băng này tuyệt đối tuân thủ các yêu cầu từ cơ quan quản lý Nhà nước, hiệp hội ngành, thậm chí chủ động áp dụng trước một số biện pháp phòng ngừa rủi ro.
Trong thời đại kết nối sức mạnh số không ngừng phát triển, các giải pháp thanh toán mới liên tục được ra thị trường, mang lại nhiều sự lựa chọn cho khách hàng ngoài hình thức thanh toán qua thẻ thông thường. Tuy nhiên, thẻ vẫn là nền tảng cho sự phát triển của các phương thức thanh toán này. Cùng với việc phát triển các giải pháp thanh toán mới, việc đảm bảo an toàn, bảo mật trong thanh toán không dùng tiền mặt cũng được các Ngân hàng đặt lên ưu tiên hàng đầu.
Dẫn ví dụ, lãnh đạo Vietcombank nói, ngân hàng này thường xuyên phối hợp với Bộ Công an rà soát dữ liệu, phát hiện dấu hiệu gian lận để kịp thời cảnh báo và hỗ trợ khách hàng xử lý sự cố. Ngoài ra, ngân hàng định kỳ gửi thông tin đến khách hàng để cập nhật các hình thức gian lận, lừa đảo mới.
"Trong trường hợp khách hàng bị mất điện thoại, mất thẻ hay thông tin cá nhân, Vietcombank đều có quy trình và giải pháp ứng phó nhanh chóng, hạn chế tối đa thiệt hại", bà Đoàn Hồng Nhung nói.
