Dự án đường sắt Phả Lại – Hạ Long: 15 năm chờ chủ đầu tư

Bộ GTVT đã có Công văn số 7366/BGGTVT-KHĐT trả lời kiến nghị cử tri tỉnh Hải Dương gửi tới Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV.

Ban Dân nguyên của tỉnh Hải Dương đã có kiến nghị tới Bộ GTVT về việc: “Dự án đường sắt Phả Lại - Hạ Long đã triển khai 15 năm nhưng đang dừng thi công gây nhiều hệ lụy do chia cắt hệ thống đường giao thông, kênh mương nội đồng, chia rộng ô thửa lớn thành ô thửa nhỏ...”, cử tri đề nghị sớm khôi phục lại dự án hoàn thành trong thời gian sớm nhất hoặc nếu dừng thì hoàn trả lại mặt bằng để nhân dân ổn định cuộc sống.

Hàng ngàn tấn vật tư Tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân đang rỉ sét vì phơi mưa nắng

Dự án Tuyến đường sắt Yên viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư từ năm 2004 và được chia thành 04 Tiểu dự án vận hành độc lập; trong đó các tiểu dự án Lim - Phả Lại và Phả Lại - Hạ Long (trên địa bàn tỉnh Hải Dương) đã cơ bản đền bù, giải phóng mặt bằng và thi công phần nền đường, các công trình trên tuyến (cầu, cống, hầm chui...).

Tuy nhiên, theo Bộ GTVT, trong quá trình thực hiện Dự án, căn cứ Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24/02/2011 của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, Dự án đã bị tạm dừng dãn tiến độ và chỉ thực hiện đến điểm dừng kỹ thuật trong phạm vi vốn đã được bố trí. Vì vậy, đến nay dự án chưa hoàn thành như ý kiến của cử tri đã nêu.

Bên cạnh đó, Bộ cũng đã rà soát, đánh giá tổng thể về dự án theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Theo như kết quả khảo sát, dự án sẽ không phát huy được hiệu quả nguồn vốn đã được đầu tư và tiếp tục có những thiệt hại nhất định. Trong bối cảnh nguồn lực đầu tư khó khăn như hiện nay, nguồn vốn từ ngân sách nhà nước chỉ tập trung cho một số dự án cấp bách để đảm bảo an toàn giao thông trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh.

Chính vì vậy, Bộ GTVT đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét nghiên cứu, kêu gọi để tiếp tục đầu tư theo hình thức xã hội hóa đối với các hạng mục còn lại để hoàn thành dự án theo Quy hoạch phát triển GTVT đường sắt. Đồng thời, hiện Bộ cũng đang rà soát danh mục dự án để xem xét, đề xuất đầu tư trong giai đoạn tới khi cân đối được nguồn vốn.

Khi có nhà đầu tư quan tâm hoặc được cấp có thẩm quyền bố trí nguồn vốn ngân sách để triển khai, Bộ GTVT sẽ phối hợp với địa phương để tiếp tục thực hiện dự án. 

Tháng 5/2005, Bộ GTVT khởi công dự án đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân với tổng mức đầu tư 7.665 tỉ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Dự án có chiều dài 131km, bắt đầu từ ga Yên Viên đi qua địa bàn Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương, Quảng Ninh và kết thúc tại cảng Cái Lân (thuộc TP Hạ Long), trong đó có 43km đường sắt được xây dựng mới, 88km còn lại được nâng cấp, cải tạo từ tuyến đường sắt Kép - Hạ Long.

Đây là tuyến đường sắt đầu tiên có tốc độ thiết kế 120km/h được triển khai thi công ở Việt Nam. Dự án được kỳ vọng trở thành một trong những tuyến động lực của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, tham gia kết nối hai hành lang, một vành đai kinh tế Việt Nam - Trung Quốc.

Khi dự án hoàn thành, tàu không phải chạy ngược từ ga Yên Viên (Hà Nội) lên Kép (Bắc Giang) để tới Hạ Long (Quảng Ninh) quãng đường 7 tiếng rưỡi như hiện nay. Tuyến đường sắt mới sẽ rút ngắn thời gian chạy tàu từ Yên Viên tới Hạ Long còn 1,5-2 tiếng với tàu khách, 3-4 tiếng với tàu hàng.

Dự kiến dự án sẽ được  hoàn thành vào năm 2011 nhưng đến năm 2011 dự án vẫn dang dở và bị tạm đình hoãn theo chủ trương cắt giảm đầu tư công tại Nghị quyết số 11/2011/NQ-CP của Chính phủ.