Mỹ sắp ra cảnh báo khi Trung Quốc không hoàn thành thỏa thuận ký từ thời ông Trump

Tờ CNBC mới đây dẫn các nguồn tin quen thuộc cho hay vào ngày 4/10 tới, Đại diện Thương mại Mỹ, bà Katherine Tai sẽ đưa ra một thông báo quan trọng về việc Trung Quốc không hoàn thành thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 đã ký dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump.

Tuyên bố được coi là một trong những phản ứng cứng rắn của chính quyền Tổng thống Mỹ đương nhiệm Joe Biden với Trung Quốc trong bối cảnh Washington xem xét lại chính sách thương mại với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Nguồn tin của CNBC cũng cho hay Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) dự kiến sẽ đánh giá một số động thái tiềm năng chống lại Trung Quốc vì đã không đáp ứng những cam kết trong thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, không loại trừ khả năng áp thuế bổ sung.

Thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 1 ký kết hồi đầu năm ngoái đã tạm hạ nhiệt cuộc chiến tranh thương mại kéo dài gần 2 năm khiến hàng trăm tỷ USD hàng hóa song phương phải chịu thuế quan trừng phạt. Trọng tâm thỏa thuận là cam kết của Bắc Kinh về việc mua thêm ít nhất 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ Mỹ trong vòng hai năm 2020-2021.

Cơ cấu chi tiết trong kim ngạch nhập khẩu tăng cường 200 tỷ USD hàng hóa dịch vụ mà Bắc Kinh đã cam kết hồi đầu năm nay như sau:

Tăng mua hàng hóa sản xuất: 32,9 tỷ USD năm 2020, 44,8 tỷ USD năm 2021.

Tăng mua nông sản: 12,5 tỷ USD năm 2020, 19,5 tỷ USD năm 2021.

Tăng mua năng lượng: 18,5 tỷ USD năm 2020, 33,9 tỷ USD năm 2021.

Tăng mua dịch vụ: 12,8 tỷ USD năm 2020, 25,1 tỷ USD năm 2021.

Cam kết kéo dài hai năm sẽ kết thúc vào tháng 12 năm nay. Theo viện nghiên cứu Peterson, kim ngạch mua hàng hóa Mỹ của Trung Quốc đã giảm hơn 40% trong năm 2020, phần lớn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Tính đến giữa năm nay, viện Peterson chỉ ra Trung Quốc còn cách các mục tiêu mua hàng rất xa mới bắt kịp những gì mà nước này cam kết trong thỏa thuận giai đoạn 1.

Kể từ khi nhậm chức tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cam kết sẽ giữ nguyên thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Trung Quốc đã được ký kết dưới thời người tiền nhiệm Donald Trump. “Tôi sẽ không thực hiện bất kỳ động thái điều chỉnh nào ngay lập tức (liên quan đến thỏa thuận thương mại Mỹ Trung giai đoạn 1 cũng như thuế quan trừng phạt)” - ông Biden khẳng định trên tờ New York Times hồi tháng 12/2020, ngay trước khi tiến vào Nhà Trắng.

Ông Biden cũng khẳng định sẽ tiếp tục lập trường cứng rắn được Quốc hội Mỹ ủng hộ trong vấn đề Trung Quốc, đồng thời tiến hành xem xét toàn bộ thỏa thuận giai đoạn 1 tham khảo ý kiến các đồng minh thân cận ở Châu Á và Châu Âu “để có thể phát triển một chiến lược chặt chẽ, phối hợp”. Tổng thống Mỹ cũng khẳng định sẽ giải quyết triệt để các xung đột cốt lõi trong căng thẳng Mỹ Trung, bao gồm hành vi đánh cắp tài sản trí tuệ, bán phá giá, trợ cấp bất hợp pháp cho doanh nghiệp, ép buộc chuyển giao công nghệ.... Đây đều là những vấn đề chưa được giải quyết triệt để trong thỏa thuận Mỹ Trung giai đoạn 1.